Реферат Тақырып: Стоиктер мен эпикуршылардың этикалық көзқарастарын салыстыру. Орындаған: Қалбаев С
жүктеу/скачать 33,27 Kb.
|
Қалбаев С.
| Эпикуршылдар мектебі – негізін салған Эпикур. Ірі өкіл Лукреций Кар. Мектепті эпикур бақшасы деп те атайды. Ол Эпикур үйінің артында орналасқан бақшамен байланысты. Осы бақшада шәкірттер білім алып, сол жерде өмір сүрген. «Атараксия» ( гр. «атарахіа» –сабырлылық, жан тыныштығы, оған дана адамдар ғана қол жеткізе алады.) күйіне жету үшін бақшадан тысқары шығармаған. Эпикур өмірден өткеннен кейін, мектепті шәкірті Гермарх басқарады.«Өмірдің мәні – бақытты болуда» дейді Эпикур. Өмір сүрудегі ең негізгі мақсаты – жан тыныштығына жету. Эпикуршылдар – жан тыныштығына жетудің, саналы түрде қайғы – қасіреттен арылудың жолын іздестірушілер.Танымның мақсаты- адамды надандық пен жоққа сенушіліктен, құдай мен ажалдан қорқудан арылту, ал мұнсыз бақытты болу мүмкін емес. Эпикурдың ойынша, Құдай адам өміріне араласпайды, сондықтан, ол туралы ойлап, бас қатырудың қажеті жоқ, себебі жоғары жаратушы күшке сену – азаптанудың көзі. Эпикур құдайға сенбегендіктен, Жаратушы күш адамдардың өміріне, іс-әрекеттеріне араласпаса. онда не үшін ржаратты деген ойға келеді. Әлем, адамзат баласын не үшін жаратты деген сұраққа жауап іздеу барысында Дүние – атомнан құралған деп санаған Демокритпен танысады.
Эллинизм кезеңінің үшінші мектебі – скептиктер болды. Скептицизм (гр. Скептікос -сынаушы) – объективті шындықты танып-білудің мүмкіндігіне шүбә келтіретін философиялық концепция. Скептицизмнің соңы – агностицизмге әкелді. Алғашқы скептик Пиррон (б.д.д.360-270 ж.ж.ш.) – ежелгі грек философы, антикалық скептицизмнің негізін қалаушы. Оның айтуынша ешнәрсеге сенімді болмау керек деп үйретті. Ол бақытқа жетудің жолын іздестіреді. Бақыт – сабырлылық, жан тыныштығы және азаптың жоқтығы. Біз заттар туралы ештеңе біле алмаймыз, сондықтан олар туралы қандай да болмасын пікірлерден бойымызды аулақ ұстағанымыз жөн: мұндай қадамға бару – жан-дүниенің тыныштығына қол жеткізеді. Соған орай скептиктер мынадай жағдайларға байланысты пайда болды деп айтуға болады: адамның (догмасы) ақиқат деп жүрген ой-тұжырымы шындығында қателік, жалған болып шығуы мүмкін (Догма – ақиқат, шын деп есептелетін идея немесе идеялар жүйесі). Өкілі Секст Эмпирик. 1. Өмірдің мақсаты: Эпикуршылар өмірдің мақсаты максималды ләззат алу және ауырсынудан аулақ болу деп есептеді. Олар жеке әл-ауқат пен қуанышқа назар аударды. 2. Азапқа көзқарас: Эпикуршылар физикалық және эмоционалдық азаптан аулақ болуға тырысты және өлімнен қорқудың қажеті жоқ деп есептеді, өйткені ол жай ғана сезімді тоқтатады. 3. Ләззатқа деген көзқарас: Эпикуршылар қалыпты ләззат пен достықты көтермеледі 4. Міндеттерге деген көзқарас: Эпикуршылар қоғам алдындағы міндеттерге мән бермеді және жеке адамның әл-ауқатына назар аударды. Осы екі философиялық ұғымды салыстыра отырып, бірнеше негізгі айырмашылықтар мен ұқсастықтарды анықтауға болады. Біріншіден, стоиктер адамның ішкі қасиеттері мен сыртқы жағдайларға реакциясын басқара білуге көңіл бөледі, ал эпикуршылар ләззат алуға және ауырсынудан аулақ болуға көбірек көңіл бөледі. Екіншіден, стоиктер адам қоғамға қызмет етіп, моральдық принциптерді ұстануы керек деп есептесе, эпикуршылар жеке қанағат пен қуанышқа көбірек мән береді. Осы айырмашылықтарға қарамастан, стоиктер де, эпикуршылар да ішкі үйлесімділік пен модерацияның маңыздылығын атап көрсетеді. Екі ілім де әр түрлі көзқарастардан болса да, адамға бақыт пен қанағаттану жолын табуға көмектесуге тырысады. жүктеу/скачать 33,27 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|