Рлар патологиясының негіздері оқу құралы Қостанай, 2016 4

137 
 
құбылыстары  түрінде,  ал  ауыр  ағымы  кезінде  ас  қорту  жолдарының  кілегей 
қабықтарында  қабынулы  –  некроздық  үрдістермен  асқынған  түрінде  пайда 
болады. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ағымы  және  клиникалық  –  анатомиялық  пайда  болуы  бойынша  обаның 
септикалық  (тек  вирустық)  және  асқынған  формаларын  ажыратады;  соңғылары 
кеуделік, ішектік, жүйке және аралас болады.   
 
 
 
 
 
 
Патоморфогенез:  ағзаға  енетін  фильтрлеуші  фирус,  қанға  тез  сіңеді  және 
аурудың 
барлық 
ағымында 
лихарадка 
тудырады, 
вирус 
қанда 
сақталады.Тамырлардың  қатты  зақымдалған  қабырғалары  тромб  түзілуге,  қан 
құйылулардың  пайда  болуына,  инфарктің,  қабыну  және  некроздық  үрдістердің 
дамуына негіз болады.   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ауру  кезіндегі  өзгерістердің  сипатын  көптеген  авторлар  тамырлардың 
зақымдалуына тікелей байланыстырады.  Көптеген 
зерттеушілер 
(Глессер, 
Эбербмк,  Ререр  және  басқалары)  шошқа  ауруын  қан  ауруы  немесе  тамыр 
эндотелиі  деп  есептейді.  Эндотельиалды  және  адвентициальді  торшалардың 
жағынан  дистрофиялық  және  пролиферативті  құбылыстар  туындайтын  ұсақ 
артериялар мен капиллярлар зақымдалады. Тамыр қабырғалары глалинизация мен 
некрозға  ұшырайды.  Зақымдалған  эндотелиальді  торшалар  оратылып,  инфаркт 
пен ұсақ тамырлардың бітелуін тудырады. 
 
 
 
 
 
 
Тамырдың  зақымдалуына  байланысты  вирус  ешқандай  кедергісіз  қабыну, 
дистрофиялық және некроздық үрдістерді туғыза отырып ұлпаға енеді. Вирус ми 
ұлпасына  түсе  отырып  жануарлардың  өліміне  тіклей  себепші  болатын, 
энцефалиттің дамуын туғызады. Кейбір зерттеушілер (Матиас, Грим) оба кезінде 
шошқалардың  өлімінің  механизімінде  бүйрек  асты  безі  дисфункция  береді  деп 
емсептейді,  ол  дисфункция  кезінде  пролиферативті  құбылыстар,  ми 
қабықшасының  хроматофильді  заттармен  бірігуі  және  қабықшалы  қабат 
торшасының дистрофиялық өзгеруі байқалады. Бұл өзгерістер қан айналымының 
бұзылысын,  қан қысымының  төмендеуін  және коллапсы  пайда болғанда өлімнің 
болуына  негіз  болады.  Патологиялық  өзгерістер  қанға  вирус  енгеннен  кейін  3-4 
күннен  кейін  пайда  болады.  Белгілері  әр  түрлі,  сондықтан  бірнеше  өлікті  ашып 
сою қажет.   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Оба  кезінде  бірінші  кезекте  лимфа  түйіндері,  кейін  көк  бауыр,  бүйректер, 
ішектің  жіңішке  бөлімі,  несеп  қабы,  ас  қазан,  ішектің  жуан  бөлімі,  өкпе  және 
жүрек зақымдалады. 1) обаның таза спецификалық формасы; 2) обаның асқынған 
формасы  (ішек  және  кеудедегі  секундарлық  микрофлорамен  асқыну  кезінде 
дамиды  (сальмоенеллалар  және  пастереллалар)),  ал  сол  және  басқада 
бактериялардың бірігуі кезінде – аралас формасы пайда болады.  
 
 
 
Сальмонеллаларда,  пастереллаларда  жануар  ағзасында  емін-еркін  бола 
алады және ауру туғызбайды, бірақ ішек филтрлеуші вируспен зақымдалған кезде 

138 
 
немесе ағзаның резисттентиілігі төмендегенде өзінің патогенді әсерін көрсетеді. 
 
Ми  қабықшалары  менинго  –  коктармен  зақымдалып,  обаның  біріншілік 
формасын тудырады.   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Патологиялық  –  анатомиялық  ашып  –  сою:  Обаның  таза  септикалық 
формасы өте тез өтеді, ашып сою кезіндегі көрінісі спецификалық өзіне тән.  
 
Терідегі  геморрагиялық  диатез  құбылысы  (скарлатин  кезіндегі  бөртпеге 
ұқсап,  қан  талануы  мүмкін)  ,  әсіресе  арқы,  иық,  құлақ,  желке,  белдің  ішкі 
беткейіндегі  терілерде    пайда  болуы  мүмкін.  Кейде  теріде  серозды,  серозды  – 
геморрагиялық  немесе  геморрагиялық  қабыну  дамуы  мүмкін.  Көк  бауырда 
геморрагиялық инфаркт. Бүйректің ақшыл – құмды сұр беткейінде геморрагиялар, 
анемия  және  дистрофия  құбылыстары.  Өткір  катаральді  немесе  крупозды  – 
геморрагиялық  гастроэнтерит.  Катаральді  –  іріңд  конъюктивит.  Жалпы  анемия 
құбылысы. Бас миының гиперемиясы және ісігі, геморрагиясы.   
 
 
 
Гистологиясы: іріңсіз лимфацитарлы энцефаломиелит. 
 
 
 
 
Дифференциальді диагнозы:   
 
 
 
 
 
 
 
 
Пастереллезбен асқынған шошқа обасы (өкпелік формасы). 
 
 
 
Крупозды немесе крупозды – геморрагиялық пневмония.   
 
 
 
Серозды – фибринозды плеврит және перкардит. 
 
 
 
 
 
Барлық үрдістер специфкалық формаға тән. 
 
 
 
 
 
 

жүктеу/скачать 1,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: