С. Г. Тажбаева Редакция алқасы
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
| Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г.
326 - мұғалім мен оқушының іс-`рекетінің игерілу деңгейін (д`режесін) анықтау ж`не н`тижелерді табысты оқытудың берілген нормаларымен, критерийлерімен салыстыру; - оқу процесінің ағымын уақытылы айқындау, бағалау, талдау ж`не оның тиімділігін анықтау; - білім беру жүйесінің қалыпты жұмысының бұзылуын болдырмау ж`не мүмкін болатын ауытқу- шылықтарын болжап айту; - алынған диагностикалық м`ліметтер негізінде көкейтесті басқарушылық шешімдер қабылдау; Оқыту процесінде қойылған мақсатқа жету үшін диагностика м`ліметтерді жинау мен талдаудың объективті `дістеріне сүйену керек. Жазбаша жұмыстың сапасын өлшеуді жетілдіру проблемасы зерттеушілердің назары тестілеу проблемасына, оның артықшылығын ж`не шектеулілігін талдауға аударылғанын айта кету керек. Оқытудың соңғы н`тижесін, оқушылардың п`н бойынша жетістікте- рінің деңгейін өлшеуіштерін дайындау кейбір зерттеулерде білім беру сапасын басқару үшін бірың- ғайлы диагностикалық құрал ретінде қарастырылады[6]. Сонымен білім беру аясындағы диагностика проблемаларына арналған зерттеулерді талдау, оның келесі жақтары зерттелгенін көрсетеді: - білім беру аясындағы диагностиканы анықтау, ол ұғымның психодиагностика, медициналық диагностика ұғымдарымен байланысы ж`не өзіндік м`ні; - диагностиканың оқу-т`рбие процесіндегі мақсаттары мен міндеті; - диагностика нысаны мен субъектісі; - диагностика `дістері. Жоғарыда келтірілген `діснамалық бағдарларға сүйене отырып диагностика ұғымының м`н- мағынасын ашуда келесі негізгі ой желілерін тұжырымдалды: - диагностика нысанның ерекшелігімен қамтамсыз етілген танымның ерекше түрі ретінде қарасты- рылады; -гносеологиялық операция ретінде диагностиканың м`н-мағынасы құбылыстың (нысанның) ішкі, заңдылықты м`нін теориялық білумен нақты құбылыстың (нысанның) себептерімен, қасиеттерімен салыстыруда болады. Бұл диагностиканы процесс ретінде қарастыруға мүмкіндік береді. - диагностика процесс ретінде келесі кезеңдерді қамтиды: м`ліметтер жинау; оларды түсіну; диаг- ностикаланатын нысанның жағдайының теориялық моделін құру; болжау; жүйені қалыпты жағдайға келтіруге бағытталған бағдарлама дайындау (басқару бағдарламасы); - диагностика мақсаты диагностикаланатын нысанның жағдайын басқару ж`не бақылау үшін оның нақты жағдайын танып білу; - диагностика нысандарының ерекшелігі оны қолдану аясын анықтайды. Диагностика субъектісі адам болады, оның күші зерттелетін нысанның жағдайы жайында толық ақпарат алуға ж`не диагностика нысанын бақылау мен басқару үшін ғылыми негізделген `рекеттер жоспарын құруға жұмсалады; - диагностика нысаны адам саналы түрде бақылайтын, адамның ықпалымен өзгеретін ж`не `леуметтік байланыс пен қатынасқа енгізілген жүйелер болады; - диагностика адамның басқаруының нысаны болатын жүйелерге бағытталған іс-`рекет ретінде қарастырылуы мүмкін. Сондықтан, біз, ең алдымен, дайындалып отырған технология келесі к`сіби білім беру міндеттерін шешуге мүмкіндіктер туғызуы керек деген ойдамыз: • `дістемелік дайындық жүйесін тұлғалық бағдарлау қағидасы негізінде жүзеге асырылатын жоғары білім берудің гумандық ж`не гуманитарлық идеяларын іске асыру; • оқыту процесін жетілдіру үшін диагностиканың мүмкіндіктері жайында болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің мағлұматтарын кеңейту арқылы ж`не білімгерлердің рефлексивті ойлауы мен `дістемелік т`жірибесін дамытуға қолайлы жағдай туғызу негізінде оқытуды жобалауда жүзеге асырылатын болашақ бастауыш сынып мұғалімінің `дістемелік м`дениетін көтеру; • болашақ бастауыш сынып мұғалімдері болашақ к`сіби біліктің барлық құрылымдық элемент- терін көрсете отырып ж`не ол элементтерге бастауыш сынып мұғалімінің жаңа к`сіптік диагнос- тикалық біліктерін енгізе отырып оқыту; • білімгерлер `р біліктің «іс-`рекеттік» мазмұнын меңгеруін қамтамасыз ете отырып, диагности- калық біліктерді қалыптастыруда іс-`рекеттік т`сіл қолдану; • білімгерлерді жалпыоқулық, жалпым`дениеттік ж`не танымның арнайы `дістері мен құралдарын игеру бойынша жеке өздік іс-`рекетке ынталандыру; |