Сондықтан  біз  тек  Қазақстанның  ішінде  гана  емес,  әлем

Өркениетті  әлемнің таңдаулы  мүшесі  болу -  мемлекеттің 

рухан и  

және мәдени куатына, гылымы  мен біліміне тікелей  байланысты.

Педагог  эркашанда  өзін  когам  талабына  сай  үздіксіз  тәрбиелеп 

отыратын,  адамдармен,  әсіресе,  оқушылармен  карым-катынаска  тез 

түсе  білетін,  ұйымдастыруш ылык  қабілеті  бар,  өз  пәнін  жетік  білетін 

әрі 

уагыздауш ы, 

таланты 

мен 

тәжірибесі 

тогыскан. 

өзінін 

когамындағы  саяси  өмірге белсенді  араласып.  өз  елі  мен  жеріне деген 

сүйіспеншілігі  негізінде окушыларга үлгі  болуы  керек.

С ұ р а қ т а р

1. «М ұгалімнің үш  көмекшісі» деп  нелерді  атауга болады?

2. П едагогикалык шеберліктің маңыздылыгы деген  не?

3. О ку процесінін жаңаруына  кажетті  шарт болын 

не 

саналады?

57

Қорытынды

Қазіргі  таңда  шетел  тілін  оқыту  әдістемесі  гылымы  үлкен 

қадамдармен дамып  келе жатқаны  сөзсіз.  Ш етел  тілін  м ен гер \ге деген 

сұраныс  пен  талапты н  күшеюі  әдістемеш ілерге 

оқы ту 

багдарламасыи 

жетілдіруге  итермелейді.  Ш етел  тілін  ерте  жастан  окыту  біздің 

елімізде  жаңаш ыл  дүние  деп  айтсақ  артық  кетпейміз.  Сондыктан 

дүниежүзіндегі  мұгалімдердің  қолданатын  әдіс-  тәсілдеріне  жүгіну, 

оқыту  ж ұм ы сы н  ұйымдастыру, 

сабақты 

ж оспарлауды ң 

негізгі 

қагидаларын  қолдану  орынды болмақ.

«Ш етел  тілде  сөйлеуге  үйрету  ерте  жасты ң  мүмкіндіктері 

бірегей  екендігі  белгілі.  К.  Д.  Уш инскийдің  айтуынш а:  «Бала  шет 

тілінде  сөйлеуге  бірнеше  ж аска  караганда,  бірнеш е  ай  аралыгында 

жақсырақ үйренеді».

Елбасы  Н.  Ә.  Н азарбаев  биылғы  жылғы  «Болаш ақтың  іргесін 

бірге  қалаймыз»тақырыбындағы  жолдауында  «өмір  бойы  білім  алу 

әрбір  қазакстандықтың  жеке  кредосына  айналуы  тиіс»  деген.  XXI 

ғасыр  білімді  де  білікті,  бәсекеге  қабілетті,  көптілді,  көпмәдениетті 

тұлғалар  ғасыры  болмақ.  Білім  беру  саласында  түбегейлі  өзгерістер 

еңгізілуде.  Ж алпы  орта  мектепті  12  ж ы лды қ  білім  беруге  көшіру 

мақсатында көл жұмыстар атқарылуда.

Қазіргі  кезде  шетел  тілінің  қажеттілігі  күннен  күнге  артып 

келеді.  Ол  қоғамдық-экономикалық,  ғылыми-техникалык  және  жалпы 

мәдени  алға  басуы нда  қозғаушы  айғақ  болып  отыр.  Бұл  айғақ  шетел 

тілдерін  оқы тудың дәрежесін жоғарылатуда.

Ш етел  тілін  меңгеру  м әдениетаралы к  катынас  кұралы  ретінде 

оку  үрдісін  нақты  қатынас  процесс  үлгісіне  ж ақындатуда,  яғни  шетел 

тілін  оқы тудың  негізгі  мақсатына  жетудің  жолы  мәдениетаралык 

коммуникацияны  қалыптастыруға  негізделеді.

Қазіргі  заман  талаптарыны ң бірі  мемлекеттік  және  халыкаралык 

гі.ідерді  жетік  меңгеру  болып  табылады.  Ш ег  тілін  меңгеру  ~  тілдік 

дагдылар  жүйесін  үйрену  дегенді  білдіреді,  ол  үшін  тілдік  біліктілік 

керек.  Тілдік  біліктілік  ш ығармаш ылык  іс-әрекетпен  байланысты. 

Яғни, ойлаумен, эмоциямен, елестетумен  байланысты.

Ш ет  тілін  оқыту  арқылы  өнегелік,  эстетикалық  жағынан  жан- 

жакты  дамыған,  саяси-идеялы қ  жағынан  сенімді,  енбексүйгіш   азамат 

тәрбиелеп,  бүкіл  окыту  үрдісінде  катынастык  багыт  бере  отырып, 

оның жалпы дүниеге деген  көзқарасын  калыптастыру.

Оқушы  ш ет  тілін  оқу  арқылы  ш ет  тілінің  білім  дағдыларын, 

іскерліктерін,  кабілеттерін  саналы  жете  меңгеруге  жұмсайды.  Ш ет 

тілін  оқи  отырып,  оның  басқа  тілдерден  өзара  айырмашылыгын

58

салыстырып,  сөйлеу  дагдылары,  мәдениеті,  ой-енбегіи  окыгумен 

катар  теориялык  әрі  тәжірибелік  міндеттерін  білген  жои.  Кай  тілдіц 

болмасын 

механизмін  үйрену  үшін  сол  тілдің  жүйесі 

калай 

күрылганын,  оны  тәжірибелік  жагынан  калай  меңгеру  керек  екенін 

білу  кажет.

Ш етел  тілін  окытудын  максаты  мәдениаралык  коммуникативті 

біліктілікті 

калыптастыру 

болып 

табылады. 

Модениаралык 

коммуникативті  біліктілік  4  біліктіліктен  тұрады:  лингвистнкалык: 

сөйлеу;  әлеуметтік-мәдени;  стратегиялык  жәие  дискурсивіі.  Б.ү;і 

орайда  нақты  жагдаяттарда  колданылатын  сөйлеу  мінез-күлқынын 

негізіиде  жүзеге  асатын  элеуметтік-мәдени  біліктіліктін  рөлі  ерекше. 

Әлеуметтік-мәдени 

біліктілік 

мәдениаралық 

коммуникация 

теориясында  негізгі  орынды  алып  отыр.  Біліктіліктін  негізінде  әлем 

көрінісінін  үлттық  мәдени  кұндылықтары,  өзге  мәдени  когаммеи 

карым-катынас,  индивидуалды  және ұжымдык менталитет жатыр.

Осы  тұргыдан  караганда  шетел  тілін  окытуда  окушылардын 

әлеуметтік-мәдени 

біліктілігін 

калыптастыру 

бүгінгі 

күнде 

ең 

маңызды  мәселенің  біріне  айналуда.  Шетел  тілінде  сөз  әрекетініц 

жоғары  деңгейде  болуы  әлеуметтік-мәдени  біліктілік  элементтерінің 

окушылар бойында толық калыптасуынан  көрінеді.

Әлеуметтік-мәдени  біліктілікті  арттыру  арқылы  окушылардын 

сабакка  деген  ынтасы  артып,  ізденушілік  шыгармашылық  касиеттері 

жогарылап,  шетел  тілінде  еркін  сөйлеуге  кызыгушылыкгары  молая 

түседі. 

Әлеуметтік-мәдени 

біліктілікке 

қойылатын 

талаптар 

толығымен  орындалганда  тілді  меңгеру  деңгейлік  жүйеде  жүзеге 

асып,  окушылардың әлеуметтік-мәдени біліктілігін жогарылайды.

59

Тесттік сурақтары

1. Әдістеме дегеніміз не?

А) мұгалімнің педагогикалык ш еберлігі;

Ә) тілді тұсіне білуге үйрету;

Б) қойылган мақсатка жету жолы.

2. 

Педагогика 

гы лы мы ндагы  

әдістеменіц 

екі 

түрін 

көрсетіціз:

А) оқыту әдістемесі;

Ә) дамыту әдістемесі;

Б) тәрбиелеу әдістемесі.

3. Негізгі әдістемені белгілеңіз:

A) таныстыру;

Ә) бакылау;

Б) түзету;

B) жаттыгу;

Г) колдану;

Ғ) багапау.

4. 

Ш ет  тілін 

оқыту 

әдістемесініц 

зерттеу 

мәселесін 

көрсетіңіз:

А)  ш ет  тіліне  окыту  әдістемесінін  баска  гылы.м  салаларымен 

байланысы;

Ә)  шет тілін  өз елімізде  окытудың тиімді жолдарын  табу;

Б) шет тілінде сөйлеу дагдыларын  қалыптастыру.

5. Ш ет тілін оқытудыц мақсаты дегеніміз не ?

А) оқыту багдарламасын аныктау;

Ә) окыту процесіне коммуникативтік багыт беру;

Б) жоспарланган  нәтижелерге  жегу.

6. 

О қытудыц 

мазмұныныц 

негізгі 

үш 

компонентін 

керсетіңіз

А)  грамматикалык, лексикалык, фонетикалык;

Ә) лингвистикалы к,  психологиялык, әдістемелік:

Б) тәжірибелік, агартушылык, тәрбиелік.

60

7. 

А гы л и іы н  

тіл ін  

оқ ы ту д ы ң  

ж а л п ы  

л и д я к т и к я л ы к  

кағн д аты н   а н ы қ т а ң ы з

А) ана тіліне сүйене окыту қагидаты;

Ә) іріктеп -  араластыра окыту қагидаты;

Б) тәрбиелеп окыту қағидаты.

8. 

А гы л ш ы н  

тіл ін  

о к ы ту д ы н  

ж а л п ы  

д н д ак г н к п л ы қ  

каги д аты н   а ң ы к т а н ы з

А) 5;

Ә)  13;

Б)  10.

9.  Ә р  о қ у ш ы н ы н   ерекш ел ігін ,  білім  дәреж есін  ескеріп,  согакі 

б ай л ан ы сты  тапсы річа  беру, о қ ы ту д ы н   қай   қ а ғ и д а т ы н а  ж атад ы ?

А) қиын материалды жеңілдетіп беру кагидаты;

Ә) көрнекілік кагидаты;

Б) жеке ерекшеліктерін ескеру қагидаты.

10. О к ы т у д ы ң   ең  негізгі  қ ұ р а л ы н   көрсетініз 

А) багдарлама;

Ә) кодоскоп;

Б) оқуга арналган кітап.

11.  К өрнекі  қ ұ р а л д ар д ы ң  екі тобы н  а т а ң ы з

А) затгық- бейнелік және таңбалы  көрнекі  құралдар;

Ә) оқушыларга және оқутушылырга арналған көрнекі 

кұралдар, 

Б) сызбала жэне модельдер.

12.  О к ы т у д ы н   негізгі  м ак са ты н   керсетініз:

А; тәрбиелік;

Ә) тәжірибелік;

Б) дамыту.

13.  О қ у   әрекеті  м ектеп те  ш ет  тілін  о к ы ту д ы н   кай   кеіеііінле 

басым б о л ад ы ?

А) бастауыш  кезенде;

Ә) орта кезеңде;

Б) жоғары  кезеңі.

61

14. Сабақтын ең манызды бөлігі 

А) жаттыгулар орындау;

Ә) мәтінді  оку;

Б)сөйлеу.

15.  Шет тілін  үйренудегі негізгі қнындыктар 

А) психологиялык;

Ә) фонетикалык;

Б) физиологиялық.

16.  Тыңдауға  берілген  материалдын  мазмүнын  түсіну  мына 

жағдаііга байланысты:

А) материалдын түрі;

Ә) материалдың таныс еместігі;

Б) материалдың ерекшелігі.

17. Сөйлеу үиіін  қажетті алғы  шарттарлы аныктаныз:

А) сейлеу дагдысы;

Ә) грамматикалық ережені  білу;

Б) жаза білу.

18. Сөйлеу денегіміз:

А) тыңдап түсіну процесі;

Ә) тіл арқылы жүзеге асатын процесс;

Б)  тындап  түёінудён  және  сөйлеуден  түратын  екі  жакты 

процесс.

19.  Ауызша  жаттыгулар  мына  іс-  әрекеттердін  кай  түрін 

дамытады?

А) жазуды;

Ә) түсінуді;

Б) сәйлеуді.

20. Диалогтық сөйлеудін түрі 

А) сүрақ- жауап;

Ә) әңгіме;

Б) сүрак.

62

21. Тындап -ту сін у д і дамы ту жаттыгулары 

А) д а гд ы л ы к ;

Ә) оңайлатылған;

Б) арнайы  жаттыгулар.

22. Ж азу жү.мысының түрлері:

А) жаттыгу;

Ә )сөй леу;

Б) диктант.

23.  Агылш ын тілінде жазуга  үйренудегі  негізгі  кныншылық: 

А) агылшын тілінде әріптердің көптігі;

Ә) дыбыстардын көптігі;

Б) дауысты әріптердің оқылу заңдылықтарының болуы.

24. Д иктант жүмысынын түрі:

А) жаттыгу диктанты;

Ә) бакы лау диктанты;

Б) сөйлеу диктанты.

25. Д иктант жазганда сөйлемді  неше рет оку  керек?

А) бір рет;

Ә) екі  рет;

Б) үш  рет.

26. 7- сыныптагы диктанттагы  сездін  мөлшері:

А) 30 сез;

Ә) 40 сөз;

Б)  10 

сөз.

27.  10-сыныптағы диктантты н  молшері 

А) 30 сез;

Ә) 70 сез;

Б)  100 сөз.

28.  Оқудын  түрін  атаныз:

А) түсініп  оку;

Ә) дауыстап оқу;

Б) аударма оқу.

63

29.  А ғы лш ы н  тілін  окып-үйрену  үшін  кандан  жүйемен 

танысу  керек?

А) тілдің әріптік жүбесімен;

Ә) ды бы сты н жүйесімен;

Б) әріптің,  әрі дыбысты ң жүйесімен.

30.  А ғылш ын  тілінде  сөздін  ды бы сты к  белгіленуі  калай 

аталады?

А) дауыс  ырғағы;

Ә) транскрипция;

Б) артикуляция.

31.  Грамматиканы  оқутудың негізгі максаты 

А) тілдің сөздік кұрамы туралы;

Ә) тілдің ды бы сты к жүйесі туралы;

Б) тілдің  грамматикалык кұрылымы туралы түсінік беру.

32. Грамматика сабағындағы  негізгі оқу кұралы 

А) сөздік;

Ә)  кинофильм;

Б)  грамматикалык кесте.

33.  Грам м атикалы к сабағындағы  ең колайлы әдістің түрі:

А) дедуктивтік;

Ә)  көрнекілік;

Б) әңгіме.

34. Грам м атикалы к жаттығудың түрін  аны ктаныз:

А) тану жаттығуы;

Ә) сөйлеу жаттығуы;

Б) есту жаттығуы.

35.  Жакіа  сөздін  мағынасын  түсіндірудін  (  семантизация) 

лүрыс әдісің табыныз:

А)  ана  тілге  аудару,  антонимдер,  синонимдер,  көрнекілік 

арқылы;

Ә)  антонимдер,  синонимдер,  сөз  жасау  белгілері  бойынша 

жазылуын түсіндіру;

Б)  сөздің  анықтамасы  аркылы  түсіндіру,  окылуын  түсіндіру,  сөз 

жасау бедгілері бойынш а түсіндіру.

64

36. 

Оөздердің

  аііты луыіі  жэне  ж азы .іуы н,  о к ы п  

зпі

сін 

табыныз:

А) оқыту әрежесі, жазу,  имитация, транскрипция;

Ә) имитация, аиалогия, транскрипция, окыту ережесі;

Б ) тонофамма,  имитация, аналогия, транскрипция.

37. 

Ф акультатнвті 

сабакта рдын 

негізгі 

сабактардан 

айырмашылығы  иеде:

А) әдіс- тәсілдер;

Ә ) окыту принциптерінде;

Б) оқыту кұралдарында.

38.  Ф акультативті сабактарга  каидай  окуш ылар  катысалы: 

А) тек үздік оқушылар;

Ә) тек білім денгейі төмен  оқушылар;

Б) барлық тілге қызығушылығы бар балалар.

39.  Ф акультативті  сабактарда  балаларды н  білімі  калай 

багаланады?

А) 

тек 

«бес» деген бағага;

Ә) тек «төрт» пен «бес» деген багага;

Б) баға қойылмайды.

40. Сабак жоспары дегеніміз....

А) мұғалімге арналган  оқулыктың бір болігінің  көшірмесі;

Ә) мұғалімнің оқыту кұралы;

Б) оқушының сабақ үстіндегі  әрекетін аңыюайтын  кұжат.

41.  Ә рбір  окушы  ағылш ы н  тілі  сабагы  курсы  аякталгап

кезде

А) 3000 сөз білуі  керек;

Ә) 4000 сөз білуі  керек;

Б) 5000 сөз білуі  керек.

42. 

Ш ет  тіліне  үйретудін  жоғаргы  сатысына 

кандаіі 

сыныптар жатады?

А)  10-11;

Ә) 9-10-11;

Б) 8-9-10.

65

43.  Бастауыш  мектеп  оқуш ыларының  негізгі  зрекеті

кайсысы?

А) ойын әрекеті;

Ә) оку әрекеті;

Б) сөйлеу әрекеті.

44.  Сабақтын  барысымен  танысу  сабақтың  кай  бөлігіне

жатады?

А)  кіріспе бөлігіне;

Ә) негізгі бөлігіне;

Б) қорытынды бөлігіне.

45.  Сабақтың  барысында  муғалім  фонетикалық жаттығуды

неге өткізеді?

А) өзіне окушылардың назарын аудару үшін;

Ә) дұрыс айту дағдыларын дамыту үшін;

Б) балалардың білімдерін багалау үшін.

46.  Шет тілінің негізгі оқыту бірлігі не?

А) мұгалім кітабы;

Ә) окулық;

Б)сабак.

47.  Шет  тілін  үйрету  тіл  әрекетінін  кандай  торт  түрлі 

дамуын  көздейді?

А) тыңдап түсіну, сөйлеу. жазу, оқу;

Ә) сөйлеу, тьіндап түсіну, оқу, жауап беру;

Б) сөнлеу, жазу, тыңдап түсіну, әңғімелесу.

48.  Ш ет  тілін  оқытудың  кай  кезеңінде  ауызша  сөйлеу 

эрекетінін  негізгі түрі болып есептеледі?

А) бастауыш;

Ә) орта;

Б) жогары.

49. Грамматнканы  оқутудың негізгі мақсаты 

А) тілдің сөздік қүрамы туралы;

Ә) тілдің дыбыстык жүйесі туралы;

Б) тілдің грамматикалык құрылымы туралы түсінік беру.

66

50.  Агылшын  тілін  оқып-үнрену  үшін  каіиан  жуіісмен 

танысу керек?

А) тілдің әріптік жүйесімен;

Ә) дыбыстың жүйесімен;

Б) әріптің, әрі дыбыстың жүйесімен.

Кілт

1

Б

26

А

2

А

27

І

3

А

28

Ә

4

Ә

29

Б

5

і

30

Ә

6

ә

31

Б

і 

7

Б

32

.  ^ 

....

8

ә

33

А

9

Б

34

А

10

А

35

А

11

А 

І 

36

Ә

. 

12

Ә

37

А 

!

13

Б

38

Б

14

Б

39

Б

15

Ә

40

Ә

16

А

41

А

17

А

42

А

18

Ө

43

А ___ |

19

Б

44

А

20

А

45

ө

21

А

46

Б

22

А

47

А 

1

23

Б

48

А

24

А

49

Б

25

Ә

50

Б

67

Әдебиеттер

1  Рогова  Г.  В.  Методика  обучения  аиглиГіскому  языку.  -   М., 

1 9 75.-205  с.

2  Рогова  Г.  В.  Верещагина  И.  Н.  Методика  обучения 

английскому  языку  на  начальном  этапе.  -   М.  :  Просвещение,  1988.  -  

215 

с.

3  Пассов  Е.  И.  Урок английского  языка  в  среднеп  школе.  -   М.  : 

Просвещение,  1988. -  235 с.

4 

Гальскова 

Н. 

Д. 

Современная 

методика 

обучения 

иностранным языкам. -  М., 2000. -  214 с.

5  Гальскова  Н.  Д.,  Гез  Н.  И.  Теория  обучения  иностранным 

языкам. — М., 2006. -  218 с.

6  Зимняя  И.  А.  Психология  обучения  иностранным  языкам  в 

школе. -  М.  :  Просвещение,  1991. -  227 с.

7 

Колесникова 

И. 

Л., 

жүктеу/скачать 3,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: