/ — еркегі; // — ұрғашысы: I — танау тесігі; 2 — қалқан без; 3 — желбезектер; 4 — желбезектің алып келуші артериясы, 5 — артериальды конус; 6 — жүрекше; 7 —қарынша; 8 — вена қолтығы; 9 —бауыр; 10 — өт; 11— бауырдың қақпа венасы; 12—• қақпа веналарының қарынға тараған бұтақтары; 13 — қарын: 14 — шарбы; 15—ұйқы безі, 16 — талақ; 17 — қарынның пилорикалық бөлімі; 18 — ішінде спиральдары көрсетілген тоқ ішек; 19 — 34 — тік ішек; 20, 37 —.жарып көрсетілген клоака; 21, 33—бүйрек; 22—аталық безі; 23 — тұқым жолы; 24 — тұқым қалтасы; 25 — тік ішек безі; 26 — несеп-жыныс өсіндісі; 27 — құрсақ тесігі; 28 — шағылыс органы; 29 — жұмыртқа жолы воронкасы; 30— өңеш кесіндісі; 31 — жұмыртқа жолы; 32 — аналық безі; 35 — жатын; 36 — несеп жолының тесіп; 38 — несеп түтікшесі. бірлері қосылып — жалпы арқа қолқасын құрайды. Қолқа гү-бірінің алдыңры бөлімінен, бас бөліміне ұйқы артериялары та- райды. Арқа қолқасы денесінің артқы бөліміне қарай бағытта-лып, одан ішкі органдарға қан тамырлары таралады (8-сурет).
27
8- с у р е т. Акуланың қан айналу схемасы: (ақ сызықтармен артериялар, қара сызыкпен веналар көрсетілген):
/ — күре тамыр; 2 — желбезек үсті артериясы; 3— арқа қолқасы; 4 — вена қуысы; 5 —Кювьев құйылысы; 6 — шажырқайға тарамдалған артерия; 7 — кардинальдық вена; 8 — бүйрек қақпа венасы: 9 — құйрық венасы; 10 — бауыр қақпа венасы; 11 — бүйрек қуысы, 12 — жүрекше; 13 — қолқа конусы мен жүрек қарыншасы; 14 — құрсақ қолқасы; 15—желбезек артериясы; 16 — шықшыт венасы; Құйрық венасы дененің алдыңғы бөліміне қарай созылып келіп, қос кординал веналарына тарамдалады. Бұл веналардың бүйрекке келіп торлануының нәтижесінде бүйректе қан айналу системасының қақпасы пайда болады. Артқы және алдыңғы кардинал веналары жүректің тұсына келгенде оң жақтағылары өз ара және сол жақтағылары өз ара қосылады. Осының нәтижесінде веноздық қуысқа келіп құйылатын қос кювьеров өзектері пайда болады. Бауырдың қақпа венасы ішектерден басталады. Ол бауырдың ішіне енген соң ұсақ қан тамырларына тарамдалып барып, қайтадан бауыр венасына айналады. Келешекте бұл вена тамыры веноздық қуысқа келіп жалғасады.
