4. Аспергиллез (Aspergillosis) - табиғатта кең таралған, aspergillus
саңырауқұлағы туыстығымен шақырылатын ауру. Ауру жиі құстарда, сирек
сүтқоректілерде(жылқылар, қойлар, ірі қара малы, шошқалар, қояндар) кездеседі.
Құстарда бұл ауру түрлі формада пайда болады: 1) өкпелік диффузды,
2)өкпе түйіншектері және 3) диффузды ауалы қапшық.
Алғашқы екі форма сүтқоректілерде болуы мүмкін.
Патогенезі: саңырауқұлақтың енген жерінен қабыну үрдісі дамиды, көбінесе
продуктивті түрі, фиброзды ұлпаның гранулема немесе диффузды өскінімен
жүретін даму болады. Гранулема орталығы некроздалады және ірімшік тәрізді
ыдырауға алып келеді. Зақымданудың диффузды формасында, әсіресе, тыныс алу
жолдарының кілегей қабықтарында, кілегей және кілегейасты негіздің терең
құрғақ некроздар байқалады. Ұлпалар ауалы мицелий саңырауқұлағында өсе
бастайды, дами келе өсу және ыдырау орындарында қабыну үрдісін шақырады.
Аутоинтоксикация, ұлпалық өнімдердің ыдырауы мен саңырауқұлақтың
токсикалық зат алмасу әрекеті дамиды.
Патоанатомиялық өзгерістер негізінде біртипті, және сыртқы көрінісі
ауырған жануардың түріне байланысты. Бронхымен қапталған эпителий
элементтірінің
аппликациясы,
токсиндердің
әрекетіне
байланысты,
некробиотикалық үрдіс шақырады, және жергілікті ұлпа пролиферативті
қабынумен күрделене түседі(тыныс алу қабырғалары қалыңдап, ақ ұнтақпен
жабылады ).
Патологиялық ашып сою:
Ошақты-продуктивті-некротикалық (түйіншекті) пневмония, аэроцистит,
мезэнтерит: өкпеге сұр-қызғыш реңді тығыздалу, кілегейде әлсіз трахеяның және
ірі бронхтардың, тыныс алу қапшығының беткейінде ақ қабықшалардың дамуы.
Жіті катаральды риноларинготахеит, энтерит. Бауыр, бүйрек, миокард
дистрофиясы. Теріасты өзектерінің серозды ісінуі. Азығу.
Аурудың жайылу
түрінде
паренхиматозды
мүшелерде
туберкулезге
ұқсас
сфералық
түйіндершығып(ақ немесе сұр түсті), мұнда саңырауқұлақтар қысқа түрде,
тармақталған шіпшелер табылады. Ол гематоксилинмен әлсіз боялып, бірақ,
Шифф бойынша ашық қызыл түске боялады.
Диагнозды клиникалық мәліметтерге сүйене, патологиялық өзгерістерге
және культуральды және беріліп отырған паразиттің морфологиялық қасиеттеріне
байланысты қояды.