С а я с и б и л І к т ұ р ғ Ұ м б е к а я у л ы м н ұ р т а й қ а л а м қ а с билік ұғымының мәні, тұжырымдамалары

С А Я С И Б И Л І К
Т Ұ Р Ғ Ұ М Б Е К А Я У Л Ы М
Н Ұ Р Т А Й Қ А Л А М Қ А С

 Билік ұғымының мәні,
тұжырымдамалары. 
01
Саяси биліктің объектісі мен субъектісі,
қорлары, қайнар көздері, деңгейлері.
02
Биліктің легитимділігі.
03
Биліктің функциялары, түрлері
мен бөлінуі.
04
Ж О С П А Р Ы

С А Я С А Т Т Ы Ң Н Е Г І З Г І М Ә С Е Л Е С І Б И Л І К Б О Л Ғ А Н Д Ы Қ Т А Н , С А Я С А Т Т А
Б И Л І К Т Е О Р И Я С Ы Ү Л К Е Н О Р Ы Н А Л А Д Ы . Б И Л І К С А Я С А Т Т Ы Ң С А Я С И
И Н С Т И Т У Т Т А Р М Е Н Б А Р Л Ы Қ С А Я С И Ә Л Е М Н І Ң М І Н І Н Т Ү С І Н І П - Б І Л У Г Е
К Ө М Е К Т Е С Е Д І .
Ш Ы Ғ Ы С Т Ы Ң К Ө Р Н Е К Т І О Й Ш Ы Л Ы И Б Н - Х А Л Д У Н ( 1 3 3 2 - 1 4 0 6 ) А Д А М Н Ы Ң
Б А С Қ А Ж А Н - Ж А Н У А Р Л А Р Д А Н Е Р Е К Ш Е Л І Г І - О Л Б И Л І К Ү Ш І Н К Ү Р Е С Е Д І
Д Е Г Е Н Е К Е Н .
А Ғ Ы Л Ш Ы Н Ф И Л О С О Ф Ы , Қ О Ғ А М Қ А Й Р А Т К Е Р І Б Е Р Т Р А Н Р А С С Е Л Ь ( 1 8 7 2 -
1 9 7 0 ) Ф И З И К А Д А Б А С Т Ы Ұ Ғ Ы М Э Н Е Р Г И Я Б О Л С А , Қ О Ғ А М Д Ы Қ
Ғ Ы Л Ы М Д А Р Д А Н Е Г І З Г І Ұ Ғ Ы М Б И Л І К Б О Л Ы П Т А Б Ы Л А Д Ы Д Е Г Е Н .
А М Е Р И К А Н Ы Ң Ә Й Г І Л І Ә Л Е У М Е Т Т А Н У Ш Ы С Ы Т А Л К О Т Т П А Р С О Н С { 1 9 0 2 -
1 9 7 9 ) Э К О Н О М П К А Л Ы Қ Ж Ү Й Е Д Е А Қ Ш А Қ А Н Д А Й О Р Ы Н А Л С А , С А Я С И
Ж Ү Й Е Д Е Б И Л І К Т Е С О Н Ш А Л Ы Қ Т Ы О Р Ы Н А Л А Д Ы Д Е П Т Ұ Ж Ы Р Ы М Д А Ғ А Н .
Б И Л І К Т У Р А Л Ы М Ы Н А Н Д А Й Т Ұ Ж Ы Р Ы М Д А М А Л А Р Б А Р :
Т Е Л Е О Л О Г И Я Л Ы Қ , Б И Х Е В И О Р И С Т І К , И Н С Т Р У М Е Н Т А Л И С Т І К ,
С Т Р У К Т У Р А Л И С Т І К , К О Н Ф Л И К Т І Л І К .
С О Н Ы М Е Н Б И Л І К Д Е П Б І Р Е У Д І Ң Е К І Н Ш І Л Е Р Г Е Ә М І Р І Н Ж Ү Р Г І З І П ,
О Л А Р Д Ы Ң І С - Ә Р Е К Е Т І , Қ Ы З М Е Т І Н Е Ы Қ П А Л Е Т У І Н А Й Т А Д Ы .

Бірақ биліктің толық мағынасы мемлекеттік-саяси салада ғана
айқындалады. Сондықтан саяси билік биліктің ең негізгі түріне
жатады.
Биліктің басқа түрлерімен салыстырғанда саяси биліктің мынадай
ерекшеліктері бар оның өктемдік сипаты, оның бүкіл қоғамның
атынан билік жүргізуі, басқарумен кәсіби айналысатын адамдардың
мүддесін қорғауы, басқа мекемелерге қарағанда билік
органдарының тәуелсіздігі, қоғам өмірінің жұмыс тәртібін белгілеуде
жеке-дара құқығы, мемлекет шеңберінде ашық күш қолдана алуы,
т.с.с.
Саяси билік бар жерде тенсіздік бар. Мұнла біреулер билеуге
құқықты да, екіншілері оларға бағынуға міндетті. Бұл теңсіздік неден
туады? Саяси биліктің қарамағында теңсіздікті қамтамасыз ететін
әдіс-құралдары бар.