Құрсақішілік (жатыр ішінде) даму кезеңі

тестаны 
(I кестені);
бас шеңбері мен дене ұзындығының 
(2 кесте)',
жоғарғы бет 
биіктігі мен (бастың сагитальды сызығының ең жоғарғы нүкте мен мүрын негізі- 
нің сантиметрмен өлшенген аракашықтығы) дене ұзындығының 
(3 кесте)',
аяғы 
мен дене ұзындыктарының 
(4 кесте);
аяғы мен жоғарғы бет биіктігінің 
(5 кесте)
қатынастарының индекстерін және Эрисман индексін 
(6 кесте)
анықтауды үсынады.
1 КЕСТЕ
«ФИЛИППИНДІК»(тест) (см)
(Воронцов И. М., 1986)
Жасы
(жылмен
есеп-
телген)
Ер балалар
Қыз балалар
Р<50
Р<25
Р<75
Р<50
Р<25
Р<75
0.
-14,6
-16,4
-12,0
-15,1
-16,6
-13,0
1.
-12,4
-14,8
-9,5
-12,6
-15,5
-10,3
2.
-10,2
-12,9
-7,2
-10,2
-12,9
-7,3
3.
-8,0
-10,3
-5,0
-7,6
-10,3
-5,0
4.
-5,5
-8,0
-2,5
-5,3
-8,0
-2,5
5.
-3,3
-5,6
-0,0
-3,1
-6,0
-0,6
6.
-1,0
-3,4
-2,3
- U
-3,8
-1,4
7.
-1,2
-1,3
-4,1
+0,9
+ 1,8
+4,3
8.
+2,9
+0.4
+5,3
+2,8
+0,3
+5,1
9.
+4,2
+2,0
+6,5
+5,4
+2,0
+6,8
10.
+5,1
+3,0
+7,1
+6,0
+3,5
+8,2
11.
+5,0
+3,3
+7,2
+7,2
+4,6
+9,6
12.
+4,6
+3,1
+6,8
+7,4
+4,8
+5,7
13.
+3,8
+2,3
+6,0
+6,0
+3,5
+8,4
14.
+3,2
+2,5
+5,2
+5,2
+2,0
+7,0
2 КЕСТЕ
БАС ШЕҢБЕРІ ИНДЕКСІ (см)
ДЕНЕ ҰЗЫНДЫЕЫ (см) (Воронцов И. М., 1986)
Жасы
(жылмен
есеп-
телген)
Ер балалар
Жасы
Қыз балалар
Р<50
Р<25
Р<75
(жылмен
есеп-
телген)
Р<50
Р<25
Р<75
0.
0,680
0,654
0,712
0.
0,688
0,654
0,716
1.
0,630
0,600
0,666
0.
0,620
0,580
0,660
2.
0,580
0,546
0,612
2.
0,560
0,528
0,588
3.
0,538
0,506
0,564
3.
0,524
0,492
0,550
4.
0,498
0,474
0,526
4.
0,492
0,466
0,514
5.
0,472
0,448
0,492
5.
0,468
0,444
0,488
6.
0,444
0,426
0,464
6.
0,446
0,426
0,466
7.
0,426
0,406
0,444
7.
0,428
0,408
0,444
36
■

8.
0,408
0,390
0,424
8.
0,410
0,394
0,426
9.
0,392
0,376
0,410
9.
0,398
0,380
0,412
10.
0,382
0,362
0,396
10.
0,380
0,366
0,398
11.
0,368
0,350
0,384
11.
0,372
0,354
0,384
12.
0,358
0,342
0,372
12.
0,360
0,342
0,374
13.
0,350
0,334
0,362
13.
0,350
0,334
0,362
14.
0,332
0,326
0,354
14.
0,342
0,326
0,356
3 КЕСТЕ
ЖОҒАРҒЫ БЕТ БИІКТІГІ (см)
ДЕНЕ ҰЗЫНДЫҒЫ (см) (Воронцов И. М., 1986)
Жасы
(жылмен
есеп-
телген)
Ер балалар
Қыз балалар
Р<50
Р<25
Р<75
Р<50
Р<25
Р<75
0
.
19,2
17,5
21,3
19,2
16,2
21,3
1
.
17,0
15,4
18,9
17,2
15,5
19,1
2.
16,3
14,0
17,0
15,9
14,4
17,3
3.
14,4
1,32
15,8
14,7
13,5
16,0
4.
13,7
12,5
15,0
13,8
12,7
14,9
5.
13,0
12,0
14,3
13,0
12,0
14,0
6.
12,4
11,4
13,7
12,3
11,4
13,3
7.
12,0
11,0
13,1
11,7
10,9
12,7
8.
11,5
10,6
12,5
11,3
10,5
12,3
9.
11,1
10,2
12,1
10,9
10,0
11,9
10.
10,8
9,8
11,7
10,6
9,6
77,5
И .
10,4
9,5
11,3
10,3
9,4
11,3
12.
10,0
9,1
11,0
10,1
9,2
11,1
13.
9,6
8,8
10,7
9,8
9,0
11,0
14.
9,3
8,4
10,5
9,7
8,9
10,9
4 КЕСТЕ
АЯҒЫНЫҢ ҰЗЫНДЫҒЫ (см)
ДЕНЕ ҰЗЫНДЫҒЫ (см) (Воронцов И. М., 1986)
Жасы
Ер балалар
Қыз балалар
(жылмен
есеп-
телген)
Р<50
Р<25 -
Р<75
Р<50
Р<25
Р<75
0
.
37,9
35,0
41,5
36,9
37,0
42,2
1
.
39,9
37,2
43,6
41,1
38,3
43,9
2.
41,8
39,2
45,9
42,8
39,8
45,8
3.
44,0
41,3
48,0
44,3
41,3
47,6
4.
46,2
43,6
49,9
45,9
42,9
49,1
5.
48,0
45,1
51,6
47,4
44,7
50,8
6.
49,6
46,4
52,6
48,9
45,8
52,2
7.
50,4
47,2
53,6
50,2
47,1
53,2
37

8.
50,8
47,6
54,4
54,3
48,2
53,8
9.
51,2
48,2
55,0
52,0
48,9
54,4
10.
51,8
48,2
55,4
52,4
49,5
55,0
11.
52,5
48,9
55,8
53,0
50,3
55,9
12.
53,4
49,8
56,7
54,0
51,2
56,9
13.
54,4
50,6
57,7
54,4
51,1
57,4
14.
54,8
50,8
57,4
54,0
50,3
56,9
5 МЕСТЕ
АЯҒЫНЫҢ ҰЗЫНДЫҒЫ (см)
ЖОҒАРҒЫ БЕТ БИІКТІГІ (см) (Воронцов И. М., 1986)
Жасы
(жылмен
есеп-
телген)
Ер балалар
Қыз балалар
Р<50
Р<25
Р<75
Р<50
Р<25
Р<75
0
.
1,95
1,60
2,40
2,15
1,75
2,55
1
.
2,25
1,80
2,70
2,45
2,05
2,90
2.
2,60
2,20
3,05
2,80
2,35
3,20
3.
2,95
2,55
3,40
3,05
2,65
3,50
4.
3,25
2,90
3,75
3,35
2,95
3,80
5.
3,60
3,20
4,05
3,60
3,15
4,05
6.
3,90
4,45
4,35
3,90
3,40
4,30
7.
4,10
3,70
4,55
4,15
3,65
4,60
8.
4,25
3,85
4,75
4,35
3,85
4,90
9.
4,40
4,00
4,90
4,55
4,00
5,30
10.
4,60
4,15
5,05
4,75
4,20
5,45
11.
4,80
4,35
5,25
5,00
4,40
5,80
12.
5,00
4,55
5,50
5,35
4,70
6,00
13.
5,20
4,75
5,65
5,55
4,95'
6,15
14.
5,35
4,95
5,85
5,75
5,20
6,25
6 МЕСТЕ
ЭРИСМАН ИНДЕКСІ
(Воронцов И. М., 1986 ж.)
Жасы
Ер балалар
Қыз балалар
(жылмен
есептелгш)
Р<50
Р<25
Р<75
Р<50
Р<25
Р<75
0
.
+ 12,0
+ 13,4
+ 10,0
+ 12,2
+ 13,5
10,5
1
.
+9,8
+ 11,7
+8,3
+ 10,3
+ 12,0
+8,0
2.
+7,8
+ 10,2
+6,0
+8,1
+ 10,3
+5,3
3.
+5,3
+8,0
+2,9
+6,3
+8,1
+2,3
4.
+3,1
+6,1
+0,6
+2,7
+5,5
+0,2
5.
+ 1,5
+3,9
-1,0
+0,7
+3,4
+ 1,6
6.
+0,3
+2,2
-2,4
-0,8
-1,5
-2,9
7.
-0,7
-1,0
-3,4
-2,0
-0,2
-4,0
8.
-1,5
-0,1
-4,2
38
-3,1
-0,8
-5,1

9.
-2,3
-0,6
-4,8
-4,0
-1,8
-6,0
10.
-2,9
-1,2
-5,3
-4,7
-2,5
-6,7
11.
- з , з
-1,7
-5,7
-5,1
-2,8
-7,0
12.
-3,6
-2,0
-6,1
-4,6
-2,3
6,5
13.
-3,8
-2,3
-6,4
-3,7
-1,3
-5,9
14.
-3,9
-2,4
-6,5
-2,8
-0,2
-5,3
Барлык индекстер 25— 75 центильдердің аралығына түссе баланың биоло- 
гиялык жасына сай келгені. Кейбір көрсеткіштер оңға немесе солға кетсе биоло- 
гиялық дамуының қалыс қалуға немесе артуға биімділігі болады. Барлык көр- 
сеткіштері центильдік аймақта оңға немесе солға ығысса, қалыс калу немесе 
арту байқалғаны.
ҰРЫҚТЫҚ 
ДАМУ
Құрсақтық (үрыктық) даму кезінде (гестациялық даму кезінде) баланың дене 
салмағының және ұзындығының клетканың көбею нәтижесінде (гиперплазия- 
лык процесс) ең қарқынды артуы байқалады. Қүрсак ішінде дамитын 40 апта 
бойына 44 кезекті клетканың бөлінуі байқалып, дене салмағының 6 х 1012 есе 
артуын қамтамасыз етеді. Бұның дене ұзындығының артуына да тікелей катынасы 
бар: қүрсақтык даму мерзімі неғұрлым томен болса, дене ұзындығының арту 
жылдамдыгы солғүрлым артык болады. Мысалы: қүрсақішілік дамудың екінші 
айында ғана ұрықтың дене ұзындығы үш есе артады. Үрықтың өсу барысын негізі- 
нен реттейтін және анықтайтын жатырдағы кан айналымы және баланың жол- 
дасындағы плацентарлық перфузия. Гипоталамус — гипофиз жүйесі бүл процеске 
әсерін тигізбейтін болса керек, үйткені анэнцефалияда немесе кенеттен пайда бол­
тан декапитацияда үрықтың өсуі тежелмейді. Хориондық соматомаммотропин 
ұрықка өте алмайды. Баланын жолдасының өзі көптеген томен молекулярлы пеп- 
тидтермен бірге өсуге эсер ететін зат шығаратын болуы мүмкін. Тиреоидты гор- 
мондардың да үрықтың өсуіне эсер етуі екіталай, дегенмен олардың иейрондар- 
мен мидың глиольдык клеткаларының дүрыс күрылуы үшін кажет екендігі 
дәлелденген. Инсулин мен соматомединдердің өсуге эсер етеді деген болжам ду- 
рыс болуы мүмкін. Жүктіліктің мерзімінің артуы баланын дене ұзындығына әсе- 
рін тигізбейді, тек қана дене салмағына сәл гана өзгерістер байкалуы мүмкін. Бүл 
жүктіліктің соңында «көлемдік тежеуге», яғни жатырдың көлемінің және созыл- 
малылығының шектелуіне байланысты үрықтың өсуінің тежелуімен түсіндіріледі. 
Көлемдік тежеу ұрыкпен ананың туу жолдарыныц мөлшерінің бір-бірімен сай 
келуі үшін қажет. Бүл механизм кайталанған жүктіліктерде және түсіктерде 
(медициналык, өзіндік), жатырдың созылғыштығының төмендеуіне байланысты, 
бұзылады.
Қүрсақтың даму мерзіміне байланысты дене үзындығын төмендегі форму- 
лалар бойынша болжауга болады:
1. Гаазе формуласы: Құрсактың даму кезеңінің бірінші 5 айында дене үзындығы 
жүктіліктің аймен есептелген мерзімнің квадратына тең; 5 айдан кейін үрықтың 
дене үзындыгы аймен есептелген мерзімін 5-ке көбейткенге тең болады.
2. Жүктіліктің 25—42 апталық аралығында үрыктың дене ұзындығы жүктілік- 
тің аптамен есептелген мерзіміне 10 см қосу аркылы аныкталады.
Ұрыктың дене салмагын анықтау үшін төмендегі формулалар қолданылады.
39

Жүктіліктің 25—42 апта аралығында 30 апталық үрықтың дене салмағы 
1300 г., әрбір артық аптаға 200 г. қосады, әрбір жетпейтін аптаға 100 г. алып 
тастайды.
Үрықтын дене салмағының үзындығына сәйкестігін анықтау: ұзындығы 
40 см. үрыктың салмағы 1300 г., артык сантиметрге 200 г. косылады, ал әрбір 
жетіспейтін сантиметрге 100 г. алып тасталынады. Дене салмағының ұзындығы- 
на дәл келмеуі, оның қоректенуінің нашар екенін немесе баска жағымсыз фактор- 
лардың бар екенін көрсетеді. Дене салмағының көрсеткіштері 7 және 8 кестеде 
берілген.
7 
КЕСТЕ

жүктеу/скачать 1,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: