С. Ж. Бахтиярова



Pdf көрінісі
бет42/124
Дата15.11.2023
өлшемі4,4 Mb.
#122446
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   124
Байланысты:
БАХТИЯРОВА С.Ж. Жеңіл атлетика оқыту әдістемесі (63-66 беттегі материалдарды қарастыру)

Қашықтық бойынша жҥгіру. 
Қашықтықтың тіке жолында 
жҥгіру техникасы жҥгіру бҧрылыстарда жҥгіру техникасынан 
бірнеше ӛзгешеленеді. Қашықтыққа жҥгірудің жақсы техникасы 
келесідей негізгі белгілермен кӛрінеді:
-
алға қарай дененің азғантай еңкеюі; 
-
бас тік ҧсталады, бет пен мойын бҧлшықеттеріне салмақ 
тҥсірілмейді.
Мҧндай қалыпты ҧстау жҥгірудің тиімді нҧсқасына әрекет етеді, 
бҧлшықеттегі артық кернеуді тҥсіреді. Жҥгірген кезде қолдар 90˚-та 
шынтақ буынынын бҥгіледі, алақан саусақтары сәл ғана жҧмылады. 
Қолдардың қозғалысы маятниктің қозғалысын еске тҥсіреді, бірақ бҧл 
кезде иықты кӛтермеу қажет.
Қолдар қозғалысының бағыттары: 
1)
қолдар алға-ішке қарай шығады, алға қарай қозғалыста 
қолдың білезігі шамамен дененің ортасына жетеді; 
2)
қолдарын артқа-сыртқа қарай, жанына қарай алысқа апармау 
қажет.
Жалпы айтқанда, қолдардың барлығы жанына қарай қозғалыс-
тары жҥгіру бағытына ыңғайлау қажет, себебі жанына қарай 
қолдардың артық қозғалысы бҥйірлеу бағыттарында дененің теңсе-
луіне әкеледі, ал жҥгіру жылдамдығына кері әсер етіп және артық 
энергия шығындарына әкеледі. Иық сҥйегінің қозғалыс бҧрышы 
жҥгіру жылдамдығына байланысты болады, яғни жылдамдық 
неғҧрлым жоғары болған сайын, соғҧрлым қозғалыс ӛте ширақ 
болады. Қолдардың алдыңғы, сонымен қатар артқы жағына ӛте 
жоғары қозғалысы қате болып табылатынын есте сақтау қажет. Иық 
сҥйегінің ауытқу амплитудасын шынтақ буынының қозғалысы 
бойынша анықтауға болады: ол жоғары қарай кӛбірек қозғалысын 
бастағаннан кейін – бҧл амплитуда шекарасы болады.
4.3. Кросстық жҥгіру техникасының орындалуы 
 
Кросстық қашықтықтардың жарыстарына қатысу ҥшін әсіресе 
жаңа айналыса бастаған спортшылар мен оқушылар ҥшін арнайы 
дайындық қажет. Жҧмсақ топырақ, елді-мекеннің әртҥрлі бедерлерін, 
әртҥрлі кедергілердің алдын-алу – бҧл жағдайлар жаппай жҥгірудің 
техникасын анықтайды. Кросстық жҥгіруде жҥгіру қадамының ҧзын-
дығы орташа қашықтықтарға жҥгірудегі сияқты болады. Аяқтарды 
орнату топыраққа (шӛп, қҧм, асфальт) байланысты болады.
Негізгі міндеті – жҥгіру жылдамдығы мен итермелеу қуатты-
лығын сақтап, жарақат алмау. Жоғары кӛтеріліп кейін тӛмен тҥсетін 


67 
жерлерде марафонда да жарақаттың алдын-алу қажет, сол себепті тік 
кӛтерілістер мен еңіске тҥсуде ағаштарды, бҧтақтарды қолмен ҧстап 
оларды пайдалануға болады. Кӛлденең кедергілер (шҧңқырлар, 
арықтар, орлар) кездескенде аяқтан-аяқққа секірулер арқылы жҥгіріп 
ӛтуге болады. Тік тосқауылдарда кедергілерден секіргендегідей қол 
және аяқпен тіреп алдын-алуға болады. Мынаны есте сақтасаңыз 
маңызды, кедергінің алдын-алу әдетте тыныс алу ритмін басып 
тастайды, сол себепті қысқа уақыт ішінде тыныс алудың тиімді 
ритмін қалпына келтіруді қолға алу қажет. Сонымен қатар мынаны 
есте сақтау қажет, жҧмсақ және тайғақ жерлерде аяқ артқа қарай 
ырғып кетпес ҥшін жҥгіру қадамын қысқарту қажет.
Осылай, тегіс жҥгіруге қарағанда кросстық жҥгіруде тӛзімді-
ліктің жоғары деңгейін талап етуден басқа, кедергілерді ӛтуге жан-
жақты дайындығын, пайда болған қолайсыз жағдайда жылдам жҥгіріп 
ӛтуді және дәлме-дәл шешуді қажет етеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   124




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет