Кондуктометрия зерттеу әдісі
Кондуктометрия (ағылш. өткізгіштік-электр өткізгіштік және метрия) - ерітінділердің электр өткізгіштігін өлшеуге негізделген электрохимиялық талдау әдістерінің жиынтығы.
Ерітіндінің электр өткізгіштігі барлық иондардың, сондай-ақ кейбір органикалық қосылыстардың жиынтық құрамын сипаттайды. Таза еріткіштер іс жүзінде электр тогын өткізбейді және олардың электр өткізгіштігі нөлге жетеді. Ерітіндідегі заряд жоғары полярлы байланыстары бар иондарға немесе заттарға тасымалданады. Суда қатты полярлы заттар еріген кезде электролиттік диссоциация жүреді, яғни молекулалардың катиондар мен аниондарға ыдырауы. Иондарға ыдырау дәрежесі бойынша күшті және әлсіз электролиттер ажыратылады. Күшті электролиттер иондар түзу үшін толығымен диссоциацияланады. Әлсіз электролиттер ішінара диссоциацияланып, иондар түзеді және иондық емес молекуланы сақтайды. Тек иондар ток өткізу қабілетіне ие, диссоциацияланбаған молекулалар электр өткізгіштікке қатыспайды. Ионның ерітіндінің өткізгіштігіне қосқан үлесін оның концентрациясының, зарядының және ионның қозғалғыштығының мына функциямен сипаттауға болады
K=f(c*z*l)
Kондуктометрия тұздардың, қышқылдардың, негіздердің бір компонентті ерітінділерінің концентрациясын анықтау, кейбір өндірістік ерітінділердің құрамын, сондай-ақ судың әртүрлі түрлерін бақылау үшін қолданылады.Кондуктометриялық талдау электрод аралық кеңістіктегі ортаның кедергісінің өзгеруіне негізделген, ол әдетте тепе-теңдік мәніне жақын сенсор электродтарының электрохимиялық потенциалымен байланысты емес.
Кондуктометрия мыналарды қамтиды:
Тікелей талдау әдістері (мысалы, теңіз суының электр өткізгіштігі өлшенетін солемерлерде)
Жанама (мысалы, газ қоспасының құрамдас бөліктерінің бірін селективті түрде сіңіретін сіңіру ерітіндісінің электр өткізгіштігі өлшенетін газ талдауында)
Электр Өткізгіштігін өлшеу үшін арнайы құрылғылар-кондуктометрлер қолданылады.
Электр өткізгіштік-бұл кедергіге кері пропорционалды шама. ОМ заңына сәйкес қарсылық ток күшінің кернеуге қатынасы ретінде есептеледі. Осылайша, ток күшін өлшеу және кернеуді білу арқылы электр өткізгіштігін есептеуге болады. Кондуктометрлер белгілі кернеу кезінде ерітінді арқылы электродтар арасында өтетін ток күшін өлшейді. Әртүрлі өндірушілер, зерттеушілер және инженерлер әртүрлі геометриялық пішіндер мен конфигурациялардағы электродтарды әзірлейді және пайдаланады. Әр түрлі құрылғыларда алынған мәндерді бір-бірімен салыстыруға болатындай етіп, құрылғы автоматты түрде өлшенген нақты электр өткізгіштігін меншікті электр өткізгіштікке айналдырады. Ерітіндінің меншікті электр өткізгіштігі- электродтар арасындағы ауданы 1 см2 қалыңдығы 1 см ерітінді қабатының электр өткізгіштігі. Өткізгіш есептегіштің сезімтал элементі-өткізгіш өлшегіш-кернеуді беретін екі электрод (кейде төрт), ал өлшеу құралы (өткізгіш есептегіш) ток күшін өлшейді және меншікті электр өткізгіштігін есептейді.
Қолданылған әдебиеттер:
Лебедева М.И. Аналитическая химия и физико-химические методы анализа – Тамбов : Изд-во Тамб. гос. техн. ун-та, 2005. 216 с.
Васильев В.П. Аналитическая химия. Ч.2. – М.: Высш. шк., 2002.–350с.
Практикум по физико-химическим методам анализа. Под редакцией Петрухина О.М. – М. :Химия, 1987
Агасян П. К., Николаева Е. Р., Основы электрохимических методов анализа (потенциометрический метод), М., 1986.
Никольский Б.П., Матерова Е.А. "Ионоселективные электроды" -Л.: Химия, 1980.-240 с.
Достарыңызбен бөлісу: |