Жауаптарды (код номерін) толтыруға арналған кесте:
Өсімдік белгілері
Өсімдіктер
А
В
С
Д
Гүл формуласы
Тұқымдас
Гүл шоғыры
Жеміс түрі
Жапырақтарының
жүйкелену типі
ЕСЕП№2(2балл)
Төмендегі сандармен берілген анатомиялық көрсеткіштерді пайдалана отырып, кестені толтырыңдар (кестенің сәйкес анатомиялық көрсеткіштер нөмірін қойыңдар).
Анатомиялықкөрсеткіштер: Жалпақ иық
Жіңішке тар жамбас
Күмбез тәрізді табан
Жалпақтау және қысқалау келген көкірек клеткасы
Төменгі екі жұп қабырғаның қысқалау болуы
Жалпақ жамбас
Жіңішке келген сүйектер
Бойының биігірек болуы
Жауаптар енгізілетін кесте
Ерлеркөрсеткіші
Әйелдеркөрсеткіші
ЕСЕП№3 (2балл)
Жүйкелік және гуморальдық реттелудің айырмашылығын табыңыздар
Салыстыруғаарналғанбелгілер: Клеткалардың өзара әрекеттесуінің ежелгі формасы
Сигнал өте жоғары жылдамдықпен беріледі (100 м/с)
Сигнал қан немесе лимфа арқылы беріледі
Сигнал нысанаға дәл жетеді
Берілетін сигнал – жүйкелік импульс
Берілетін сигнал – химиялық импульс
Сигнал ұзақ уақыт әсер етеді
Дұрыс сандық жауаптарды кестеге енгізіңдер
Гуморальдықреттелу
Жүйкелікреттелу
ЕСЕП№4 (3балл) Төменде көрсетілген белгілердің ішінен күнбағыс өсімдігіне тән . 1.Дара жарнақты өсімдік
Қос жарнақты өсімдік
Мәдени өсімдік 4.Шөптесін өсімдік
Ағаш діңінен бірнеше бұтақтар тарайды
Тұқымнан бір маусым ішінде вегативті және репродуктивті мүшелері пайда болып, сол маусымда қайта өледі
Көпжылдық өсімдік
Екі жылдық өсімдік
Түтікше және жалғантіл гүлдері себетгүл гүлшоғырына жиналған
Гүлшоғыры шоқпарбасгүл
Жеке үлкен гүлдері болады
Жылусүйгіш өсімдік
Суыққа төзімді
Ағаш түрінде кездеседі
Жабайы өсімдік
Себетгүл гүлшоғырына түтікше және шұқырақша (воронка) тәрізді гүлдер орналасқан себетгүл гүлшоғыры болады
Таңдап алған белгілердің нөмірін сызық жолға жазыңдар:
ЕСЕП№5 (6балл)
Шаянтәрізділер мен насекомдарға тән белгілерді анықтаңдар (Өз шешімдеріңізді кестеге + таңбасы түрінде енгізіңдер)
р\с
Белгілер
Шаянтәрізділер
Насекомдар
1
Денесінің сырты хитинді жабынмен
қапталған
2
Денесі екі бөліктен тұрады: баскөкірек
пен құрсақтан
3
Денесі үш бөліктен тұрады: бас, көкірек
және құрсақтан тұрады
4
Құрсағы бунақталған
5
Құрсағы бунақталмаған
6
Бір жұп мұрты бар
7
Екі жұп мұрты бар
8
Қарапайым көздері бар н/е тіпті
болмауы мүмкін
9
Көптеген көзшелерден тұратын күрделі
екі көзі болады
10
Демтүтік арқылы тыныс алады
11
Тыныс алу мүшесі – желбезек
12
Қан айналу жүйесі тұйықталмаған
13
Қан айналу жүйесі тұйықталған
14
Көбісінде қанаттары бар
15
Қанаттары болмайды
ЕСЕП№6 (4балл)
Адам ағзасындағы кальций деңгейінің реттелуі туралы пікірлерге сәйкес жауаптар индексін қойыңдар (кестеде келтірілген).
Жауаптариндексі: А. Д витамині Г. Қан Ж. Бүйрекүсті безі Б. Сүйектер Д. Қалқанша маңы бездері
В. Қалқанша без Е. С витамині
Дұрыс жауаптар индексін кестеге енгізіңдер
№
Пікірлер
Индекстер
1.
Бастапқы кальций мөлшерінің организмде жинақталуын
қамтамасыз ететін витамин
2.
Кальцийдің жиналуын қамтамасыз ететін – кальцитонин
гормонын бөлетін без
3.
Кальцийдің көп мөлшерде жиналатын орны
4.
Қандағы кальций деңгейін реттейтін гормон бөлетін без
ЕСЕП№7(4балл)
Суретте нейруланың құрылысы берілген (қандаушаның эмбриональдық дамуының бір сатысы).
Төменденейруланыңэлементтеріберілген Дене қуысы
Ортаңғы қабат (мезодерма)
Ішек қуысы
Хорда
Жүйке пластинкасы
Сыртқы қабат (эктодерма)
Ішкі қабат (энтодерма)
Суреттегі төртбұрыштарға жоғарыда берілген элементтердің сәйкес нөмірін қойыңдар
ЕСЕП №8 (6 балл)
Төмендеәріптерменбунақденелілеркласыныңөкілдерібелгіленген. А. Маса Б. Шегіртке В. Түткөбелегі
Г. Қандала Д. Балара Ж. Қанқыз
Жоғарыдағы бунақденелілердің қандай отрядқа жататынын анықтаңыздар. Отрядтардың жанына бунақденелілер өкілдерінің сәйкес әріптерін жазыңыздар (3 балл).
Қатқылқанаттылар
Қосқанаттылар
Қабыршаққанаттылар
Турақанаттылар
Шалақатқылқанаттылар
Жарғаққанаттылар
Теңқанаттылар
Жоғарыда аталған бунақденелілер өкілдеріне қандай ауызаппараттар типі (1-5 сандармен белгіленген) тән? Ауызаппараттарының типінің жанына бунақденелілердің әріптерінжазыңыздар.(3балл)
1. Жалағыш
2. Сорғыш
3. Жалап – сорғыш
4. Шаншып – сорғыш
5. Кеміргіш
ЕСЕП №9 (3 балл)
Төменде көрсетілген белгілер өсімдіктердің қандай мүшелеріне тән?Белгілер: борпылдақ паренхима
анық айқындалған кутикуласы бар
анық айқындалған перидермасы бар
х – тәрізді ксилеманың орталық целиндірі бар
түйнектің негізгі бөлігі болып табылады
Каспари белдемелері бар
түрі өзгерген тамыржемістер
түтік талшық шоқтары бар
жылдық сақиналары бар
түрі өзгерген тамырпиязшық
Тиісті жауаптардың нөмірін кестеге енгізіңдер. Бір өсімдік мүшесіне тиісті бірнеше жауаптар болуы мүмкін.
Мүшелер
Тамыр
сабақ
жапырақ
Белгілер
ЕСЕП №10 (6 балл)
Төменде үрмебұршақ тұқымының және бидай дәнінің элементтеріберілген. А) тұқым жарнағы Г) тұқым қауызы
Б) эндосперм Д) бүршікше
В) тамырша Ж) сабақша
Суреттегі төртбұрыштарды жоғарыда берілген үрмебұршақ тұқымыменбидайдәнініңсәйкесэлементтерініңәріптерментолтырыңдар.
ІІІ тапсырма
«ДАРЫН» РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ ОРТАЛЫҒЫ
(Аудандықолимпиада.Практикалықтур.2005-2006ж.
11 сынып.)
Есеп №1. Төмендегі өсімдіктер тұқымдастарына тән белгілеріанықтаңдар:
А) Астық тұқымдастар Б) Лалагүл тұқымдастар
Сәйкес әріптерді бос сызықты жазыңдар.
Тұқымдастар белгілері:
Кіндік тамыр жүйесі
Қарапайым гүлсерігі болады
Жапырақтары доға жүйкелі
Гү.л шоғыры – шашақгүл болуы мүмкін немесе дара гүлдері болады
Жапырақтары тор жүйкелі
Гүлінің формуласы: *О3+3, Т3+3, П1
Жемісі жидек немесе қауашақ болады
Гүлінің формуласы: О(2)+2, Т3, П1
Шашақты тамыр жүйесі
Есеп №2. Өсімдіктер бөлімдеріне тән белгілерді анықтаңдар. Кестені толтырыңдар. ( «+» белгісін пайдаланыңдар).