Рлар патологиясының негіздері оқу құралы Қостанай, 2016 4

122 
 
бұдырмақтары 
болып 
табылады 
(tuberculi), 
олар 
туберкулездік 
микробактериялардың  пайда  болуы  және  өнімдердің  өміршеңдігі  әсерінен 
дамитын  қабыну  нәтежиесінде  түзіледі.  Ол  жерлерде  фагоциттайтын  және 
микробтарды  жоятын  лейкоциттер  пайда  болады,  бірақ  олар  осыдан  кейін 
өздеріде  өледі.  Кейін  осы  аймақта  босаған  микробактерияларды  жұтатын 
моноциттер  мен  гистоциттер  типінің  торшалары  көбейеді  және  өз  кезегінде 
некроздалады,  бірақ  қабыну  ошағының  перифериясы  арқылы  бұл  торшалар 
лимфоидты,  эпителильді  және  гиганттық  болып  ажыратылады.  Типтік 
туберкулаларды  микроскоппен  қараған  кезде  ортасында  әк  үйінділері  және  ядро 
сынықтары  бар  құрылыссыз  оксифильді  масса  түріндегі  некроздық  ошақтар 
болады.      
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ұзын  аумақтары  екі  зонадан  тұратын  грануляциялық  ұлпамен  шектелген: 
ішкі  –  эпителиальді  және  жекегиганттық  торшалардың  зоналары  және  сыртқы  – 
лимфоидты торшалардың зоналары.  
 
 
 
 
 
 
 
 
Дәнекер  ұлпалы  эпителиоидты  торшалар  тегіс  эпительиге  ұқсас.  Олардың 
өлшемдері  ірі,  әр  түрлі  формалы,  ядролары  дөңгелек  және  сопақ,  және 
цитоплазманың біраз мөлшері болады.   
 
 
 
 
 
 
 
Гиганттық  торшалар  (Пирогов-Лангханс)  цитоплазмасы  бөлінбеген 
ядролардың  көбеюі  кезінде  эпителиоидты  ұлпалардан  түзіледі.  Олар  Олар 
эпителиоидты  торшаларға  қарағанда  4-5  есе  үлкен,  құрамында  бірнеше  ондаған 
ядролары  болады,  олар  таға  түріндегі  торша  шеттерінде  орналасқан.  Гиганттық 
торшалар  микобактерияларды  факгоциттауға  және  оларды  ферменттердің 
көмегімен қортуға қабілетті.   
 
 
 
 
 
 
 
 
Лимфоидты 
торшалардың 
түрі 
бойынша 
қан 
лимфоциттерінен 
айрымашылығы  жоқ.  Олардың  түрі  йитоплазманың  жіңішке  жиектерімен 
қоршалған, хроматинді ядроға бай кішкене дөңгелектер.  Олар 
туберкулездік 
микробактериялар бөлетін эндотоксиндерсен инактивтеледі. 
 
 
 
 
Туберкулаларда  эпителиоидты  торшалар  көбейеді,  некроздың  болмауыда 
мүмкін  (продуктивті  туберкулалар),  басқа  жағыдайларда  экссудация  анық 
көрінеді – некротикалық аумағы ісінген (экссудациялық туберкулалар). 
 
 
Туберкулаларды  арнайы  бояу  кезінде  (Фут  бойынша)аргирофильді 
талшықтар  бөлінеді.  Экссудативті  туберкулаларда  ағзаның  негізгі  тірегі 
сақталады (мысалы, өкпеде – альвеолалардың кескіні). Продуктивті рһошақтарда 
альвеолярлы  кескіндері  бұзылады  және  қалыпты  ағзадағы  аргирофильді 
талшықтармен ауысады.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Макроскопиясы: туберкулездік түйндер – бұл көлемі әр түрлі тығыз дөңгелке 
түзілімдер. Олардың орталық бөлігі сары-ақшыл түсті, үгіледі (казеозды некроз), 
олардан әк түйіршіктерін көруге болады. Периферия бойында  сұр-ақшыл  түсті 
грануляциялық ұлпа зонасы орналасады.  
 
 
 
 
 
 

123 
 
 
Туберкулездің  клиникалық  –  анатомиялық  формасы  қоздырғыштың 
вируленттілігіне, ағзаның аллергиялық жағыдайы мен төзімділігіне байланысты. 

жүктеу/скачать 1,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: