Реферат тақырыбы: Вегетативтік дистония синдромы


-БӨЛІМ Вегетативтік-тамырлық дистония және спорт



бет2/3
Дата19.01.2023
өлшемі32,12 Kb.
#62021
түріРеферат
1   2   3
2-БӨЛІМ
Вегетативтік-тамырлық дистония және спорт
Вегетативтік-тамырлық дистония - бұл, оның белгілері спортпен айналысатын адамдарды алаңдататын ауру. Жүрек соғуы, бас айналуы, жүрек жеткіліксіздігі жаттығуларға кедергі келтіріп, айтарлықтай қолайсыздықты тудырады. Мұның бәрі физикалық белсенділікке қарсы көрсетілім емес, бірақ ерекше көзқарасты талап етеді. Спорт ВСД-ның алдын алу және емдеуде оң әсер етеді, бірақ белгілі бір ережелер сақталған жағдайда ғана. Бұл ережелер жайлы қысқаша:

  • Жаттығу жиілігі аптасына 2-3 рет, ал олардың ұзақтығы 15 минуттан аспау қажет.

  • Жаттығудың ұзақтығы бірте-бірте ақырындап ұлғаюы керек.

  • Шаршау, жағымсыздық немесе тітіркену сезілсе, жаттығу тоқтатылғаны жөн.

  • Денеге стресс болдырмау үшін бір буынды жаттығуларды орындау ұсынылады.

  • Дененің күйін, орнын кенеттен тез өзгертуге болмайды.

  • Күш жаттығуларын аэробты бағдарламалармен ауыстырған дұрыс.

  • Салмақпен жұмыс істегенде, аздап шаршағанша 12-15 қайталаудан артық емес болуы қажет.

  • Жаттығу кезінде дем ұстауға болмайды.

  • Басы белден төмен болатын жаттығуларды орындау ұсынылмайды.

  • Психологиялық тұрғыдын жағымды жаттығуларды ғана орындау, эмоционалды күш болмауы қажет.

  • Бір орында, күйде көп уақыт тұруға болмайды.

ВСД вегетативті реакциялардың жұмысының бұзылуымен байланысты патологиялық белгілер ретінде түсініледі. Олардың тізімі өте кең болуы мүмкін. Клиникада ең көп таралғандары: бас аурулары; қан қысымы мен температураның ауытқуы; эмоционалдық тұрақсыздық; шамадан тыс терлеу (гипергидроз); сезімталдықтың мерзімді және қайтымды бұзылыстары (парестезия); салқындық немесе кейде жылу сезімі; терінің қызаруы немесе ағаруы; паникалық шабуылдар немесе өлім қорқынышымен бірге жүретін «вегетативті дауылдар». Мұндай белгілер бар болған жағдайда спорт даулы мәселе болып табылады. Кейбір дәрігерлер пациенттерді физикалық белсенділік олар үшін жағымсыз және жағдайды нашарлатуы мүмкін деп сендіруге тырысады. Бірақ қан тамырларының жұмысын қалыпқа келтіруге арналған жаттығулар бар. Сондықтан ВСД және спорт жиі өзара байланысты. Өйткені, өмір – қозғалыс. Ал функционалдық бұзылулармен жағымсыз белгілердің пайда болуына әкелмейтін дұрыс жаттығуларды таңдау әбден мүмкін.
Вегето-тамыр жүйесінің бұзылуымен сіз қалыптыдан жоғары жүрек соғуын, соққылар мен контузияларды тудыратындарды қоспағанда, әртүрлі спорт түрлерін таңдай аласыз. Олар мыналар болуы мүмкін: Скандинав жүруі, жүзу, тыныш жүгіру, шаңғымен жүру. Жаттығу тұрақты және қалыпты болуы керек. Бірақ ВСД-мен физиотерапия жаттығулары (жаттығу терапиясы) бейімделу курсына қосылуы керек. Дене белсенділігінің бұл түрінің артықшылықтары мынада:

  • тұрған және жатқан қалыптан орындалады;

  • барлық бұлшықет топтарына бағытталған;

  • тыныс алуды жаттықтыру және үйлестіру мен икемділікті дамытады.

ВСД үшін физиотерапия жаттығуларын үнемі орындау керек. Мұны таңертең, жеңіл таңғы астан кейін бір сағаттан кейін, екінші таңғы ас немесе жеңіл тамақтан бір сағат бұрын жасаған дұрыс. Жаттығуларды қуат жүктемелері, созылу және релаксация қозғалыстары кезектесетіндей етіп таңдау керек. Оларды шамадан тыс жұмысты қоспағанда, аздап шаршағанша баяу орындау керек.
ВСД диагнозы бар адамдар үшін жаттығу залында қалыпты және тыныш жаттығулар пайдалы, бірақ гипотензияға бейімділік бар жағдайларда ғана: қысымы жоғары тренажерларда жаттығу жасауға болмайды.
Тренажерлерде кешен құрастыру кезінде дене қалпын жақсарту немесе түзету үшін жаттығуларды таңдау қажет. Көбінесе ВСД арқа бұлшықеттері нашар дамыған адамдарда дамиды. Омыртқаның жағдайы ішкі органдардың дұрыс емес орналасуын тудырады, олардың қалыпты қанмен қамтамасыз етілуі және жұмысы нашарлайды. Мұның бәрі науқастың жағдайын нашарлатады, ол өз кзегінде міндетті түрде арқаны нығайтуды қажет етеді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет