Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан Техникалық Университеті Денсаулық және спорт орталығы РЕФЕРАТ
Өскемен қаласы 2023 жыл ЖОСПАР Кіріспе 3
1-БӨЛІМ. Вегетативтік-тамырлық дистония синдромының көрінісі және емделуі 4
2-БӨЛІМ. Вегетативтік-тамырлық дистония және спорт 5
Қолданылған әдебиеттер тізімі 8
КІРІСПЕ Вегетативтік-тамырлық дистония (ВТД, ВСД), нейроциркуляторлық дистония, вегетативтік невроз, вегетативті жүйке жүйесінің соматоформалық дисфункциясы (МКБ-10) – вегетативтік жүйке жүйесінің дисфункциясымен сипатталатын полиэтиологиялық синдром. Бұл әртүрлі аурулар мен бұзылулардың әртүрлі клиникалық көріністерін қамтитын симптомдар кешені.
Вегато-тамырлық дистония кезінде ағзаның басқа жүйелерінде органикалық өзгерістер болмайды мысалы: эндокринді бездерде, жүйке жүйесінде, жүректе және т.б. Дегенмен ұстама уақыты кезінде жүрек-қан тамыр жүйесінің және вегатативті жүйке жүйесінің айқын зақымдалуы жүреді. Вегато-тамырлық дистония ауруы дамуына келесі факторлар роль атқарады,оларды топпен бөлетін болсақ:
1-БӨЛІМ Вегетативтік-тамырлық дистония синдромының көрінісі және емделуі Вегето-тамырлы дистония өзін әртүрлі белгілермен сигналдауы мүмкін, бұл вегетативті жүйке жүйесінің организміне әсер етуіне байланысты, ол тыныс алу, қанмен қамтамасыз ету, терлеу, зәр шығару және ас қорыту сияқты негізгі вегетативті функцияларды реттейді. Вегетативті дисфункцияның белгілері тұрақты немесе мерзімді болуы мүмкін.
Ауру жүрек симптомдары, тыныс алу жүйесінің бұзылуы, терморегуляцияның бұзылуы, соның ішінде температураның құбылмалылығы, ас қорыту жүйесінің бұзылуы, несеп-жыныс жүйесі жұмысының бұзылуы, қан тасымалының бұзылуы және жүйке-психиатриялық көріністер ретінде көрінуі мүмкін. Синдромның негізінен 40-қа жуық белгілері болады.
Вегето-тамыр дистониясы бар науқастарда емдеу келесі мамандықтар бойынша дәрігерлердің бақылауымен жүзеге асырылады: терапевт, невропатолог, эндокринолог, психиатр. Бұл немесе басқа тағайындаулар ВСД-ның басым белгілеріне байланысты болады. Әдетте, аурудың сипаты мен этиологиясын ескере отырып, кешенді ұзақ мерзімді жеке терапия жүргізіледі. Кең тараған сауықтыру түрлері: