Коммуникативті дағдыларды қалыптастыру

 
 
22 
 
меңгеру. 
мен арадағы 
қарым-қатынас) 
Дағдылар мен қҧқықты білімді қалыптастыру: 
Қҧқықты 
қҧзырет 
(денсаулық 
сақшысы) 
- денсаулық 
сақтау 
саласындағы 
мемлекеттік 
саясаттың 
принциптері. 
- денсаулық 
сақтау саласын-
дағы мемлекет-
тік бақылауды 
ұстау мен 
бақылау. 
- пациент туралы, 
ақпараттың құ-
пия сақталуын 
қамтамасыз ету 
ережелерінің   
принциптері;  
- денсаулық сақ-
тау саласында-
ғы  принцип-
терінің негіздері. 
- денсаулық сақ-
тау саласында-
ғықұқықтылық 
пен міндеттеме-
лілік және оның 
орындалуын 
қамтамасыздан-
дырудың гаран-
тиясының негіз-
дері.  
- қоғамдық 
денсаулық 
сақтау 
қорғаушылар-
ының құқықты 
сұрақтарының 
негіздері. 
- медициналық- 
әлеуметтік 
тұрғыдан түрлі 
категориядағы 
аурумен 
науқастану-
шыларға кӛмек 
кӛрсетудің 
құқықты 
сұрақтары.  
-  медицина 
қызметкерлер
ін әлеуметтік 
қорғау және 
құқық 
тұрғысындағ
ы мәртебесі. 
Біліктілікті жетілдіру мен ӛз бетінше білім алудың дағдыларын қалыптастыру: 
Ӛз бетінше 
білім алу 
мен  ҥздіксіз 
білім 
алудың 
қҧзыреттері  
- ұсынылған 
мәліметтер 
кӛздері бойынша 
ӛзіндік жұмыс 
жасау; 
- СӚЖ-дің 
қарапайым 
түрлерін орын-
дау. 
- кітапханадан 
қажетті 
мәліметтердің 
кӛздерін  ӛзіндік 
іздестіру; 
- СӚЖ орындау. 
- Интернеттен 
қажетті ақпарат 
кӛздерін 
іздестіру.  
- студенттің ӛз 
портфолиесін 
қалыптастыру 
- студенттік ғылы-
ми- тәжірбиелік 
конференция-
ларда ӛз бетінше 
білімін кӛтеруде: 
ғылыми-клини-
калық жұмыс-
тарға, курстық 
жұмыстарды 
жазу, мақаллар 
жазу т.б. қатысу. 
-ӛз бетінше білімін 
жетілдірудегі 
ӛзіндік мақсаттар 
мен міндеттер 
қою: студенттік 
ғылыми- тәжір-
биелік конфе-
ренцияларда, 
семинарларда 
баяндамалар оқу, 
қатысу. 
- тӛменгі курс 
студентіне 
портфолие 
жасауға, 
мәліметті ӛз 
бетінше 
іздеудің 
әдістерін 
үйренуге 
кӛмек кӛрсету. 
 
 
 
 

 
 
23 
 
4.3
 
«ХИРУРГИЯ» ДАЙЫНДАУҒА БАҒЫТТАЛҒАН «ЖАЛПЫ МЕДИЦИНА» МАМАНДЫҒЫ ТҤЛЕГІНІҢ 
ҚҦЗЫРЕТТЕРІ 
 
 
Қҧзыреттер 
атауы 
1 курс 
2 курс 
3 курс 
4 курс 
5 курс 
6 курс 
7 курс 
Білімді қалыптастыру: 
Когнитивті 
қҧзырет  
(білім) 
 
 
-
 
білімнің қалып-
тасу; 
-
 
әртүрлі жас 
кезеңіндегі адам 
ағзасы жүйесін-
дегі анатомо-
физиологиялық 
ерекшеліктерін-
ің жұмыс істеуі; 
остеология, аяқ-
тың, бастың, 
мойынның, 
мидың, сезім 
мүшелерінің, 
кеуде жасушасы-
ның, іш қуысы-
ның, жамбастың 
анатомиясы; 
-
 
жыныс жасуша-
сының жеке 
ерекшеліктері; 
-
 
гистология, ци-
тология, эмбрио-
генездің негізі; 
кезіндегі пато-
логиялық анато-
мияны және 
жалпы патология-
лық процестегі 
физиологияны 
зақымдауы, қан 
және лимфа 
айналымының 
бұзылысын, 
қабынуды, адапта-
цияны, иммундық 
бұзылуды, онкопа-
тологияны білуі; 
-
 
микробиология 
бойынша білім-
нің қалыптасуы-
дезинфекция-
ның, асептика-
ның, антисепти-
каның негізі; 
-
 
клиникаға 
енгізу: асеп-
тиканы, анти-
септиканы, 
десмургияны 
білу; 
-
 
хирургиялық 
науқастардың 
зерттеу тәсіл-
дерін және 
жастық ерек-
шеліктерін 
білу; 
қансыраудың 
түрлері, 
тоқтату 
тәсілдері, қан 
құю; 
-
 
күйіктер, үсік-
тер, жарақат-
тар, шок жайлы 
түсінік; 
визуальдық 
диагностика:  
-
 
тұрғындарға 
емдік-профилак-
тикалық кӛмек-
тегі ұйымның 
принциптері; 
-
 
хирургиялық 
аурулардың эпи-
демиологиясы; 
хирургиялық 
аурулардың 
диагностикасы 
мен емінің 
принциптері, 
клиникалық 
кӛріністері; 
клинико-зерт-
ханалық және 
аспаптық зерт- 
теулердің қазіргі 
заманғы негізгі 
тәсілдері; 
-
 
растаушы меди-
цинаның негізгі 
принциптері; 
-
 
аурулардың 
клиникалық 
кӛріністері, 
диагностикасын
ың және емінің 
принциптері; 
-
 
клинико-зертха-
налық  және 
аспаптық зерт-
теулердің қазір-
гі заманғы 
негізгі тәсілдері; 
-
 
ӛмірге қауіпті 
жағдайдағы 
диагностиканың 
принципі  және 
жедел жәрдем 
кӛмекті кӛрсету; 
-
 
хирургиялық 
практикадағы 
лапароскопия 
-
 
хирургиядағы 
эндоскопия. 
-
 
ересектерге және 
балаларға жедел 
кӛмекті кӛрсету-
дің негізгі прин-
циптерін білу; 
-
 
медициналық 
қызмет ГО және 
әскери-далалық 
хирургиясының 
қызметінің прин-
циптері; 
-
 
хирургиялық 
науқастардың 
диагностикасын
ың және емінің 
тәсілдері; 
-
 
науқастардың 
(ересектер мен 
балалар) опера-
ция алдындағы 
дайындықты білу  
және опера-
цияның кейінгі 
кезеңінде енгізу 
-
 
хирург-ордина-
тордың функ-
циялық мінде-
тін білу; 
-
 
операцияны 
жүргізу техни-
касын және 
хирургиялық 
манипуляция-
ны; 
   хирургиялық 
патологиясы 
бар ересектер 
мен балаларды 
жалпы жан-
сыздандыруды, 
интенсивті 
терапиясының 
және реанима-
циясының 
принциптері; 
-
 
офтальмология 
мен оторинолар-
ингологиядағы 

 
 
24 
 
 
 
тін туралы ілім; 
-
 
медициналық 
биофизиканың 
негізі: тіндердің 
және мүшелер-
дің биофизикасы; 
-
 
тамырлар мен 
қанның қозғалу-
ының гемодина-
микалық заңды-
лығы; 
-
 
қанның реоло-
гиялық касиеті; 
-
 
бұлшықеттік 
жиырылудың 
биофизикасы; 
-
 
биопотенциал-
дарды тіркейтін 
медициналық 
құралдардың 
және аппарат-
тардың жіктелуі, 
олардың жұмыс-
ының міндеті; 
-
 
биологиялық 
мембранаға 
ультракүлгін 
сәуленің әсері; 
-
 
информатиканың 
негізі:  жинаудың, 
-
 
клиникаға енгізу: 
стационардың 
санитарлық-эпи-
демиологиялық 
режимін білу, 
транспортировка 
түрлері, ойылу-
ларды алдын-
алу, хирургиялық 
науқастардың 
тамақтануының 
ерекшеліктері; 
-
 
латын тілі грам-
матикасының, 
фонетикамен, 
морфологиясы, 
хирургиялық 
анатомиялық 
терминдердің 
негізі; 
-
 
клиникалық тер-
минология жай-
лы түсінік;  
-
 
сӛздің түзілуі –
патент енгізу; 
-
 
грек-латындық 
дублеттер және 
ТЭ; 
-
 
мемлекеттік 
және шетел тіл-
рентген, КТ,  
МРТ, УДЗ, 
ЯМР;  
-
 
қалыпты виз-
уальдық ана-
томия, мүше-
лер мен жүйе-
лер аурулары-
ның визуаль-
дық семиоти-
касы; 
-
 
эпидемиоло-
гияның және 
био-статисти-
каның негізі;  
-
 
клиникалық 
эпидемиоло-
гияның негізгі 
түрлері; 
-
 
жалпы иммуно-
логияның 
негізі, иммуни-
теттің теория-
сы. 
 
-
 
ӛмірге қауіпті 
жағдайдағы 
диагностика-
ның принципі  
және жедел 
жәрдем кӛмек-
ті кӛрсету; 
-
 
хирургиялық 
аурулардың 
негізін алдын-
алу принцип-
тері және 
тұрғындардың 
денсаулығын 
нығайтудағы 
жұмыстар. 
 
 
 
-
 
 
-
 
операцияға 
қатысты кӛрсет-
кіштерді және 
қарсы кӛрсет-
кіштерді білу. 
 
-
 
семиотикасы-
ның, диагности-
касының, қатер-
лі ісіктердің 
емінің, уроло-
гиялық ауру-
лардың, жара-
қаттардың және 
жедел аурулар-
дың ерекшелік-
тері. 
 

 
 
25 
 
сақтаудың, 
ақпаратты ӛңдеу-
дің тәсілдері, 
қазіргі заманғы 
ақпараттық техно-
логияның негізі: 
компьютерлер 
жайлы мәліметтер 
қажет, жаңа 
компьютерлік 
технологиялар; 
-
 
молекулалық 
биологияның  
және генетика-
ның негізі және  
аурудың патоге-
нездегі молекула-
лық және генети-
калық факторлар-
ының рӛлі; 
-
 
хирургиялық 
қызметтегі психо-
логияның негізі. 
дерін меңгеру; 
-
 
алған білімді 
ғылыми 
әдебиеттермен 
жұмыста 
пайдалануды 
білу. 
 
 
 
 
 
 
Дағдыларды қалыптастыру: 
Операциона
лдық 
қҧзырет  
(дағдылар) 
-
 
мәйітті препа-
раттау және т.б.; 
-
 
физиологиялық 
бақылау жүргізу; 
-
 
ағза мүшелер-
іне анатомия-
-
 
хирургиялық 
ауруларды ӛзге 
патологиялық 
үрдістермен са-
лыстырмалы ди-
агностика 
-
 
Эксперимен-
тальді жануар-
ларға операция 
жүргізу; 
-
 
жануарларға, 
муляждарға 
-
 
хирургиялық 
патологиялар
да диагности-
калық және 
емдік алго-
ритмін құрас-
-
 
ауруды жалпы 
және специфи-
калық кӛрініс-
терін анықтауда 
обьективті тек-
серуді қолдану; 
-
 
хирургиялық 
операцияларда 
ассистенттік 
қызмет кӛрсету; 
-
 
хирургиялық 
бӛлімшелерде 
-
 
хирургиялық 
бӛлімшелерде 
ӛзіндік кезек-
шілік атқару; 
-
 
жеңіл опера-
цияларды жеке 

 
 
26 
 
лық термин-
дерді қолдану; 
-
 
берілген 
препаратқа 
гистологиялық, 
цитологиялық   
талдау жасау; 
-
 
қазіргі заманға 
сай компьютер-
лік технология-
лар негізінде  
маңызды меди-
ко-биологиялық 
ӛңдеу жұмыс-
тарын жүргізу; 
-
 
жаңа хирургия-
лық аппараттар-
да жұмыс жасай 
білу. 
 
 
 
 
 
 
 
жүргізу; 
-
 
науқасты қабыл-
дауда және 
санитарлық ӛң-
деуде  тәжірибе-
лік  дағдыларын 
жетілдіру; 
-
 
науқас жағдайы-
на баға беру, 
науқастарды 
күту  міндеттер-
ін білу; 
-
 
қан тобын анық-
тау; 
-
 
клиникалық тер-
миндерді, анато-
миялық және 
хирургиялық 
сӛздерді қол-
дануда латын 
тілін пайдала-
нып тәжірибелік  
дағдыларын  
жетілдіру. 
 
әртүрлі хирур-
гиялық тігіс-
тер салып 
үйрену; 
-
 
хирургиялық 
науқастарға  
негізгі тексеру 
әдістерін қол-
дану; 
-
 
кӛктамырға, 
теріастына, 
бұлшықетке 
инъекция жа-
сап үйрену; 
-
 
аурудың жал-
пы және спе-
цификалық 
кӛріністерін 
анықтауда 
объективті 
әдістерді қол-
дану; 
-
 
қарап тексеру, 
пальпация, 
перкуссия 
және аускуль-
тациялық дағ-
дыларды мең-
геру; 
-
 
пульсті және 
тыру; 
-
 
науқасты 
операцияға 
дайындау; 
-
 
жарақатты 
біріншілік 
ӛңдеу, таңу, 
иммобилиза-
циялау; 
-
 
ЭКГ-ны тал-
дау; 
-
 
беткей орна-
ласқан бӛгде 
заттарды 
алып тастау; 
-
 
клинико зерт-
ханалық, ин-
струмен-
тальдық диаг-
ностикалық 
мәліметтерді 
талдау; 
-
 
медициналық 
құжаттарды 
дұрыс тол-
тыру. 
 
-
 
науқасты тексе-
ру, жаңа клинико 
зертханалық 
және инструмен-
тальдық әдіс-
терді қолдану, 
алынған мәлі-
меттерді талдау; 
-
 
науқастың 
жағдайын дұрыс 
бағалау және 
шұғыл түрде 
қажетті медици-
налық кӛмек 
кӛрсету; 
-
 
жүктілікті диаг-
ностикалау, 
физиологиялық 
босануда кӛмек 
кӛрсету; 
-
 
ауыздан ауыз 
арқылы ауызбен 
мұрынға  жасан-
ды демалдыру; 
-
 
жүрекке жабық 
массаж жасау; 
-
 
коникотомия жа-
сау; 
-
 
сыртқы қансы-
рауды тоқтату; 
кезекші болу; 
-
 
клиникалық ди-
агнозды 
негіздеу; 
-
 
медициналық 
құжаттарды 
толтыру; 
-
 
шұғыл жағдай-
ларда  алғашқы 
медициналық 
кӛмек кӛрсету; 
-
 
этика, психоло-
гия сұрақтарына 
байланысты 
кеңес  беруді 
ұйымдас-тыру. 
 
 
 
 
 
орындау; 
-
 
сынықтарды 
орнына салу; 
-
 
кӛзден  ЛОР 
мүшелерінен 
бӛгде заттарды 
алып тастау; 
-
 
жергілікті 
инфильтрациял
ық анестезия 
жүргізу; 
-
 
хирургиялық 
жұмыстар ту-
ралы есеп 
беру; 
-
 
еңбекке жарам -
сыздықты 
анықтау, 
жұмысқа орна-
ласуға кӛрсет-
кіштерді анық-
тау, жұмыстың 
жеңіл түріне 
ауысуды 
ұйымдастыру; 
-
 
хирургияның 
кӛптеген пато-
логияларын-
да,травматоло-
гияда, офталь-

 
 
27 
 
артериялық 
қан қысымды 
тексеру; 
-
 
шұғыл жағдай-
ларда дәрігер-
ге дейінгі ме-
ди-циналық 
кӛмек кӛрсету. 
-
 
асқазанды зонд-
сыз жуу; 
-
 
мұрын жұтқын-
шақтан, уретра-
дан, қынаптан,тік 
ішектен, терең 
абсцесстерден 
жағынды алу. 
мологияда, 
отоларинголо-
гияда, уроло-
гияда, балалар 
хирургиясын-
да, онкология-
да жедел кӛмек 
кӛрсету. 
Коммуникативті дағдыларды қалыптастыру: 
Аксиология
лық 
қҧзырет  
(коммуника
тивті 
дағдылар) 
-
 
коммуникативті 
құзіреттілікті 
дамыту үшін 
ұжымдардың 
эффективті және  
жанжалсыз 
әрекеттесуі; 
-
 
 кӛздің  кӛру 
нүктесін сақтау 
үшін пікірталас 
жүргізу; 
-
 
конфликті 
меңгеру, күйзеліс 
т.б. 
-
 
кәсіби, интел-
лектуалдық 
жүріс тұрыс 
икемі дамыған. 
 
 
 
-
 
коммуникативті 
машықтауды 
ұйымдастыру 
жолмен  рольдік 
ойындар жүргізу 
«науқас-дәрігер»,  
«дәрігер-
дәрігер», 
«дәрігер-мейір-
бике», «дәрігер-
бӛлімше мең-
герушісі». 
-
 
науқастардың 
ауруларымен 
тізбектерін 
қабылдау; 
-
 
науқастарға 
және олардың 
жақын тума -
туыстарына, 
әріптестеріне, 
медициналық 
қызметкерлері
не сенімді 
қарым 
қатынас 
білдіру. 
 
 
-
 
коммуникатив
ті 
машықтауды 
ұйымдастыру 
жолмен  роль-
дік ойындар 
жүргізу «нау-
қас-дәрігер»,  
«дәрігер-
дәрігер», 
«дәрігер-
мейір-бике», 
«дәрігер-
бӛлімше 
меңгерушісі». 
 
 
-
 
хирургиялық 
тәжірибе этикасы 
мен 
деонтологиялық 
кӛзқарасын 
сақтау қажет. 
-
 
науқастарға және 
олардың жақын 
тума -
туыстарына, 
әріптестеріне, 
медициналық 
қызметкерлеріне 
сенімді қарым 
қатынас білдіру. 
 
-
 
психикалық эти-
калық кеңесші  
сұрақтар; 
-
 
қабылдауға 
қатысу, мүше-
лерімен бірлесе 
әлеуметтік қор-
ғаныс және 
мүгедекке шал-
дыққандарға 
қайырымдылық 
ұйымдастыру, 
қатерлі ісігі ас-
қынған сатыда-
ғы науқастар; 
-
 
ВА ӛзектілік мә-
селесінің қыз-
меткерлері меди-
циналық аудит-
пен тексеру; 
-
 
денсаулығы 

 
 
28 
 
 
және денсаулы-
ғы нашар тұр-
ғындарды тіркеу, 
ӛзіндік тәжіри-
белік халықара-
лық   хаттаманы 
диагностикасым
ен емдеуін және 
әртүрлі мейрам-
дарды енгізу. 
Дағдылар мен қҧқықты білімді қалыптастыру: 
Қҧқықты 
қҧзырет  
(денсаулық 
сақшысы) 
-
 
тәжірибелік білім 
және қалыпты 
құқық, адамдар-
мен адамдардың 
қарымқатынасын 
реттеу, қоршаған 
айналаны соның 
ішінде хирургия-
лық тәжірибе; 
-
 
конституциялық 
құқық;  
-
 
ҚР заңының 
құрылуы. 
 
-
 
экономикалық 
заңымен олрдың 
кӛріністерінің 
түрлері; 
-
 
теоретик-әдісте-
мелік ғылымдар-
ының негізгі 
ғылымы, саясат, 
саясаттану ӛмір 
тарихы; 
-
 
әлеуметтік сая-
саттану ӛзара 
тәуелділік негіз-
гі мәселесі ден-
саулық сақтау 
ұйымының және 
медицинасымен 
байланысты; 
-
 
денсаулық сақтау 
-
 
ҚР  білім 
жинақ заңы 
«Халықтың 
денсаулығы 
және денсау-
лық сақтау 
ұйымы»; 
-
 
білім 
заңының ие-
лену құжаты, 
интелекті 
еңбек куәлігі. 
-
 
Емдеу-сақтау  
білім талапкері, 
санитарлық- 
гигиеналық 
және 
санитарлық –
эпидемиология-
лық медицина-
лық мекеме тәр-
тібі (медицина-
лық хирургия-
лық бӛлімшеде 
санитарлық 
тәртіпті сақтау); 
-
 
ҚР халқының 
санитарлық –
эпидемиология-
лық заңы. 
 
-
 
ҚР денсаулық 
сақтау ұйымы-
ның заңдары-
мен қағидалы 
құжаттары; 
-
 
денсаулық 
сақтау 
ұйымының 
халықаралық 
саясаты. 
-
 
науқас ӛзінің 
құқығын білу 
қажет, дәрігер-
лер, денсаулық 
сақтау ұйымы-
ның кепілдікке 
қамтамасыз ету, 
дәрігерлердің 
құпиясы, донор 
және трансплан-
тация және экс-
пертиза түрлері. 
-
 
денсаулық 
сақтау ұйы-
мының 
халықаралық  
жолдама кыз-
меткерлері 
басымдылық 
науқастардың 
конфиденци-
алды қамта-
масыз етуі. 

 
 
29 
 
ұйымы бойынша 
халық-аралық 
саясаттану; 
-
 
ҚРденсаулық 
сақтау ұйымын-
да қағидалы 
құжаттар мен 
заңдары; 
-
 
Республиканың 
денсаулық сақ-
тау ұйымының 
бірыңғай элект-
рондық  жүйесі.  
Біліктілікті жетілдіру мен ӛз бетінше білім алудың дағдыларын қалыптастыру: 
Ӛз бетінше 
білім алу 
мен  ҥздіксіз 
білім 
алудың 
қҧзыреттері 
Білімді 
жетілдіруде рефе-
рат жазу, 
қосымша мәлімет 
деректерді 
қолдану. 
Презентация 
ӛткізу, 
пікірталастар, 
мәселелерге 
қатысу, латын 
тілімен ағылшын 
тілдерінің 
оқытылуын және 
қарым қатынасын 
жетілдіру т.б 
-
 
әдебиеттерді 
шолу, хирур-
гиялық ғылы-
ми тақырыбын 
жүргізу, қазір-
гі заманда 
қолданылатын 
есептеуші 
техника, 
соның ішінде 
биостатисти-
ка, студенттер 
қоғамдық 
жұмыстарға 
қатысу. 
Хирургиялық 
тематика 
бойынша зер-
ттеуге 
клиникалық 
материалдарды 
дайындау. 
 
-
 
хирургиялық те-
матика бойын-ша 
ғылыми 
жұмыстарды 
қорғау; 
-
 
хирургия 
бойынша   порт-
фолин  ұйымдас-
тыру «хирургия» 
(саны мен сапа 
бағасын жетіл-
діру нәтижесі). 
-
 
ғылымдар 
тәжірибелік 
конференцияға 
қатысу, отандық 
авторлық 
баспалардың 
шығарылымы. 
-
 
денсаулық сақ-
тау ұйымы бой-
ынша халықара-
лық қызметтікке 
басымдылық 
жолдама, конфе-
ренциялық мәлі-
метпен науқас-
тарды қамтама-
сыз ету; 
-
 
ғылыми тәжіри-
белердің конфе-
ренцияда ӛз 
бетімен ғылыми 
жұмыстарға 
баяндама жасау.  

 
 
30 
 

жүктеу/скачать 1,03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: