Республикасы
жүктеу/скачать 1,42 Mb.
|
Мусина Р. Т., Кейкин Е. К., Сарсембаева А. Ш
| Су қорлары. Судың жердегі әлемдік қоры өте көп. Ол 1353985 мың км3.
Жердің 2/3 бөлігін Әлемдік мұхиттар алып жатады. Тұщы судың жетіспеу мәселелері.Тұщы судың негізгі бөлігі 70% полярлы мұздарда, мәңгі мұздықтарда, таудың шыңдарында қатып жатыр. Тек 30 % құрлықтағы суды өзен мен көлдер құрайды. Тұщы суды пайдаланудың экологиялық негіздемесі деп жүйелерден алынған судың көлемі, судың қоры және сапасы бойынша негізгі қасиеттерін сақтауын айтады. Осыған байланысты су қорларының жаңару жылдамдығын ескеру керек. Ол өзен суы үшін 12-16 тәулік, көл сулары 17 жылдан кейін жаңарады, ал жер асты сулары 1400 жылда жаңарады. Адамзат үшін судың жетіспеуі емес таза тұщы судың жетіспеушілігі төніп тұр. Тұщы судың жетіспеу проблемасы келесідей себептерге байланысты: Планетада халық санының тез өсуі мен су қорларын өте көп пайдаланатын іс әрекет салаларының дамуына байланысты суға деген қажеттіліктің көбеюі. Су таситын өзендердің қысқаруы салдарынан тұщы судың жағалауы. Өндірістік су қоймаларының және тұрмыстық құбырларының су ластануы. Қазіргі кезде адам тұщы судың табиғи қорынан 0,12-0,15% суды пайдаланады. Ең ірі су тұтынушыға ауыл шаруашылығы жатады. Ауыз су және шаруашылық мақсат үшін судың сапасын жақсартудың негізгі әдістеріне-ағарту, түссіздендіру және залалсыздандыру жатады. Суды ағарту дегеніміз суда қалқып жүрген заттардан тазарту. (Тұндыру, сүзу). Суды түссіздендіру-судағы түрлі-түсті боялған коллоидты немесе ертілген заттарынан түссіздендіру. Ол үшін әртүрлі тотықтырғыштарды пайдаланып, суды коагумециялайды (Хлор, калий перманганаты, озон), сорбенттер (активтенген көмір). Суды залалсыздандыру-судағы ауру туғызатын вирустармен бактерияларды жою үшін жүргізеді. Ол үшін хлорлау, бактериялдық сәулелендіру, озондандыруды қолданады. Қажетті технологиялық процестермен құрылымдардың үйлесімділігі су сапасының жақсартудың технологиялық схемасын құрайды. Практикада су дайындаудың технологиялық схемасы реагентті және реагентсіз деп бөлінеді, мұндай схема ауыз суды, тұрмыстық және өндіріске қажетті суларды дайындауда қолданылады. Құбыр сулары механикалық, физико-химиялық, биологиялық және т. б. әдістерімен тазартылады. жүктеу/скачать 1,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|