ҚҰрылымдық материалдар технологиясы

жүктеу/скачать 2,34 Mb.

бет	1/15
Дата	27.11.2022
өлшемі	2,34 Mb.
	#52976
түрі	Нұсқаулар

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 15

Н.Қ.Туленденова
УДК 621.9.06-52(075.8)
1.1 Жұмыстың мақсаты
1.2 Жабдықтар, айлабұйымдар мен құралдар
1.3 Теориялық мәліметтер

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Д.СЕРІКБАЕВ ат. ШЫҒЫС-ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Н.Қ.Туленденова

ҚҰРЫЛЫМДЫҚ МАТЕРИАЛДАР ТЕХНОЛОГИЯСЫ

3 БӨЛІМ
Техникалық мамандықтар бойынша күндізгі және сырттай оқитын студенттер үшін зертханалық жұмыстарға арналған әдістемелік нұсқаулар

Өскемен

2009

УДК 621.9.06-52(075.8)

Туленденова Н.Қ. Техникалық мамандықтар бойынша күндізгі және сырттай оқитын студенттер үшін зертханалық жұмыстарға арналған әдістемелік нұсқаулар / ШҚМТУ - Өскемен, 2009. - 56 бет
Методикалық нұсқауда студенттерге іс жүзінде жұмыс істеуге, құю, пісіру, кесу арқылы бұйымдар мен тетіктер алудың технологиясы бойынша білімдерін тереңдетуге және зертханалық қондырғыларда белгілі бір бұйымдарды өз бетінше алуға мүмкіндік береді. Зертханалық және практикалық жұмыстар теориялық білімді іс жүзінде пайдаланудың, металл кескіш білдектерде және пісіру жабдықтарында жұмыс жасауға қажетті ең қарапайым тәсілдерді меңгерудің дағдысын және шеберлігін қалыптастырады.

Машинажасау және көлік факультетінің әдістемелік Кеңесі бекіткен

Хаттама №_______ ________________2009

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ...………………………………………………………………...	5
1 Зертханалық жұмыс «Металдар мен қорытпалардың құйылу қасиетін анықтау (сұйықтай аққыштық) ..............................................	6
1.1 Жұмыстың мақсаты ..........…………………………………………	6
1.2 Жабдықтар, айлабұйымдар мен құралдар ....................…………...	6
1.3 Теориялық мәліметтер ..............……………………………………	6
1.4 Жұмыс реті .............................................…………………………...	9
1.5 Қорытынды нәтижесі ...........………………………………………	10
1.6 Есеп беру мазмұны ...........................................................................	10
1.7 Өзіндік тексеруге сұрақтар ..............................................................	10
2 Зертханалық жұмыс «Металдар мен қорытпалардың құйылу қасиетін анықтау (шөгу)» .............................…………………………..	11
2.1 Жұмыстың мақсаты .........…………………………………………	11
2.2 Жабдықтар, айлабұйымдар мен құралдар.....……………………..	11
2.3 Теориялық мәліметтер .....…………………………………………	11
2.4 Жұмыс реті .................……………………………………………..	13
2.5 Есеп беру мазмұны............................................................................	14
2.6 Өзіндік тексеруге сұрақтар	14
3 Зертханалық жұмыс «Электрлік түйістіре пісіру»…………	15
3.1 Жұмыстың мақсаты ....……………………………………………	15
3.2 Жабдықтар, айлабұйымдар мен құралдар ....……………………..	15
3.3 Теориялық мәліметтер …………………………………………… 3.4 Жұмыс реті ...........………………………………………………… 3.5 Есеп беру мазмұны ......……………………………………………. 3.6 Өзіндік тексеруге сұрақтар ....…………………………………...... 4 Зертханалық жұмыс «Қолмен доғалы пісірудің технологиялық процесін дайындау» ................. .....................................................	15 21 21 21 22
4.1 Жұмыстың мақсаты ………………………………………………	22
4.2 Теориялық мәліметтер ……………………………………………	22
4.3 Жұмыс реті .........…………………………………………………..	27
4.4 Есеп беру мазмұны ...........................................................................	27
4.5 Өзіндік тексеруге сұрақтар .....…………………………………….	27
5 Зертханалық жұмыс «Қолмен доғалы пісіру кезіндегі өнімділік, балқу және балқытып қаптастыру, күю және шашырау шығындық коэффициенттерін анықтау»...................................................................	28
5.1 Жұмыстың мақсаты .………………………………………………	28
5.2 Жабдықтар, айлабұйымдар мен құралдар…………………………	28
5.3 Теориялық мәліметтер .……………………………………………	28
5.4 Жұмыс реті ........ …………………………………………………..	32
5.5 Есеп беру мазмұны..... ……………………………………………..	33
5.6 Өзіндік тексеруге сұрақтар ..............................................................	33
6 Зертханалық жұмыс «Жону білдегімен өңдеу»
6.1 Жұмыстың мақсаты .………………………………………………	34
6.2 Жабдықтар, айлабұйымдар мен құралдар…………………………	34
6.3 Теориялық мәліметтер .……………………………………………	34
6.4 Жұмыс реті ........ …………………………………………………..	43
6.5 Есеп беру мазмұны..... ……………………………………………..	43
6.6 Өзіндік тексеруге сұрақтар ..............................................................	43
7 Зертханалық жұмыс «Жонғылау білдектерімен өңдеу»	44
7.1 Жұмыстың мақсаты .………………………………………………	44
7.2 Жабдықтар, айлабұйымдар мен құралдар…………………………	44
7.3 Теориялық мәліметтер .……………………………………………	44
7.4 Жұмыс реті ........ …………………………………………………..	52
7.5 Есеп беру мазмұны..... ……………………………………………..	53
7.6 Өзіндік тексеруге сұрақтар ..............................................................	53

Әдебиеттер .....………………………………………………………	54
Методикалық нұсқауда кездесетін негізгі терминдер сөздігі ..........	55

Кіріспе

Машина мен құралдардың бөлшектерін жасау үшін болашақ механика саласындағы мамандар тәжірибе жүзінде құрылым сипаттамаларын олардың сенімді жұмысын экономикалық көрсеткіштерін ескере отырып оларды жинақтау әдістерін жақсы меңгеру тиіс. Ол үшін терең технологиялық білімді игеру қажет. «Құрылымдық материалдардың технологиясы» курсы басқа жалпы техникалық пәндермен бірге барлық жалпы техникалық мамандықтардың студенттеріне қажетті жалпы даярлықты береді.
«Құрылымдық материалдар технологиясы», «Материалтану және құрылымдық материалдар технологиясы» курстары бойынша ұсынылған зертханалық жұмыстар Қазақ Республикасы МСТ-қа негізделген.
Аталған курстар студенттерге металдар мен металл негізді қорытпаларды механикалық өңдеу тәсілдерімен таныстырады: құю арқылы бұйымдар алуды, шөгу процесін, пісіру қосылыстарын алудың әртүрлі әдістерін, пісіру процесіндегі кездесетін шығындарды ескере отырып қажетті электродтарды таңдау жолын үйретеді; материалдарды металл кескіш білдектерімен жонып, жонғылап өңдеу түрлерін көрсетеді. Кесіп өңдеу процестеріне қажетті құралдардың түрлері, қолданылуы қаралады.
Әрбір жұмыстың соңында есеп беруде келесілер көрсетілуі керек:
1) жұмыстың алға қойған мақсаты;
2) жұмысты жасау тәсілі;
3) экспериментті берілістер және нәтижелерін талқылау;
4) қысқаша қорытынды.

1 МЕТАЛДАР МЕН ҚОРЫТПАЛАРДЫҢ ҚҰЙЫЛУ ҚАСИЕТІН АНЫҚТАУ (СҰЙЫҚТАЙ АҚҚЫШТЫҚ)

№ 1 Зертханалық жұмыс

1.1 Жұмыстың мақсаты

сұйықтай аққыштық физикалық процесін оқу;
сұйықтай аққыштықты анықтау тәсілімен танысу;
экспериментті тәжірибе жүзінде атқару;
тәуелділік графигін тұрғызу және оны сипаттау.

1.2 Жабдықтар, айлабұйымдар мен құралдар

муфельді электр пеші;
металл балқытатын сауыт;
термо-ЭҚК-ті өлшейтін потенциометр;
хромель-алюмель термопарасы;
металл құйғыш ожау;
спираль жүйелі графит қорамасы;
сызғыш, штангенциркуль;
арнайыкиім.

1.3 Теориялық мәліметтер

Құйманың сапасы мен жарамдылығын анықтайтын белгілер бірнеше. Солардың ішінде пішіні мен геометриясы сәйкес болуы міндетті. Ол үшін құю қорамасына құйылған балқыған металл оның барлық бұрыштары мен ұңғыл-шұңғылдарын толық толтыруы қажет. Сонда ғана құйма қораманың ішкі бейнесін толығымен және дәл қайталап шығарады.

Салқын қорамаға құйылған металдың ағуы оның суынуымен қатар жүреді. Ликвидус сызығынан төменгі температурада ерітіндінің ішінде қатты кристалдар пайда болады. Олардың аумағы үлкейген сайын ағу қарқыны төмендеп соңынан мүлде тоқтайды. Сонымен құю қорамасының толуы ерітіндінің аққыштық қабілеті бар сұйық немесе қоймалжың күйдегі уақытымен шектеледі. Мұндай уақыт қандай да болмасын қорытпаға гидравликалық шарттары бірыңғай келесі жылулық шарттармен анықталады:

құю қорамасының температурасы;
құю қорамасының жылу сыйымдылығы мен жылу өткізгіштігі;
құйылатын ерітіндінің температурасы;
ерітіндінің жылу сыйымдылығы мен жылу өткізгіштігі;
ерітінді- қорама шекарасынан жылу жүру шарттары;
қораманың ішкі және сыртқы жылулық сәуле шығару процестері.

Сондықтан ерітіндінің сұйықтай аққыштық күйдегі уақытын теплофизикалық заңдар бойынша болжаммен есептеуге болады.
Қорытпалардың кристалдану қарқыны бірдей емес. Кристалдану температураларының аралығы үлкен қорытпалар таза металдар мен эвтектикалы және химиялық қосылыс түзетін қорытпалармен салыстырғанда қораманы толтыру қарқыны төмендеу. Құймаларды алу кезінде сұйықтың тек қораманы толтыру қарқыны ғана емес оның беттік бедерлерін қайталап шығаруы өте маңызды роль атқарады.

жүктеу/скачать 2,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 15