1)Берілген мақал – мәтелдердің екінші сыңарын өздерің ойлап тауып, салалас құрмаласқа айналдырып жазыңдар.
І топ.Синтаксистік сатылай кешенді талдау жасау.
1991 жылы Қазақстан өз Тәуелсіздігін алды, бірінші президент сайланды.
ІІ топ. «Тәуелсіздік» сөзіне дыбыстық мінездеме бер.
ІІІ топ. Синтаксистік сатылай кешенді талдау жасау.
V.Үйге тапсырма.
Автор:
Айжан КАНКУЛОВА, №1 орта мектеп қазақ тілі пәнінің мұғалімі. Алакөл ауданы.
Сергіту:
Сілтеме: okulyk.kz -пен жұмыс (құрмалас сөйлем ережелерінің, тапсырмалардың оқулықта берілуі https://www.okulyk.kz/kazahskij-jazyk/375/ 9-сынып оқулығы 43-бет. Дәулетбекова Ж. немесе «Шалқар» радиосында берілген өз сұқбатымды тыңдату: Мұғалімнің сөйлеу әдебі 1 немесе 3-хабар, 2-хабар тыңдалды.
Құрмалас сөйлем бойынша талдау Сөйлем бойынша талдау жүргізгенде, салалас құрмалас сөйлемге байланысты талдау оның мағыналық қатысына қарай ыңғайлас, қарсылықты, түсіндірмелі, себеп-салдар, талғаулы, кезектес сөйлемдер екені анықталып, оның байланысының жалғаулықты, жалғаулықсыздықтығы анықталады және тыныс белгілерінің қойылу себептері дәлелденеді.
Сабақтас құрмалас сөйлемдер мағынасына қарай: шартты бағыныңқылы, қарсылықты бағыныңқылы, себеп , мезгіл, қимыл-сын, мақсат бағыныңқылыға жіктеліп, олардың тыныс белгілері дәлелденеді. Жарыспалы-сатылы екендігі анықталады.
Аралас құрмалас сөйлем жалғаулықты, жалғаулықсыз түрлері, олардың тыныс белгілері дәлелденіп, құрамаластың басқа түрлерінен айырмашылығы салыстырылады.
Назарларыңызға рақымет!
