С. Г. Тажбаева Редакция алқасы



Pdf көрінісі
бет570/587
Дата06.01.2022
өлшемі7,04 Mb.
#13134
1   ...   566   567   568   569   570   571   572   573   ...   587
Байланысты:
ped and psy 2 nomer 2016.compressed (1)

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
384 
-  экстраполяция  –  алдын  ала  алған  ақпарат  бойынша  болжам  жасау  ж`не  бағалау.  Мысалы: 
оқушылардың  тілін  дамыту  үшін  пайдаланылған  көркем  шығарманы  өз  қиялымен  басқаша  өзгертіп 
баяндауы немесе оның суретін салуы, шығармаға өзіндік баға беруі болып табылады. 
Қолдану:  алдын  ала  меңгерген  материалдарды  кез-келген  жағдайда,  жаңа  жағдаяттардағы  ұста-
нымдар  мен  үдерістерде  ешкімнің  айтуынсыз  қолдана  білу  дағдысы.  Мысалы:  оқушылардың  тілін 
дамытуда өткен материалда баланың жақсы мінез-құлқы, өзін ұстауы, үлкендерді сыйлауы ж`не т.б. 
күнделікті т`жірибеде қолдануы.  
Талдау:  ұсынылған  толық  материалдың  ара  қатынастары  мен  ұйымдастыру  үлгісі  бойынша, 
жекелеген  бөліктерге  бөлу.  Мысалы:  оқушылардыңтіліндамытуда  м`тінді  пайдалануда  оның  басты 
кейіпкерлерін талдау т.б. 
Жинақтау:бұл  шығармашылық  үдеріс,  өйткені  жаңа  материалдың  жеке  бөліктерін  біріктіріп, 
тұтас  жаңа  элементтер  алуы.  Мысалы:оқушының  эссе  жазуы,  өз  ойымен  жаңа  `ңгіме  құрастыруы, 
болжамды тексеретін ой айтуы, `леуметтік жағдаяттарда қоланылатын теорияны қалыптастыру.  
Бағалау:  идеялар  туралы  құнды  пікірлер  мен  шешудің  `діс-т`сілдерін  шығару  үдерісі.  Бұл  баға-
лаулар  сандықж`не  сапалық  болуы  мүмкін.  Бірақ  олар  стандарт  пен  қолданудың  өлшеміне  с`йкес 
болуы  тиіс.  Мысалы:  жалпыға  міндетті  білім  беру  стандарты  бойынша  бастауыш  сыныптарда  `де-
биеттік оқу п`нінде  қолданылатын `ртүрлітапсырмаларынайтуғаболады[10]. 
Оқыту  үдерісінде  интербелсенді  `дістерді  қолдану  жаңа  ақпаратты  тиімді  меңгеруге  ықпал 
ететінін көруге болады. Интербелсенді`дістердіқолданудыңтиімділігін атап өтуге болады: 
- білім алуға қызығушылығы нашар оқушылардың мотивациясы артады;  
- білімді меңгеру деңгейі жоғары болады. Білімді  меңгерудегі  шаршау төмендейді; 
- оқушылардың босқа отыруға уақыты болмайды, жаңа материалды меңгеруге ойланады, өйткені 
ол өзіне ғана сенеді. Барлық бала осылай жұмыс істейді. Оқылғанматериалғақызығушылығыартады; 
-мұндайжұмысқаоқушылардыңбарлығы  жұмылдырыла  ұйымдастырылады,  олардың  тілі  дамиды, 
`ртүрлі `деби шығармалармен жұмыс істеп үйренеді; 
- топпен жұмыс істеу дағдысы қалыптасады; 
- коммуникативтікдағдысықалыптасады; 
- педагогтың өзінің к`сіби іс-`рекетіне қызығушылығы артады, мұндай ұйымдастырылған оқу іс-
`рекеті оқушыларда ж`не өзіме үлкен қанағат сезімін тудырады, табысқа жеткізеді; 
-  өзінің  іс-`рекетін  талдау  мүмкіндігі  пайда  болды,  қалай  көңілсіз  н`рседен  қызықты  жасауға 
болады,  өзіңнің  «табысыңды»  немесе  «кемшілігіңді»  басқалармен  бөліскің  келеді.  Өзіңмен  бірдей 
ойлайтындармен тиімді нұсқасын табуға тырысасың; 
-  сабақты  құруда  өзінің  жеке  ерекшеліктерін  ескеру  мүмкіндіктері  пайда  болады.  Өзінің  жеке 
мүмкіндіктерін  көрсетіп:  өз  бағдарламасы  мен  `дістемесіменжұмыс  істейтін,  өзін-өзі  тексеруді 
күшейтіп, оқыту үдерісін ұйымдастырудың мүмкіндігі кеңейеді; 
- сыныпта оқушылардың топтық жұмысын бақылау мүмкіндігі пайда болады, онда олардың жеке 
ерекшелігін айқындалады; 
-  жұмыс  істеу  қызықты  болады.  Сабақта  оқушылардың  өзара  қарым-қатынасын  бақылауға 
мүмкіндік туады; 
- оқушыларға деген қатынас өзгереді. «…кейбір жағдайда  оқушыларға өте көп сенемін, оларға бір 
мақсатқа  бағытталған  өзімнің  серіктесім  сияқты  қараймын.  Бұл  тұрғыдан  алған  педагог  пен 
оқушылардың  қарым-қатынасы  серіктестікке  құрылады.  Серіктестік  қарым-қатынас  педагогтан 
оқушылардың белсенді көзқарасын мақұлдауды, олардың өзіндік ойларын, д`лелдеулерін мойындау, 
дұрыс пікір айтуды талап етеді.   
Қорыта  келе,  оқыту  үдерісінде  интербелсенді  `дістерді  пайдалану  оқушылардан  «таныс  емес 
білімге енуді» талап етеді. Оқушылардыңоқуіс-`рекетіндегіинтербелсенді `дістер  өзара түсіністікке, 
өзара `рекетке, қатысушының `рқайсысына қажет есепті бірлесіп шешуге алып келетін ұйымдастыру 
ж`не  сұхбаттасып  қарым-қатынас  жасауды  дамытуды  ұсынады.  Интербелсенді  `дістерді  жүйелі 
қолдану, сөз жоқ,  оқушылардың зияткерлігін дамыту мақсатына қол жеткізуге мүмкіндік береді. 
 
1  Қазақстан  Республикасының  президенті  Н.n.Назарбаевтың  Гумилев  университетінде  сөйлеген  сөзі.  – 
Астана, 2007. 
2 Қазақстан Республикасының «Орта білім беруді дамыту» тұжырымдамасы. – Алматы, 2002ж. 
3  ҚР «Білім туралы» Заңы. Мемлекеттік жалпыға міндетті жалпы орта білім беру стандарты «Негізгі 
ережелер» ҚР МЖБС 2003. – Астана, 2007. 
4  Аристотель Сочинения.: в 4 т. – М., 1975. – Т 1. – 330 с.   


Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
385 
5  И.Кант Сочинения.: в 3 т. – М., 1978. – 230 с.   
6 Платон Сочинения.: в 3 т. – М., 1968. – 200 с Сочинения.: в 3 т. – М., 1968. – 200 с 
7  Сократ Сочинения.: в 4 т. – М., 1979. – 207 с.   
8  eл-Фараби Философиялық трактаттар. – Алматы, 1992. – 112 б. 
9  Махмуд Қашқари Түрік тілінің сөздігі. Шығармалар жинағы. –Т. 3. Алматы,1997. –528 б. 
10  А.Х.nлімов Интербелсенді eдістерді жоғарғы оқу орындарында қолдану.- Алматы, 2010. 
 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   566   567   568   569   570   571   572   573   ...   587




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет