Рентгенографи я



бет18/24
Дата22.11.2022
өлшемі4,56 Mb.
#51691
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   24
2-кесте
Ренгендифрактометрлік зерттеудің нәтижесінде алынған мусковит кристалының F(00l) құрылымдық амплитудасының есептелу мәні. (С және К сәулелері фильтрленген).





Есептеу үшін электрондық тығыздықтың Z-осіне проекциясы С периоды бойынша 60 бөлікке бөлінген. Z=0,5 нүктесінде симметрия центрі бар, олай болса 31 қатарды былай қосындылау қажет:

Мұндағы К-интервал номері. Кристаллографиялық Z кординатасы интервалдар номерімен мынадай байланыста:

Қатарларды қосу компьютерде жүргізіледі, бірақ біз 1 l12 және 0 К3 араларындағы барлық мәндерді келтірейік.
l-ға және К-ға байланысты осы шамалардың периодты таралуын 3-кестеден көруге болады.
Слюдада атомдардың таралуы мен (z) функциясының арасындағы байланысты көрсетуден бұрын, сол кристалдың құрылымын қарастырайық. Слюданың құрылымы – кәдімгі қабатты силикаттардың өкілі. Олар жалпы кристаллохимиялық формуланың түрліше құрамымен сипаталады:

Мұндағы M, N, T – қабатаралық, октаэдрлік және тетраэдрлік атомдар. Формуладағы жоғарғы индекс – валенттілік, төменгі-атомдар саны. Слюда кристалының электростатикалық бейтараптығын mx=1, ng=6 шарттары орындалуы керек. атомдары. Осы құрамға көрсетілген атомдардан басқадай атомдар да кіруі мүмкін. Слюдалардың атомдары 35-суретте көрсетілгендей қабаттасып орналасады.





35-сурет. Слюданың атомдық қабаттарының тізбегінің сызбасы

Егер кристалдық формулада n=3 болса, онда октаэдрлік қабаттағы үш октаэдрлік позицияның екеуі, егер n=2 болса, онда барлық позицияның үшеуі де қатынасады. Бірінші типті слюдалар олар - қосоктаэдрлік, екінші типтілер – үшоктаэдрлік слюдалар. Мусковит – K(Si3Al)Al2O10(OH)2 – ол нақты қосоктаэдрліктің өзі, ал флогобит – K(Si3Al)Mg3O10(OH)2 және биотит -
K(Si3Al)Fe3Al2O10(OH)2 - бұлар үшоктаэдрлік слюдалар тобына жатады. Қосоктатроэдрлік және үшоктаэдрлік слюдалардың полиэдрикалық моделі 36-суретте көрсетілген.









3-кесте

Мусковит кристалының электрондық тығыздығын (z) есептеудің проекциясы.





3-кестенің жалғасы


3-кестенің жалғасы




36-сурет. Слюданың қос октаэдрлі (а) және үшоктаэдрлі (б) слюданың полиэдрикалық моделі.



Слюданың құрылымының негізгі екі немесе үш валентті металдар атомдарының аралық оқтаэдрлік торымен қосылатын қос кремний оттекті пакеттен тұрады. Осындай пакеттің электр заряды 1 – ге тең болып қабаттарының қалыңдығы 2 : 1 қатынасын қанағаттырса онда ол заряд қабатаралық оң катионмен жойылады. Есептеу нәтижесі 3 кестеде келтірілген ρ(Z) функциясының қисығы 38–суретте көрсетілген. 38 б– суретте құрылымның бөлігі(фрагмент) Z осі бойындағы ячейканың жартысы көрсетілген (30 және 37-суреттерді қараңыз). 37 суреттен маңызды екі салдар туындайды. Біріншіден, кейбір жеке участок -терде электрондық тығыздықтың сан мәні салыстырмалы сипат алып, кейбір участоктерде электрондық тығыздық теріс шамаға айналатын болғандықтан, оның физикалық мағынасы болмайды.







Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   24




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет