С. Г. Тажбаева Редакция алқасы
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
| Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г.
308 Сондықтан да, салауатты өмір сүруді дұрыс қалыптастыру жанұяда, мектеп қабырғасында басталады да, өмір талабына, ғылыми дамуына орай жалғаса береді. Адам табиғат пен қоғам арасындағы қатынас пен байланысты ғылыми тұрғыда меңгеру арқылы ғана оған сауатты қатынас жасау мүмкіндігі туады. Адамның болмысы өте күрделі ол биологиялық құбылыс болғандықтан тіршілігін сипаттайды. Адам өз басының `леуметтік жағдайын қоғамда, қоршаған ортада ғана көрсете алады. Адамның жеке басының дамып, тұлғаға айналуына тек мектеп қабырғасында берілген білім ғана емес, бүкіл оны қоршаған орта `сер етеді. Бала кезінде адамның тұлға ретіндегі қасиеттерінің 70% қаланады, сол себепті дұрыс т`рбие өте қажет. Балаға `сер ететін оны қоршаған орта: жанұя, ата-ана, мектептегі мектептен тыс қарым-қаты- настар ж`не күнделікті көпшілік ақпарат құралдары (радио, телидидар, ғаламтор, газет т.б.). Осылай- ша қазіргі таңда көпшілік ақпарат құралдары адамның ішкі дүниесіне, м`дениетіне, көзқарасына үлкен `сер етуде. Бүгінгі білім мазмұнын интеграциялап, оның ғылыми денгейін көтеру м`селесі қойылып отырған жағдайда оқушы жастардың салауатты өмір сүруге көз қарасы, алатын білімі, денгейі бүгінгі күн талабына сай деп айту негізсіз болады. - оқушы жастардың шығармашылық белсенділігін артырып, өздігінен жұмыс істеу `рекеттерін ұйымдастыруға негіз болатын оқытудың `діс т`сілдерін зерттеген жұмыстардың жеткіліксіз болған- дығы. - бүгінге дейін орта мектептерде салауатты өмір сүру п`ні ретінде оқытуға арналған оқу құрал- дары, бағдарламалардың жоқтығы арнайы оқыту жүйесін жасаудың мүмкіншілігінің болмағандығы. Адамның адами болмысының қалыптасуы - `л-Фарабидің ғылыми анықтамасында үш бағыттан тұрады. Біріншіден, ерекше жаратылған тұлға, дене құрлысы. Бүгінгі тіршілік тұрғысынан қарайтын болсақ, бұл ең `уелі адамның денсаулығы. Бұған қосымша д`лелдеме қазақ халқының – бірінші байлық денсаулық деген қағидасы бола алады. Бұдан шығатын қорытынды қоғамға ең `уелі дені сау мүшесі керек. Демек, адамзат қоғамының толыққанды болу үшін ең `уелі денсаулық, т`рбиелік, содан кейін білімділік керек екен. Бұған д`лел президент Н.d.Назарбаевтың Қазақстан Республикасының халқына жолдауында: «Біздің жас мемлекетіміз өседі ж`не орнығып нығаяды, онымен бірге балалармыз бен немерелеріміз де өсіп жетіледі. Олар өз ұрпағының жауапты ж`не жігерлі `рі жақсы білім алған, денсаулығы мықты өкілдері болады...» Осы мақсатты іске асырудағы біздің стратегиямыз келесі бөліктерден тұрады «аурудың алдын алу ж`не салауатты өмір салтын ынталандыру,» - деп көрсетіп береді [6, 176б] . Бүгінгі таңда Республикамызда болып жатқан демократиялық өзгерістерге байланысты, қоғамның негізгі шарттарын ескере отырып, жеке тұлғаны қалыптастыру мақсатында білім беру жүйесіне қойылатын талаптар арта түсуде. Сол талаптардың бірі – оқушы жастарды салауатты өмір салтына қалыптастырып т`рбиелеу ж`не тіршілікке қалыптастыруда `сері бар білім мазмұнын жетілдіру. Оқыту процесінде оқушы жастарды зиянды `деттердің адам ағзасына тигізетін `серінің жолдарын айқындау. Жас ұрпақтың ең жас кезінен дене күштерімен рухани күштері сайма-сай жетіліп шынығып өсетіндей етіп т`рбиелеу ісін қамтамассыз етуді мемлекетіміз аса маңызды міндеттердің бірі деп санайды. Кез-келген елдің болашағы оның халқының денсаулығы мен аман-есендігіне байланысты. Бүгінгі таңда, жаңадан қалыптасып келе жатқан қоғам мүшелерінің денсаулығына мемлекеттік тұрғыдан жауапкершлікпен қарағанды қойып медицина тұрғыда халықты емдеу жүйесін жойып жіберді. Осының салдарынан келіп бүгінгі ұрпақ жаппай ауруда. Денсаулықтың қадірін `детте, адам ауырғанда ғана білетіні өкінішті-ақ. Денсаулықтың мықты болуы адамның өзіне де байланысты. Дегенмен оған қоршаған ортаның, жұтқан ауаның, ішкен, жеген тамақтың, судың құрамының лас болуы да айтарлықтай ықпал етеді. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының м`ліметіне жүгінетін болса, адам денсаулығының 40 % өзінің өмір сүру дағдысына байланысты болса, 18-20% ғана д`рігерлік-медициналық көмекке т`уелді екен. Денсаулықтың мықты болуы адамның өзіне байланысты. «Денсаулық – зор байлық » дейді дана халқымыз. Тек ойлап қарасаңыз, денсаулық адам баласына табиғат сыйлаған ең басты байлық. Сау кезімізде сол теңдесі жоқ табиғат сыйының бағасы мен қадірін білмейтініміз өкінішті-ақ. Ұлттың болмысын сақтайтын болашақтың тұтқасын ұстайтын ұрпақ бүгінгі жастар-ертеңгі ұлттың зиялысы, бүгінгі оқушы- ертең оқушы болатындығын ескерсек, бұлардың денсаулығына қатынасты іс-шаралардың ешқашанда сын көтермейтіндігі д`лелдеуді қажет етпейтін сияқты. |