Реферат тақырыбы: Жюльен Офре де Ламетридің философиясы: негізгі идеялар мен тұжырымдамалар
Материализм және механистік детерминизм
жүктеу/скачать 216,66 Kb.
|
Асылбек реферат
- Бұл бет үшін навигация:
- Сана мен жан туралы түсінік
- Гедонизм және этика
| Материализм және механистік детерминизм
Ламетри философиясының негізгі идеясы – материализм, яғни барлық болмыс пен құбылыстардың негізінде тек қана материя жатыр деген тұжырым. Оның айтуынша, жан да, рух та табиғи материалдық процестердің көрінісі ғана, және оларды ғылыми тәсілмен түсіндіруге болады. Ламетри Cartesian дуализмін (Рене Декарт ұсынған жан мен тәннің бөлек болуы идеясы) қатты сынға алды және сананың физикалық денемен тығыз байланыста екенін дәлелдеуге тырысты. Оның пікірінше, адамның ақыл-ойы мен санасы да мидың физикалық жұмысынан туындайды. Ламетридің «Адам-машина» еңбегінде адамды биологиялық механизм ретінде қарастыруы механистік детерминизмге сүйенеді. Бұл идея бойынша, адамның ойлары, сезімдері және әрекеттері физикалық және табиғи себеп-салдарлық байланыстар арқылы анықталады. Адамның денесі мен санасы табиғи заңдарға бағынады, яғни олар автоматты түрде сыртқы факторларға сәйкес жұмыс істейді. Сана мен жан туралы түсінік Ламетри жанның немесе рухтың мәңгі өмір сүруіне немесе материалдық емес болмысына сенбеді. Оның пікірінше, сана дегеніміз мидың физиологиялық қызметінің нәтижесі болып табылады. Ол сананы жеке және денеден бөлек нәрсе ретінде емес, физикалық процестердің бір түрі ретінде қарастырды. Ламетри мидың қызметі психикалық құбылыстарға тікелей әсер ететінін айтты. Адамның ойлары мен сезімдері, түйсінуі мен еркі – барлығы материалдық процестермен, әсіресе ми жұмысының нәтижесінде пайда болады. Бұл идея сол кезде кеңінен таралған дуалистік және теологиялық көзқарастарға түбегейлі қарсы шықты. Гедонизм және этика Ламетри философиясында этика мәселелері де маңызды орын алды. Ол адамның негізгі мақсаты – бақытқа жету деп есептеді және бұл бақытты табиғи қажеттіліктерді қанағаттандыру арқылы алуға болады деп сенді. Оның гедонистік көзқарасы бойынша, адамның моральдық іс-әрекеті оның рахаттану немесе қиналудан қашу талпынысымен анықталады. Ламетри адамды табиғи тіршілік иесі ретінде қарастырып, оның мінез-құлқы мен моральдық нормаларын инстинкттер мен қажеттіліктерге негізделген деп түсіндірді. Бұл тұрғыда ол адамгершілік қағидаттарды діни немесе қоғамдық нұсқаулардан емес, адамның табиғи инстинктерінен шығарады. Ол үшін мораль – табиғатпен сәйкес келетін ұтымды мінез-құлық. Адамзаттың моральдық нормалары адамның жеке және қоғамдық қажеттіліктерінен туындайды және бұл нормалар қоғамда бақыт пен бейбітшілікті сақтауға бағытталған. жүктеу/скачать 216,66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|