С. Г. Тажбаева Редакция алқасы
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
| Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г.
384 - экстраполяция – алдын ала алған ақпарат бойынша болжам жасау ж`не бағалау. Мысалы: оқушылардың тілін дамыту үшін пайдаланылған көркем шығарманы өз қиялымен басқаша өзгертіп баяндауы немесе оның суретін салуы, шығармаға өзіндік баға беруі болып табылады. Қолдану: алдын ала меңгерген материалдарды кез-келген жағдайда, жаңа жағдаяттардағы ұста- нымдар мен үдерістерде ешкімнің айтуынсыз қолдана білу дағдысы. Мысалы: оқушылардың тілін дамытуда өткен материалда баланың жақсы мінез-құлқы, өзін ұстауы, үлкендерді сыйлауы ж`не т.б. күнделікті т`жірибеде қолдануы. Талдау: ұсынылған толық материалдың ара қатынастары мен ұйымдастыру үлгісі бойынша, жекелеген бөліктерге бөлу. Мысалы: оқушылардыңтіліндамытуда м`тінді пайдалануда оның басты кейіпкерлерін талдау т.б. Жинақтау:бұл шығармашылық үдеріс, өйткені жаңа материалдың жеке бөліктерін біріктіріп, тұтас жаңа элементтер алуы. Мысалы:оқушының эссе жазуы, өз ойымен жаңа `ңгіме құрастыруы, болжамды тексеретін ой айтуы, `леуметтік жағдаяттарда қоланылатын теорияны қалыптастыру. Бағалау: идеялар туралы құнды пікірлер мен шешудің `діс-т`сілдерін шығару үдерісі. Бұл баға- лаулар сандықж`не сапалық болуы мүмкін. Бірақ олар стандарт пен қолданудың өлшеміне с`йкес болуы тиіс. Мысалы: жалпыға міндетті білім беру стандарты бойынша бастауыш сыныптарда `де- биеттік оқу п`нінде қолданылатын `ртүрлітапсырмаларынайтуғаболады[10]. Оқыту үдерісінде интербелсенді `дістерді қолдану жаңа ақпаратты тиімді меңгеруге ықпал ететінін көруге болады. Интербелсенді`дістердіқолданудыңтиімділігін атап өтуге болады: - білім алуға қызығушылығы нашар оқушылардың мотивациясы артады; - білімді меңгеру деңгейі жоғары болады. Білімді меңгерудегі шаршау төмендейді; - оқушылардың босқа отыруға уақыты болмайды, жаңа материалды меңгеруге ойланады, өйткені ол өзіне ғана сенеді. Барлық бала осылай жұмыс істейді. Оқылғанматериалғақызығушылығыартады; -мұндайжұмысқаоқушылардыңбарлығы жұмылдырыла ұйымдастырылады, олардың тілі дамиды, `ртүрлі `деби шығармалармен жұмыс істеп үйренеді; - топпен жұмыс істеу дағдысы қалыптасады; - коммуникативтікдағдысықалыптасады; - педагогтың өзінің к`сіби іс-`рекетіне қызығушылығы артады, мұндай ұйымдастырылған оқу іс- `рекеті оқушыларда ж`не өзіме үлкен қанағат сезімін тудырады, табысқа жеткізеді; - өзінің іс-`рекетін талдау мүмкіндігі пайда болды, қалай көңілсіз н`рседен қызықты жасауға болады, өзіңнің «табысыңды» немесе «кемшілігіңді» басқалармен бөліскің келеді. Өзіңмен бірдей ойлайтындармен тиімді нұсқасын табуға тырысасың; - сабақты құруда өзінің жеке ерекшеліктерін ескеру мүмкіндіктері пайда болады. Өзінің жеке мүмкіндіктерін көрсетіп: өз бағдарламасы мен `дістемесіменжұмыс істейтін, өзін-өзі тексеруді күшейтіп, оқыту үдерісін ұйымдастырудың мүмкіндігі кеңейеді; - сыныпта оқушылардың топтық жұмысын бақылау мүмкіндігі пайда болады, онда олардың жеке ерекшелігін айқындалады; - жұмыс істеу қызықты болады. Сабақта оқушылардың өзара қарым-қатынасын бақылауға мүмкіндік туады; - оқушыларға деген қатынас өзгереді. «…кейбір жағдайда оқушыларға өте көп сенемін, оларға бір мақсатқа бағытталған өзімнің серіктесім сияқты қараймын. Бұл тұрғыдан алған педагог пен оқушылардың қарым-қатынасы серіктестікке құрылады. Серіктестік қарым-қатынас педагогтан оқушылардың белсенді көзқарасын мақұлдауды, олардың өзіндік ойларын, д`лелдеулерін мойындау, дұрыс пікір айтуды талап етеді. Қорыта келе, оқыту үдерісінде интербелсенді `дістерді пайдалану оқушылардан «таныс емес білімге енуді» талап етеді. Оқушылардыңоқуіс-`рекетіндегіинтербелсенді `дістер өзара түсіністікке, өзара `рекетке, қатысушының `рқайсысына қажет есепті бірлесіп шешуге алып келетін ұйымдастыру ж`не сұхбаттасып қарым-қатынас жасауды дамытуды ұсынады. Интербелсенді `дістерді жүйелі қолдану, сөз жоқ, оқушылардың зияткерлігін дамыту мақсатына қол жеткізуге мүмкіндік береді. 1 Қазақстан Республикасының президенті Н.n.Назарбаевтың Гумилев университетінде сөйлеген сөзі. – Астана, 2007. 2 Қазақстан Республикасының «Орта білім беруді дамыту» тұжырымдамасы. – Алматы, 2002ж. 3 ҚР «Білім туралы» Заңы. Мемлекеттік жалпыға міндетті жалпы орта білім беру стандарты «Негізгі ережелер» ҚР МЖБС 2003. – Астана, 2007. 4 Аристотель Сочинения.: в 4 т. – М., 1975. – Т 1. – 330 с. Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 385 5 И.Кант Сочинения.: в 3 т. – М., 1978. – 230 с. 6 Платон Сочинения.: в 3 т. – М., 1968. – 200 с Сочинения.: в 3 т. – М., 1968. – 200 с 7 Сократ Сочинения.: в 4 т. – М., 1979. – 207 с. 8 eл-Фараби Философиялық трактаттар. – Алматы, 1992. – 112 б. 9 Махмуд Қашқари Түрік тілінің сөздігі. Шығармалар жинағы. –Т. 3. Алматы,1997. –528 б. 10 А.Х.nлімов Интербелсенді eдістерді жоғарғы оқу орындарында қолдану.- Алматы, 2010. жүктеу/скачать 7,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|