С. Г. Тажбаева Редакция алқасы

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
176 
element of the work are described by new activities, both teaching and research, exploration and design, creativity, etc., 
which orient students to self-development and self-realization. 
Кeywords:  pedagogical  education,  competent  professionals,  individual-oriented  approach  to  learning,  self-
development  and  self-realization  of  the  individual,  рrofessional  competence,  professional  knowledge,  professional 
research and professional psychological knowledge. 
 
 
УДК: 371:351.851 
 
ЖОҒАРҒЫ ОҚУ ОРНЫНДАҒЫ САПА МЕНЕДЖМЕНТ ЖҮЙЕСІНІҢ РӨЛІ 
 
А.М. Исаева – Т.Рысқұлов атындағы Жаңа экономикалық университетінің магистранты, Алматы, 
Тел: 8 775 297 33 83, e-mail: ai_2192_ka@mail.ru 
 
Мақаланың  мақсаты  –  ЖОО-ның  СМЖ-сы  жоспарлау,  басқару,  қамтамасыз  ету  ж`не  сапаны  жоғарылату 
арқылы  сапа  аумағындағы  саясатты  жүзеге  асыру  үшін  кажетті  ұйымдастыру  құрылымының,  `дістемелердің, 
процестер мен ресурстардың жиынтығын қарастырып, олардың рөлін анықтау.  
Маңыздылығы  –  мақалада  сапаны  басқарудың  `дістері:  SWOT  –  талдау,  жалпы  сапа  менеджменті  (ТQM), 
ИСО стандарттарының жоғарғы оқу орнының басқару үрдісіндегі рөлі анықталып ж`не шел елдік т`жірибелер 
қарастырылған. 
Қорытынды – қазіргі таңда заманауи жоғарғы оқу орны қызметінің барлық түрін: білім беруді ұйымдастыру, 
оқу-`дістемелік,  ғылыми-зеттеу  ж`не  т`рбиелік  қызметінде  сапа  көрсеткіштерін  жоғарылату  мақсатында 
қалыптасқан  тиімді  сапа  менеджмент  жүйесінсіз  елестету  қиын.  Сапа  менеджемент  жүйесі  –  ұйымның  сапа 
аумағындағы мақсаттары мен стратегиясын қалыптастыру ж`не жоғары н`тижеге жету үшін қалыптастырылған 
жүйе.  ЖОО  білім  беру  қызметтерінің  сапасын  жоғарылату  мемлекеттік  міндеттер  тұрғысынан  стратегиялық 
мақсат ж`не ЖОО өз міндеттері тұрғысында оның жандануын ж`не дамуын, сапалы қызметін қамтамасыз ету 
тетігі ретінде қарастырылады. 
Кілт  сөздер:  жоғарғы  оқу  орны,  білім  беру  сапасы,  сапа  менеджмент  жүйесі,  сапаны  басқару  үлгілері, 
SWOT – талдау,  жалпы сапа менеджменті (ТQM), ИСО стандарттары. 
 
Білім  беру  деңгейі  ғылыми-техникалық  прогресс  ж`не  экономиканың  ең  негізгі  көрсеткіші  екені 
белгілі. Ол – мемлекет пен қоғамның табысты дамуының кепілі. Білім деңгейі төмен мамандар мем-
лекеттің б`секелестік қабілеті мен ұлттың болашағына ықпалын тигізеді. Сол себептен білім берудің 
дамуы – үлкен ұлттық м`ні бар міндет. 
ЖОО бiлiм беру, ғылым ж`не м`дениеттiң орталығы ретiнде басты мiндеттерi мыналар:  
−  жеке  адамның  м`дени  ж`не  рухани  дамуы,  жоғары  бiлiм  мен  таңдаған  к`сiби  қызметiне  сай 
мамандығын алу қажеттiлiгiн қанағаттандыру;  
−  қоғамның  жоғары  бiлiмдi  мамандарының  `леуметтiк-экономикалық  қажеттiлiгiн  қамтамасыз 
ету;  
−  к`сiби ж`не жоғары бiлiмдi ғылыми-педагогикалық мамандар дайындау;  
−  iргелi, iзденгiш, қолданбалы ғылыми ж`не т`жiрибе құрастырушылық жұмыстарды, сондай-ақ 
`дiстемелiк зерттеулердi ұйымдастыру;  
−  басқарушы қызметкерлермен `ртүрлi бағытты мамандардың бiлiмiн жетiлдiру мен көтеру;  
−  қоғамның iзгiлiк, м`дени ж`не ғылыми құндылықтарын жинау, сақтау ж`не көбейту;  
−  жұртшылық арасында бiлiм тарату, оның бiлiмдiк ж`не м`дени деңгейiн арттыру.  
dрине,  осы  міндеттерді  орындау  негізінде  н`тижелі  қызмет  ұсынам  деуші  жоғарғы  оқу  орны 
өзінің  қызметін  сапалы  атқару  мақсатында  белгілі  бір  бақылау,  басқарудың  жүйесін,  стратегиясын 
құруға тырысатыны анық [1]. 
Қазіргі  таңда  заманауи  жоғарғы  оқу  орындарында  ұйым  қызметінің  барлық  түрінің:  білім  беруді 
ұйымдастыру,  оқу-`дістемелік,  ғылыми-зеттеу  ж`не  т`рбиелік  қызметінде  сапа  көрсеткіштерін 
жоғарылату мақсатында қалыптасқан тиімді сапа менеджмент жүйесінсіз елестету қиын. 
Сапа  менеджемент  жүйесі  (СМК)  –  ұйымның  сапа  аумағындағы  мақсаттары  мен  стратегиясын 
қалыптастыру ж`не жоғары н`тижеге жету үшін қалыптастырылған жүйе. СМЖ басқа жүйе секілді 
өзінің  міндетімен,  құрылымымен,  элементтер  құрамымен  ж`не  өзара  байланысымен  сипатталады. 
ЖОО-ның  СМЖ-сы  –  жоспарлау,  басқару,  қамтамасыз  ету  ж`не  сапаны  жоғарылату  арқылы  сапа 
аумағындағы  саясатты  жүзеге  асыру  үшін  керекті  ұйымдастыру  құрылымының,  `дістемелердің, 
процестер мен ресурстардың жиынтығы. 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
177 
Қазіргі таңда жоғарғы оқу орнын бағалауда - білім беру үрдісінің сапасын сырттай бақылау, оқу 
орнының  қызмет  н`тижесін  бағалау  ж`не  ішкі  өзін-өзі  бағалау  процедуралары  жүзе  асырылады. 
dлемде  жоғарғы  оқу  орнындағы  сапа  менеджмент  жүйесінің  оннан  астам  үлгісі  бар.  Соның  ішінен 
ұлттық ж`не аймақтық сапаны марапаттау үлгілерін ерекше атауға болады. Осының негізінде Қазақ-
стан ж`не Ресей жоғарғы оқу орындарында мамандар даярлаудың келесі `діс-т`сілдерге негізделген 
сапаны басқарудың үш негізгі үлгісі қолданылады:  
− жоғарғы оқу орны қызметінің сапасын басқарудың бағалау `дісі (SWOT – талдау); 
− сапаны басқарудың жалпыға бірдей принциптеріне негізделген концепция (TQM); 
− халықаралық ISO 9000:2000 стандарттарының талаптарына негізделген т`сіл. 
Басқарудың  бағалау  `дісіне  негізделген  үлгісі  (SWOT  –  талдау)  -жоғарғы  оқу  орны  қызметінің  
күшті  ж`не  `лсіз  жақтарын,  сонымен  қатар  оның  дамуына  `сер  етуші  жағымды  ж`не  жағымсыз 
факторларды анықтаудың жүйелі өзін-өзі бағалау `дісі. Бұл `діс негізінде жоғарғы мектеп  қызметін 
жақсарту ж`не проблемалық ахуалдарды шешу шаралары  ұсынылады.  
Бағалау  `дісінің  талаптарына  с`йкес,  қызметті  бағалау  ЖОО-ның  орталықтандырылған  қызмет-
терден  (жоспарлы-қаржылық  бөлім,  есеп  бөлімі,  ғылыми-зеттеу  бөлімі,  кадр  бөлімі  ж`не  т.б.)  келіп 
түскен  статистикалық  м`ліметтер,  факультет  декандарының  ұсынған  кафедралардың  жылдық  есеп-
тері  мен  ақпараттары.  Осы  м`ліметтерден  қатысты  көрсеткіштер  (бір  мұғалімге,  ғылыми  қызмет-
керге, студентке) есептеледі[2].  
Алынған м`ліметтер негізінде ішкі бақылау есебі дайындалады. Ішкі бақылау есебінің мақсаты - 
ЖОО  қызметінің  білім  беру  ж`не  ғылыми-зерттеулер  сапасына  `сер  ететін  барлық  аспектілерін 
талдау.  Оқу  орнының  өзін-өзі  бағалау  үрдісін  жүргізуде  SWOT-талдау  қолданылады.  Бұл  талдауда 
оқу орны қызметінің күшті ж`не `лсіз жақтары, сонымен қатар оның дамуына `сер ететін жағымды 
немесе  жағымсыз  факторлар  анықталады.  Үлгінің  ерекшелігі  болып,  оның  параметрлері  мен 
сипаттамалары ұлттық ж`не аймақтық ерекшеліктеріне қарай `ртүрлі болып келуі. Соңғы он жылда 
басқарудың осы үлгісі Қазақстанның көптеген  жоғарғы оқу орындарында қолданылып келеді.   
TQM (сапаны басқарудың жалпы үлгісі) принциптеріне негізделген басқару үлгісі, сонымен қатар 
бағалау  `дістері  қолданылады.  Алайда,  бұл  үлгі  ЖОО-ның  күрделі  талдаулары  негізінде,  өнім  ж`не 
қызмет өндіруші ретінде, жасалады. TQM концепциясы, ЖОО-ның негізгі қызметіне с`йкес сыртқы 
орта  қажеттілігін  ескере  отырып,  жан-жақты  зерттеулері  н`тижесінде  жасалған  оқу  орнының  анық 
тұжырымдалған миссиясы, стратегиялық мақсатын болжайды. Сапаны басқарудың жалпылама үлгісі 
ЖОО-ның  қызметіне  сапаны  басқарудың  спецификалық,  күрделі  өте  тиімді  `дістері  мен  құралдар 
қатарын  қолданудың  жүйелі  т`сілі.  Бұл  үлгіні  қалыптастыру  ж`не  қолданудың  көшбасшысы 
Ивановский мемлекеттік энергетикалық университеті, өз қызметінде білім беру сапасын басқарудың 
көпжақты концепциясын жүзе асырған [3]. 
ISO  9000:  2000  халықаралық  стандарттары  талаптарына  негізделген  басқару  үлгісі  –  мүдделі 
тараптарды  құру,  олардың  қызмет  сапа  талаптарына  `сері,  оқу  орны  қызметінің  ажырамас  жүйесін 
құруды  жетілдіруді  тұжырымдайды.  Бұл  үлгі  сапа  менеджментінің  негізгі  принциптеріне  сонымен 
қатар жүйелік т`сілдер негізделген. TQM үлгісіне қарағанда, бұл үлгі менеджменттің құрал-жабдығы 
ретінде басқарудың сапаға бағытталған құжаттандырылған жүйесі болып табылады [4]. 
Негізінде «сапа бойынша басшылық», «құжаттандыруды басқару», «персоналды басқару», «ауди-
терлік  қорды  басқару»,  «материалды-техникалық  жабдықтауды  басқару»,  «кітапхана  ақпараттық 
ресурстарын  басқару»,  «талапкерді  іріктеу  үрдісін  басқару»  ж`не  т.б.  Бұл  құжаттарды  қолдануды 
оңтайландыру  үшін  қызығушылығы  бар  аудиторияларға  қол  жетімді  сапаны  басқару  жүйесінің 
ақпараттық  үлгісі.  ISO  негізінде  жасалған  үлгінің  ерекшелігі  болып,  сапа  менеджмент  жүйесі  мен 
құжаттанрудың  құрылымын  бірегейлендіруді  емес,  ЖОО-дың  сапа  менеджмент  жүйесінің  ерекше 
үлгісін ұсынады[5]. 
Жоғарғы  оқу  орнында  білім  беру  сапасының  тұрақтылығын  қамтамасыз  етуге    ISO    9001:2000 
сериялы  стандарттарын  енгізу  мүмкіндік  береді.  ISO  9000  стандарттарының  маңызды  ерекшелігі 
болып, оның – `мбебаптылығы, `ртүрлі ұйымдар, компаниялар немесе жоғарғы оқу орындары үшін 
де ортақтығы.  
Еліміз, сапаның халықаралық ISO 9000:2000 сериялы стандарттары талаптарына негізделген сапа-
ны басқару үлгісінің үшінші түрін таңдағаны белгілі. Бұл үлгіні таңдау келесідей мүмкіншілік-терге 
қол жеткізуге болатынымен түсіндіруге болады: 
 
 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
178 
−  оқу  үрдісінің  сапаға  бағытталған  заманауи  жүйеге  айналуы,  яғни,  қызығушылығы  бар  тарап-
тардың кажеттіліктерін қанағаттандыру ж`не бірінші кезекте басты тұтынушы ретінде білім алушы-
ның қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталуы; 
−  талапкерді іріктеу сапасының жоғарылауы; 
−  студенттердің үлгерімі мен оқу үрдісіне қатысу дейгейінің жоғарылауы; 
−  лицензиялау ж`не аттестациялау барысындағы ұтымдылық; 
−  оқытушы жұмысын бағалаудың өлшемді көрсеткіштері; 
−  оқытушының  құзіреті  деңгейінің  жоғарылауы,  п`нді  жүргізуде  біліктілік  деңгейінің  жоғары-
лауы; 
−  п`ндерді  жүргізу  кестесін  нақты  жоспарлау,  оқу  кестесінің  өзгерісі  жайында  ж`не  оқытушы-
лардың ауысуы туралы ақпаратпен алдын ала хабардар ету мүмкіндігі; 
−  сыртқы  ж`не  ішкі  құжаттамаларды  басқаруды  жеңілдету:  құжаттамаларға  өзгерістер  енгізу 
ж`не мамандарды олармен таныстыру; 
−  оқытушылар ж`не оқу орнының б`секе қабілеттілігінің жоғарылауы; 
−  «  оқу  орны  сапасын  қамтамасыз  етудің  ішкі  тиімді  жүйесі»  -  оқу  орны  қызметінің  аккредита-
циялық көрсеткіштерге с`йкестігін қадағалау; 
Қазіргі  таңда  елімізде  қызмет  сапасын  арттыруға  арналған  келесідей  стандарт  түрлері  қолданы-
лады : 
− ҚР СТ ИСО 9000-2001 сапа менеджмент жүйесі. Терминдер ж`не сөздері; 
− ҚР СТ ИСО 9001-2001 сапа менеджмет жүйесі. Терминдер ж`не сөздер; 
− ҚР СТ ИСО 9004-2001 сапа менеджмент жүйесі. Терминдер ж`не сөздер.  
Қазіргі  таңда  сапаның  ISO  9000:2015  сериялы  халықаралық  стандарттарда  белгіленген  талаптар 
қабылданды.  Бұл  жүйенің  негізгі  принципі  –  сапаны  басқаруда  қызметтің  өмірлік  циклінің  барлық 
сатылары  мен  кезеңдерін  қамту.  Қызметтің  өмірлік  циклі  –  қызметті  жобалау,  өндіру,  пайдалану, 
өткізу,  жою  ж`не  к`деге  жарату  үрдістері,  яғни  қызметті  өндіргенде  ж`не  пайдаланғанда  болып 
табылатын өзгерістерге сай өзара байланыстағы үрдістер жиынтығы болып табылады. 
Елбасы  Нұрсұлтан  Назарбаев  елімізге  “Қазіргі  заманғы  экономикалық  ж`не  қоғамдық  модерни-
зацияның сұраныстарына сай келетін білім беру жүйесі қажет” екенін атап көрсеткен болатын. Білім 
–  `лемдегі  өркениетті  дамыған  елдердің  барлығында  дерлік  дамудың  негізгі  көрсеткіші  мен  негізгі 
басыңқы бағыты болып табылады [6]. Еліміздің жоғарғы оқу орындарындағы білім беру қызметінің 
сапа көрсеткішін жоғарылату үшін алдымен сапаны басқару жүйесін қалыптастыру ж`не қолданудың 
үздік шетел т`жірибесін қарастырып, зерттеген жөн. Осы тұста, европалық елдер қатарынан Швеция 
т`жірибесіне көз жүгіртсек: жыл сайынғы  dлемдік экономикалық форумның есебі бойынша Швеция 
алдыңғы  қатарлы  интеллектуалдылық  индексіне  с`йкес  жаһандық  б`секеге  қабілетті  12  европалық 
мемлекет  ж`не  БРИК  елдері  ішінен  бірінші  орынды  иеленген.  Индексті  есептеу  барысында  неб`рі 
жеті  құрылым  қарастырылған:  к`сіпкерлік  орта,  заманауи  технологиялар,  европалық  деңгейдегі 
иннновация, білім беру ж`не т`жірибеден өту, еңбек нарығы ж`не жұмысбастылық, `леуметтік құры-
лым, сонымен қатар экологиялық дамудың тұрақтылығы [7]. Осы орайда, мемлекеттің экономикалық 
даму  бағыттарының  барлығында  көшбасшы  ел  екені  белгілі,  соның  ішінде  білім  беру  мен  ғылыми-
зерттеу жұмысы саласында.  
Швецияның  білім  ж`не  ғылым  саласындағы  көшбасшы  ретінде  -  жоғарғы  оқу  орнындағы  білім 
беру  сапасын  басқару  жүйесінің  ерекшеліктеріне  назар  аударатын  болсақ:  шведтік  университеттер 
арасында  сапалы  қызметпен  қаматамасыз  етуде  күрделі  б`секелестік  күрес  орнаған.  Оның  себебі, 
европалық  талапкерлерді  тарту,  халықаралық  оқу  бағдарламаларын  жүрзеге  асыруда  т`жірибелі 
өзгеде мемлекеттермен б`секеге түсу. Біз білеміз, Швеция экологиялық тұрақтылық индексі бойынша 
бірінші  орынды  иеленеді.  Бұл  инновация  мен  тұрақтылық  бір-біріне  қайшы  үрдіс  емес  екендігін 
түсіндіреді.  Инновациялық  ж`не  `леуметтік  аспектілер  жоғарғы  оқу  орнының  білім  беру  жүйесіне 
`сер  етпей  қоймақтыны  белгілі.  Қазіргі  таңда,  Швецияның  жоғарғы  оқу  жүйесіне  14  мемлекеттік 
университет  (Жоғарғы  Корольдік  Техникалық  мектебі,  Упсала  Университеті  ж`не  т.б.),  22  мемле-
кеттік  университет  негізіндегі  колледждер(  Евледегі  университет  сынды),  сонымен  қатар  24  жеке 
ж`не  университет  негізіндегі  колледждер  (олардың  қатарында  беделді  Стокгольмдік  Экономика 
мектебі ж`не Чалмерс Техникалық университеті ). 2007 жылы Швеция Болон жүйесіне мүше болған-
нан бастап жоғарғы білімнің үш деңгейі: бакалавриат, магистратура, аспирантура енгізілді. Жүйенің 
қазақстандық  т`жірибемен  ұқсастығы  бар.  Мемлекеттік  университеттер  барлық  үш  деңгейлі  жалпы 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
179 
білім беру бағдарламаларымен қамтамасыз етеді , ал университет негізіндегі колледждер жалпы білім 
беру бағдарламасына с`йкес бір жылдық бакалавр ж`не магистр д`режесімен қамтамасыз ете алады. 
Тек  екі  жеке  университет  жалпы  білім  беру  бағдарламасына  с`йкес  барлық  үш  д`режелі  білім  беру 
қызметін  ұсынуға  құқылы.  Жеке  университет  негізіндегі  колледждер  барлық  д`режедегі  білім  беру 
мүмкіндігінің с`йкестігін үнемі д`лелдеп тұрулары қажет [8]. 
2013  жылға  дейін  жоғарғы  оқу  орнын  сапамен  қамтамасыз  ету  м`селесімен  Швецияның  білім 
министрлігі  негізінде  құрылған  «Шведтік  ұлттық  жоғарғы  білім  беру  бойынша  агентігі»  ж`не  бес 
негізгі бөлімнен: сапамен қамтамасыз ету, құқықтық бөлім, біліктілікті тану бөлімі, жоғарғы білімді 
беруді анализдеу ж`не коммуникация бөлімінен тұрды.  
Сапамен қамтамасыз ету бөлімі екі негізгі қызметті :  
- 
ғылыми д`режені беру құқығымен қамтамасыз ету (жаңа оқу бағдарламаларына арналған); 
- 
п`ндер аумағын бағалау (қолданыстағы оқу бағдарламаларына арналған).  
Шведтік  ұлттық  жоғарғы  білім  бойынша  агентігінің    (Hogskoleverket)  негізгі  қызметі  :  шведтік 
университеттер мен жоғарғы білім беруде жалпыламасапамен қамтамасыз ету, бақылау, мониторинг, 
жоғарғы білім беруді дамыту, зерттеу ж`не анализ, шет елдік біліктілікті бағалау ж`не студенттерді 
ақпараттандыру. 
2013  жылдың  1  қаңтарынан  бастап  агенттік  мемлекеттік  орган  ретінде  өз  жұмысын  аяқтады  [9]. 
Агенттік  құзыреттілігі  мен  қызметін  қазіргі  таңда  жаңа  екі  мемлекеттік  орган:  Швеция  универси-
тетінің  ректорлар  кеңесі  (Universitetskanslersambetet)  ж`не  Шведтік  жоғарғы  білім  беру  бойынша 
университеттер мен колледждер кеңесі (Universitets-och hogskoleradet) атқарады. 
Қазіргі таңда, Швеция мемлекетінің жалпы жоғарғы білім беруді сапамен қамтамасыз ету келесі-
дей бағыттарды қамтиды: 
- 
ғылыми д`режені беру құқығын мемлекеттік бақылау (жаңа бағдарламалар бойынш); 
- 
п`ндік аумақты бағалау (қолданыстағы бағдарламалар бойынша) ; 
- 
эксперттік топтың бағалау `рекеттерін жүргізуі. 
Осының негізінде сапа нақты көрсеткіштерін бағаланады:  
- 
оқытушылар құрамының біліктілігі; 
- 
білім беру аумағы; 
- 
инфрақұрылым; 
- 
білім беру бағдарламаларының құрылымы; 
- 
ғылыми д`режені беру жүйесі. 
Сонымен,  Швециядағы  жоғарғы  білімді  сапамен  қамтамасыз  ету  ерекшелігі  курстар  мен  бағдар-
ламалар  н`тижесін  бағалауда  екені  белгілі.  Осы  орайда  «н`тиже»  термині  мағынасы,  оқу  курстары 
мен  бағдарламаларының  білім  беру  заңындағы  анықталған  талаптарға  қаншалықты  с`йкес  екенді-
гімен  бағаланады.  Яғни,  заңи  талаптар  білім  беру  саласының  қатаң  бақылауда  болуы  Швед  мемле-
кетінің білім саласын жетік дамыту үшін өте қатал жүйені болданатыны анықталып тұр.  
Қазіргі  таңда  курстар  мен  бағдарламаларды  бағалау  арнайы  эсперттік  топтармен  жүзеге  асыры-
лады.  Мысалы,  2011-2012  жылдар  аралығындағы  553  оқу  бағдарламаларының  (жалпы  ж`не  маман-
дандырылған  д`режеде  )  77-сі  ғана  мамандар  даярлауда  сапасы  «өте  жоғары  д`режеде»  екені,  345 
«жоғары » сапада ж`не 131 бағдарлама «қанағаттанарлық» сапада деп бағаланған.  
Сонымен  қатар,  тағы  бір  ерекшелік  -  Швеция  университеттер  мен  университет  негізіндегі  кол-
ледждерде гендрлік дисбаланс саясаты байқалады. Мысалы, 2011 жылда тек 23% `йел профессорлар 
болса, қазіргі таңда `йел профессорлар саны  28% құрайды. Шет елдік `йел оқытушы, лекторларды 
тартуға бағытталған көптеген бағдарламалар бар. Себебі, бұл бағдарламалар жергілікті `йел профес-
сорлар санының артуына, ғылыми-зерттеу жұмыстарының жандануына  септігін тигізеді деп есепте-
лінеді [10]. Мұндай жоғарғы білім берудегі сапаны жоғарылатудың шет елдік т`жірибелерін қарасты-
руда  еліміздің  білім  саласындағы  басшылықтың  сапа  жұмысына  деген  өзгерістер  енгізуде  септігін 
тигізетіні анық. 
Жоғарғы білім беруде сапаны қамтамасыз ету тікелей мемлекеттік органдар мен оқу орнының ішкі 
басқару ж`не бақылау бөлімдерінің халықаралық стандарттар негізінде жұмыс атқаратынын жоғары-
да аталып өтілді. 
Білім  беру  саласында  жаһандық  ғалымдар  т`жірибесіне  сүйенсек,  б`секелестік  стратегиясының 
негізі ISO 9001 сериялы халықаралық стандарт талаптарына сай келетін менеджмент жүйесінің сапа-

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
180 
сы  арқылы  сапаға  деген  бағыт-бағдары  болып  табылады  деп  көрсетеді.  ЖОО  білім  беру  қызмет-
терінің  сапасын  жоғарылату  мемлекеттік  міндеттер  тұрғысынан  стратегиялық  мақсат  ж`не  ЖОО  өз 
міндеттері тұрғысында оның жандануын ж`не дамуын, сапалы қызметін қамтамасыз ету тетігі ретін-
де  қарастырылады.  Қазіргі  таңда  ЖОО  өз  жағдайын  «нарық  субъектісі»  ретінде  қабылдауы  керек 
ж`не соған орай барлық нарықтық экономиканың заңдылықтары, тірі қалудағы б`секелестік күрестің 
заңдылықтары білім беру қызметі нарығында да жүретінін мойындауы қажет. 
 
 
1 ҚР білім туралы заңы  27.07.2007 N319-3 
2 http://www.quality.edu.ru/quality/sk/menedjment /393 
3 Нұпейісова М.М. Сапаны басқару негіздері: Оқу құралы. –Алматы: Экономика, 2011-260 б. 
4 Лившина В.В. Развитие методологии создания систем менеджмента качества Университетское образо-
вание: практика и анализ – 2013. -№2 (25) 
5  Асқаров  Е.С.  Стандарттау,  метрология,  сертификаттау  жeне  сапаны  басқару:  Оқу  құралы.  Алматы: 
Экономика, 2013. -336 б. 
6 «Қазақстан – 2050» ҚР Президенті Н.n.Назарбаевтың 14.12.2012 ж. Қазақстан халқына Жолдауы. 
7  The  Europe  2020  Competiteveness  Report  :  Building  a  More  Compettiteve  Europe.  –  http:  //  www.weforum. 
org/reports/europe –2020-competitiveness-report-building-more-competiteve-europe. 
8 Qs World University Ranking –http: www.lunduniversity.lu.se/upload/staff/higher _educatian_org.pdf.  
9 Swedish Universities & University Colleges, Short Version of Annual Report  2012.–http: //www.hsv.se/download  
10 The Swedish Higher Education Authority - www.ambetet.se.  
 
 
Резюме 
Роль системы менеджмента качества в высшем учебном заведений 
Исаева А.М. – магистрант Нового экономического университета им. Т. Рыскулова 
Тел: 8 775 297 33 83, е-mail: ai_2192_ka@mail.ru 
Целью  данной  статьи  является  управление  качеством  системы  планирования  университета,  управ-ления,  в 
целях повышения качества и обеспечения качества, необходимого для реализации политики в организационной 
структуре, методы, процессы и ресурсы, обеспечивает набор их роли. 
Важность  методов  управления  качеством  в  статье:  SWOT-анализ,  общее  управление  качеством  (TQM), 
стандарты  ИСО  определил  роль  процесса  управления  университета  и  обеспечивает  зарубеж-ные  практики 
стран. 
Вывод - в настоящее время все виды современного высшего учебного заведения: организация образования, 
преподавания,  научных  исследований  и  образовательных  мероприятий  по  улучшению  показателей  качества, 
установленным  эффективной  системы  управления  качеством,  то  трудно  себе  представить.  Система 
менеджмента качества - цели организации в области качества и стратегии, сформулированные для достижения 
высоких  результатов  в  образовании  и  системе.  В  целях  повы-шения  качества  высшего  образования  с  точки 
зрения  задач  стратегической  цели  государства  и  его  задачи  в  контексте  его  возрождения  и  развития 
университета, как механизм обеспечения качества. 

жүктеу/скачать 13,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: