С. Т. Дүзелбае мех у ▲ ник жоғарғы және орта кәсіптік мамандар дайындаитын техникалық оқу орындарының студенттері үшін арналған Павлодар

й
)  М =
 -2.5  кНм;
Е) 
М
1 4  кНм.
$$$ 72
Беріктік 
шартынан 
қоставрлы
консоль 
арқалықгың 
пішінінің
номерін 
анқтаңыз. 
Мүмкіндік
керн^уі  Н =1 
ООМПа.
Ғ=45 кН
А) № 45;
В) № 40;
С)
№ 33; О) № 36;
Е) № 24.
$$$ 73
теоремасын
Журавскиидің
пайдаланып, 
ию 
моментінщ 
эпюрасындағы -  қателік 
қай
л  ш
аралықта екенін көрсетіңіз.
A )І
B) II
C)ПІ 
0 )ІУ
Е)  Барлығы дұрыс.
М -З Ғ я
1  /
1 
п
  |
ш
1  / ,
9
•4-
я
1
1
і і   ііііі 
ғ
іғ
^гіТГі
ІІІІІІМ ІІІ1 ГПТгпт^
ІІІІІІ
ффф
 74
Қимасы  квадрат,  ұзындығы  0,5  м  ағаш,  бір  ұшы  қатаң  бекітшген, 
арқалық  екінші  ұшына  түсірілген 
Ғ  = 2кН
  жүктемемен 
Мүмкіндік  кернеуі 
[<т] = 6МПа
  деп  альш,  арқалықтың  көлденең
қимасыньщ өлшемін анықтаңыз.
В)  100 мм;
А)  150 мм;
С) 80 мм;
О)
  120 мм;
Е)60 мм.
$$$ 75
Июдің  беріктік 
шартынан 
көлденең  қимасы  швеллер, 
ұзындығы  3  м  қостіректі 
арқалыкгың  ортасына  түсірі- 
летін  мүмкіндік  жүктеменің 
іпамасын  аныктаньп.  Мүмкін,
Ы =
90МПа.
  Швеллердің №
18а.
А)  [Ғ] 1 3 ,2
кН
В)  [Ғ] = 3,6
кН
С) [Ғ] = 4,8Ш
О) Щ  = 2,4Ш
Е) 
[
Ғ
\
=
5
,
З
к
Н
297

ҚОСЫ М Ш АЛАР
Көміртекті  конструкциялык болаттардың
механикалык  сипаттамалары
1  қосымша
£ - \ 0 а
болгандагы
салыстырма
ұзаруы %
Болаттың
маркасы
кем емес
35ХМ
40ХН
50ХН
40ХФА
38ХМЮА
12ХНЗА
20ХНЗА
ЗОХНЗА
40ХНМА
ЗОХГСА
298

Шойын
материалы
Ш о й ы н н ы ң  
мехаиикалык сипатгамалары
созудың
а
и
Беріктік шегі
сығудың  I  иіодің  I  бұрау
дың
2040-2290
и
2
 қосымша
Бринелл
қаттылыгы
НВ
ВЧ 40-10 
ВЧ 50-1,5 
ВЧ 60-2
380
1430-2290
1630-2290 
1700-2290 
1710-2410 
1870-2170 
1700-2410 
1870-2550 
1970  2690 
2070-2690 
1560-1970 
1870-2550
1970-2690
шойындардың 
о у
  аққыштық  шегі
300
299

Кейбір материалдардың беріктік шегі
3  қосымша
Материал
1
Қарапайым сұр шойын
¥сақ
іршікті сур шоиын
бео
Пластмассалар
Бакелит
Целлулоид
85-100
Гетинакс
Бакелизирелінген фане 
Агаш / ылгалдығы  1 5 % /  
Қарагай талшық бойымен
150-170
Қарагай талшыққа кесекөлденең
Шырша
ТТТырща талшыққа
Емен талшық бойымен
Емен талшыкка кесекәлденең 
Тастар
Гранит
ітас
Әктас
Кірпіш
Бетон
Ертіндідегі тас қалақ
созганда
сыққанда 
|
1 
МПа 
1
2
3
140-180
600-1000
210-250
1400 дейін
-------------  
--------- —
 
-------
-  Н
130-250
150-180
—
5
65
35
4
95
50
іУ 'ЯИИЯИ
15
120-260
40-150
50-150
7,4-30
5-35

4 қосымша
Материал
коэффициенттері
серпімділік
модулі,
МПа
серпімділік
модулі,
МПа
Пуассон
коэффиценті
М
сұр_ціоиын
П .1 5 ^ 6 0 )1 0 э 1 4.5-10!
йылған шойын
1,5510
Уаміртекті болат 
Коспалы болат
Илемі
ъ
щ
Ш Ш ш ш
(8.0-8,1)-10
Суық созылган мыс
Қуйылған М
Д
Жәмшілген  фосфорлы  1,151
0.24-0,28
0.25-0,30
0,31-0,34
0,84-10
4,210
кола
Суық 
созылған жез 
Жәмшілген кемелік жез
7о^9Н^99> 10Г  (3 .5 :3,7)-10
Жәмші лген 
маргенцті  1,1 • 10
4,0-10'
қолаз
Жәмшілген алюминий 
Созылған алюмин сым 
0»7-10
алюминді  1,05-Ш
6-2,7)-Ю
0,32-^0,35
0^32^42
0,32-0,36
Құйылған
4,2-10'
Жәмшілген 
дюралюмин 
Жәмшілген мырыш 
Қорғасын
0,7110
2,7-10
Щыны
0.56-10
2,2-Ю
іанит
Әктас
мә
0,5610
ас
0,18-10
Тас қалақ 
іанитген 
актастан
кірпіштен
(0,027-0,030) 
105
301

4  қосымшанын жалгасы
-- -------------------- 
— —
—
ж» » »  И ^ ч г » — ?**—
—
—
—
—
« - »
- -  
—
 
Т і ш
Д  
~  ~іі—
 
Д
—
т т т т ^ т я
т т т т т т т
Кетон беріктік шегі. 
МГІа
 
|
10
(0,146+0,196) 
105
______________________________________
ц
■рвлр^м^^^к^^ввчр^явчкмк^ ‘  * ** 
^^і^і^вИИВвВВ^ВШИВВВ^^ВИВввВ®^1
*^*^^
0,16-0,18
1
15
20
(0,164+0,214)
10*
(0,182-0,232)-
103
1
--------------------------------------------------------------------------------------------------
ц
;   т ~
0.055-10*
! 0,Тб+0Л8
---------------------------------------------------------------------------—
Го, 16+0,18 
| 
-
 
-
і
Агашталшықбойымеи_ I
Агаш талшыкка
кесекөлденең
Г({Ц+0,12)-1<Г
(0,005+0,01)
105
_______________________________________________
ИвйвИИівіИввИвИЯИИИЯИИИИИВВІИИВвЯИВВВВВІ^И^^^^ВИШВИ^И^В^^^Р
0,00008- ю 3
. ,   „ ,  
.п а т т ф   .  
■ ............. ..
["_____—
Көқсагыз_____________
0.47 
.
..... .
Текстолит
(0,06+0, іі-1 о П
'
 
.
Г етинакс
(0,01 + 0 . 1 7 ) 1 0 :
|# 
жШ
ЙВЕйН -
1 
■■ 
■ 
' ■ —
 -
4
-- - ---- ^ ----■
--—
--- —
--- 
....^^^ 
л
 -■
-• —
 -^г—
 
у+
ш
^
  ^
■
Бакелит 
1
43-10 
|
1
0.36 
1
302

5  қосымша
Созу мен сығудын негізгі мүмкіндік кернеулерінің
ж уы к ш амалары
мүмкіндік кернеу
созылу_______сыгылу
МПа
Материал
шоиын
лған
Болат Ст. 2_____________
Болат Ст. 3 _____  
_
Көпірлік болат Ст. 3_____
Көміртекті
(конструкдиялық) болаты 
Көміртекті
(констру кция лық) болаты
машинажасау
100 -  400 және жоғвры
машинажасау
қ о л а ____________ __________
Алюминий_______ ___ ________
Алюминді қола______ 
____
Дюралюминии 
_____ .
Текстолит 
-------------
Гетинакс______ _______________
Бакелизирелінген фанера______
Қарағай талшық бойымен
Қарагай талшыққа кесекөлденең
Емен талшық бойымен 
_____
Емен талшыкка кесекөлденең__
303

6  қосымша
Н егізгі мүмкіндік кернеуін  кеміту  коэффициенті
ср
  коэффициенті
304

Әдебиеттер
1  Айталиев  Ш.М.,  й зельбаев  С.Т.  М атреиа^ар,  к ед ер гй
құралы  1 
пнлім.-  Алматы
1991.-  176  б.
2  Аманжол  М.  Нұғы
СМУ
Шәкэрім  атындағы  семеи  м г а ы к » » — " г
■
—
 «
*
 г е к
КУ 
4
^ е л
6 ^ 6
 С.Т.  Матреиаллар  келергісі:  *ептер  ш « Я »
арнапған оқу іадялы. 2 - 
Н ^кианов  А.М.  Методи-
- і Г
—
 
Апматы* 
РИК по УМЛ МОРК,  1996. -  95 с.
материалов. 
-  
Алматъі
. 
г и іч  
^ 
Ж.Б„ 
Кунакбаев 
Т.О.
7 
Дузельбаев 
С.Т., 
Р 
ботах  по  сопротивлению 
Электротензометрия  в  лабора  Р’ 
Р  . р у м к   і 989 .. 60 с.
м ^ и в л о в ^ М е ^ д .р а з ^ о т к а .- ^ ш а .А т а .^ ^  
^  
^
8 
Дузельбаев 
С.Т., 
Торго»  д 
материалов: Учеб.
^
Г
Г
Г
г
*
  —
й 
н и -
С.К., Молокова Н.И., М у с т а ф и н м е т о д и ч е с к и е   указания  и 
Сопротивление  материалов. 
р  Ф  
’ 
ИКОЕ(  I   Павлодар:  ПГУ 
контрольиые  задаиия  дли  студентов  |   заочииков
Н І Н  
с х  
Ш Ш Щ  ж г к
■
■
І
Я
Ш
І
ш
 
■
 
__________________________________________
Құлтасов
шешу
Алматы
| | | |   ж о л ^ к о в   а А „   Сағитов  М .Н.  Теориллы к  м ехаиика-
"
 Жолдасбеков Ө.А.,  Сағитов М.Н. 
ееептер1
„ п ю і и  ш е п £  жолдары.-А лматы: М екген,  » 8 5  • -  Ш  «■
305

14  Жолдасбеков  Ө.А.,  Ахметов  А.Қ.  Теориялық  механика 
есептер жинагы. - Алматы: Ғылым, 2003. -  394 б.
15  Қазақша-орысша,  орысша-қазақша  терминологиялық  сөздік:
7  том,  Машинажасау/жалпы  редакциясын  басқарған  п.ғ.д.,  профессор 
А.Қ. Құсайынов. -  Алматы: Рауан, 2000. — 288 б.
16  Қазақша-орысша,  орысша-қазақша  терминологиялық  сөздік:
4  том,  Механика  және  машинатану/жалпы  редакциясын  басқарған 
п.ғ.д., профессор А.Қ. Құсайынов. -  Алматы: Рауан, 2000. -  328 б.
17  Рахымбекова  З.М.  Материалдар  кедергісі:  Техникалық 
жоғары  оқу  орындары  студенттеріне  арналған  оқулық.-  Алматы:
Мектеп,  1987 — 287 бет.
18 
Серикбаев  Д.,  Джолдасбеков 
У.А., 
Тажибаев  С.Д., 
Абдрахманов  А.  Русско-казахский  терминологический  словарь  по 
машиностроению. -  Алматы: Мектеп,  1974.-  192 с.
19  Тажибаев  С.Д.  Қолданбалы  механика:  Жоғарғы  оқу 
орындары  студенттеріне  арналған  оқулық.  -   Алматы:  Білім,  1994.  -
336 6. 
-
20  Үркімбаев  М.Ф, 
Жүнісов  С.  Материалдар  кедергісі 
теориясыньщ 
негіздері: 
Техникалық 
жоғары 
оқу 
орындары 
студенттеріне арналған оқулық.- Алматы: Білім,  1994 -  224 бет.
21  Сборник задач по сопротивлению  материалов:  Учеб.  пособие 
для  вузов / Под ред. А. С. Вольмира. -  М.: Наука,  1985. -  408 с.
22  Писаренко  Г.С.,  Агарев  В.  А., 
Квитка  А.  Л.  и  др 
Сопротивление  материалов / Под.  ред.  Г.С.  Писаренко.  -  Киев:  Вища 
шк.,  1974. -  672 с.: ил.
306

Мазмұны
Алғы сез
ТЕОРИЯЛЫҚ  МЕХАНИКА
1  Йріспе
1  тарау. Кинематика
! .2 
карапайым козгаяыстары
1  3 Нүктенің күрделі қозғалысы
1.4 Қатгы дененің жазық-параллель қозғалысы 
50
К айталауға арналған сұрақтар
^  
. 
_____
/ _____
- г о п г т . т м а і
Өзіңді
2 тарау. Кинетика
• 
•
жүиесі
жүп күштер жүйесі
2.6 Денелержің ауырлық центрі 
і^айтяпяуга аоналған сүрақгар
энергия|________
~ | теңдеулері
іпы теңдеуі)
Өзіңді-өзш текссі
м
а т е р и а л д
а р
 
КЕ
1.1  Пәннің негізгі ұгымдары
1.2
 Бойлык созылу мен сығылу
1
 
ж™ык кималардын геомегрвялык сипаггамалары
3
4
5
6 
6
20
34
40
52
66
66
2 1  К инетикага кіріспе 
^ 
76 
о о  Жячык жинақгалатын күштер жүиесі 
____  
5
90
99
күштердің жазык жүиесі 
^ ^
111
арма) 
^ 28
128
л 
134
Өзіңді-өзін тексер ^тестік
3 тарау. Динамика кіріспе
М аиериялык нүкге динамикасы
Нүктелер жүйесінің динамикасы 
|  з |
142
152
160
173
--------- 
„  ™«Яттяп жуйесінде материялық « ү
Ж алпылама координаттар жүису,ш« 
жүйесінін динамикасын зертгеу 
Динамиканың жалпы теоремалары
Кайталауга арналған 
сұрактар 
175
^ 
__ ТЯПСЫЛМа) 
| £4
184 
196 
212 
215
Бұралу
307

І.бИ ілу 
237
1.7 Күрделі карсыласу 
264
1.8 Орнықтылық 
271
Қайталауга арналган сұрактар 
279
Өзіңді-озің тексер (тестік тансырма) 
283
Қосымшалар 
298
Әдебиеттер 
305
308

Дүзелбаев Сайлаубек ТІлеубайүлы
МЕХАНИКА
Жоғарғы 
ж әне 
орта 
Еөгіогік
студенттері
Басуға 1.06.05. Пішім 29,7x42/1/4. °Ф С! ™  
И
Өріп түрі «Тітез». Шартгы баопа табағы 7,59
Таралымы 500 дана.
Тапсырыс  0679 Бағасы келісім бойынша.

жүктеу/скачать 14,75 Mb.