Рлар патологиясының негіздері оқу құралы Қостанай, 2016 4
жүктеу/скачать 1,75 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2. Фузариотоксикоз (Fusariotoxiosi), немесе алиментарлы токсикалық
алейкимия, алиментарлы агранулоцитоз - барлық ауылшаруашылық малдарының жіті немесе жітілеу өтетін ауруы(кейде, өліммен аяқталатын Fusarium sporotrichiella саңырауқұлағымен шақырылатын токсиндер ). Фузариотоксикоздың патогенезі толықтай зерттелмеген. Фузариум саңырауқұлағының токсинінің қызуы тұрақты, органикалық еріткіштер шығарады, жергілікті резорбтивті және кумулятивті қимылға қабілетті. Токсин апликациясы орнында(зертханалық жағдайда) қабыну ошағының жіті серозды немесе серозды-геморрогиялықошағы жылдам ұлпалық некроздалады. Содан соң, өлі ошақтан ажырату және баяу тыртықталу жүреді. Кілегей қабықтарының қабыну сатысы тек тығыздығына ғана емес, сондай-ақ токсиндердің әрекетінің жалғасуынада байланысты. Аздаған тығыздалуда қарапайым катаральды қабыну, ал жоғарыда - серозды, серозды-геморрагиялық және фибринозды қабыну ұлпалардың ажырауы жалғасуында пайда болады. Токсиннің резорбтивті әрекеті бауырдың, бүйректің, жүрек бұлшықетінің 152 және т.б. дистрофиялық өзгеруіне, және бас миының ганглиозды торшаларында және вегетативті жүйке жүйесіндегі жүйке ганглиясына алып келеді. Токсиндер геморрагиялық диатез, лейкомия және ареактивті некрозға алып келетін перифириялық жүйке жүйесіне және қантамырлары ретикулярлы ұлпасына әсер етеді. Жылқыларда, ірі қара малдарда және шошқадағы созылмалы жағдайда бүйректе гломерулонефрит және некроздың ирелең өзекшелері дамиды. Аурудың қорытынды фазасында: лейкопения, тромбопения, ұлпаның жалпақ некробиозы, ішек-қарын жолының кілегей қабықтарында нейтротрофиялық ареактивті некроздармен сипатталады. Паташып сою: Фузариотоксикоз(жылқыларда) Жаралы-некротикалық гингивит. Катаральды немесе катаральды- геморрагиялық гастроэнтероколит. Геморрагиялық диатез. Бауырдың, бүйректің, миокардтың майлы және дәнді дистрофиясы. Серозды-геморрагиялық колит(созылмалы түрінде). Қойдың, сиырдың фузариотоксикозы Еріннің серозды ісігі, мұрын қанатшаларындағы тері эпидермисінің десквамациясы(эпителийдіңтүсуі). Қан толумен жіті катаральды абомазит. Дәнді, майлы дистрофия және бауыр мен бүйректің іркілдек гиперемиясы. Ісік және өкпенің іркілдек гиперемиясы. Эпи-және эндокардтармен қан кету және жүрек қуысының кеңеюінің миокардиодистрофиясы. Геморрагиялық диатез. Гистологиялық өзгерістері: барлық жануарларда некроз ошақтарының кейбір жерлерімен ас қорыту жолдарының кілегейлі қабықтарының катаральды немесе серозды-геморрагиялық қабынуына алып келеді. Біріншілік некроздар, шырышасты ұлпамен шектелген және демакрациялық шекарамен айналған. Созылмалы формасында бұлшықет ұлпасына жататын,ареактивті некроздар түзіледі. Ірі қара және ұсақ малдардың жіті немесе жітілеу катаральды қабынуы ұлтабарда, жіңішке және жуан ішек(сыдырлаған)катары, шырышасты ұлпаның және периваскулярлы кеңістіктің серозды немесе серозды-геморрагиялық ісігі. Паренхиматозды мүшелерден: дистрофиялар,(жиі күңгірт ісіну түрінде,сирек майлы инфильтрация(бауыр, бүйрек) және өте сирек ошақты некроздар). Ұзақ мерзімде,одан бөлек шумақшалардың гломерулонефриты және ирелең өзектердің талғамалы некротизациясы дамиды. Диагнозды эпизоотологиялық, клиникалық және патанатомиялық өзгерістеріне байланысты қояды. Қажет болған жағдайда азыққа микологиялық және токсикологиялық зерттеулер жүргізеді. Шошқадағы фузариотоксикозды оба мен паратифтен ажыратады. Обада: талақта инфаркт және лимфа түйіндерінің бұзылуы. Паратифте негізінен өзгерістер жуан ішекте, ал микронекроздар бауырда. |