С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім


Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды талан-таражға салу не қорқытып алу (260-бап)



бет129/231
Дата19.11.2022
өлшемі1,81 Mb.
#51184
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   231
Байланысты:
С. Т. Иксатова ылмысты Ы ерекше б лім

Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды талан-таражға салу не қорқытып алу (260-бап)

Қылмыстың затына есірткі заттар және психотроптық нәрселер жатады. Қылмыстың негізгі тікелей объектісі халықтың денсаулығын қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастар, қосымша тікелей объектісі-адамдардың өмірі, денсаулығы немесе меншігі болады. Қылмыстың объективтік жағы екі түрлі нысан арқылы-талан-тараж немесе қорқытып алу арқылы сипатталады.Талан-тараж деп пайдакүнемдік мақсатта есірткі заттарды, психотроптық нәрселерді меншік иесіне немесе өзге иеленушіге залал келтіре отырып кінәлының немесе басқа адамдардың пайдасына заңсыз қайтарымсыз, тегін алып қоюын немесе айналдыруын айтамыз. Есірткі заттарды және психотроптық нәрселерді талан-таражға салу әр түрлі тәсілдер қолданыла отырып істелуі мүмкін. Қылмыстық кодекстің 260-бабындағы қылмыстар талан-тараждың-ұрлық, алаяқтық, тонау, қарақшылық, иеленіп алу немесе ысырап ету немесе қорқытып алу нысандары арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Талан-тараждың алаяқтық нысаны арқылы кейбір реттерде қолдан жасалған рецептер арқылы есірткі заттарды, психотроптық нәрселерді медициналық мекемелерден немесе дәріханалардан заңсыз алады. Наркотикалық заттар немесе психотроптық нәрселерді өзіне сеніп тапсырылған адамның (фармацевтің, провизордың, дәрігердің, медбикелердің және басқа адамдардың) иеленіп алуы немесе ысырап етуі арқылы да осы қылмыс істелуі мүмкін. Есірткі заттарды немесе психотроптық нәрселерді талан-таражға салу қылмысы осы көрсетілген заттарға кінәлының толық нақты, иелік жасаған, яғни осы заттар тиісті адамдардың иелігінен шыққан уақыттан бастап аяқталған деп саналады. Талданып отырылған қылмыс құрамының объективтік жағының екінші бір белгісі есірткі заттарды немесе психотроптық нәрселерді қорқытып алу болып табылады. Қылмыс субъективтік жағынан тікелей қасақаналықпен және пайдакүнемдік мақсатымен істеледі. Қылмыстың субъектісі-14-ке толған адам.




Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға көндіру (261-бап)

Қылмыстың заты есірткі немесе жүйкеге әсер ететін заттар. Қылмыстың объективтік жағы негізінен екі түрлі нысан арқылы сипатталады.


Оның бірінші нысаны-басқа адамды есірткі немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға кеңестер беру, ұсыныс, өтініш жасау, алдау, организмге осы заттарды енгізу ерекше сезімге бөлейтіндігі жөнінде пікірлер айту арқылы көндіру болып табылады. Екінші нысанының мағынасы басқа адамды есірткі немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға күш қолданып немесе күш қолданамын деп қорқыту арқылы көндіруге байланысты болады. Есірткі заттарды тұтынуға оларға жататын таблеткаларды (кодейн, барбамид) немесе ұнтақтарды (кебу морфин, апиын) ішке жұту, инъекция арқылы (морфий, кокаин) ұнтақтарды дем арқылы ішке тарту (кокаин, эфир), тарту арқылы (гашиш) немесе құрамында есірткі заттары бар өсімдіктерді (бетол, қызғалдақ) шайнау арқылы қабылдау жатады. Қылмыс формальдық құрамға жатады және ол адамды көрсетілген заттарды тұтынуға көндірген уақыттан бастап (жәбірленушінің тұтынған немесе тұтынбағанына я болмаса тұтынудан басқаның бөгет болуына байланысты бас тартқанына қарамастан) аяқталған деп саналады. Субъективтік жағынан қылмыс тікелей қасақаналықпен істеледі. Кінәлы өзін басқа адамның наркотикалық немесе жүйкеге әсер ететін заттарды тұтынуға көндіргенін сезеді және соны тілейді. Қылмыстың объектісі 16-ға толған адам.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   231




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет