С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім


Банктың ақша қаражатын заңсыз пайдалану (220-бап)



бет98/231
Дата19.11.2022
өлшемі1,81 Mb.
#51184
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   231
Банктың ақша қаражатын заңсыз пайдалану (220-бап)

Банк қызметкерлерінің банктің өз қаражатын және банктің тартылған қаражатын көпе-көрінеу қайтымсыз несие беру немесе банкке көпе-көрінеу пайдасыз мәмілелер жасау үшін пайдалануы, сондай-ақ банк клиенттеріне не басқа адамдарға негізсіз банк кепілін немесе негізсіз жеңілдік шарттарын беруі, егер осы әрекеттер азаматқа, ұйымға немесе мемлекетке ірі зиян келтірсе ҚК 220-бабы бойынша жауаптылық туындайды. Қылмыстың объектісі, субъективтік белгісі және субъектісі ҚК 219-бабындағы қылмыс құрамымен ұқсас. Объективтік жағынан көрсетілген қылмыс құрамының белгілері төмендегідей: 1) банк қаражатын немесе банкке тартылған қаражатты көпе-көрінеу қайтарымсыз несие беру немесе банкке көпе-көрінеу пайдасыз мәмілелер жасау үшін пайдалану. Банк туралы заңдарға байланысты несие белгілі бір уақытқа қайтарылатын және банкке пайда түсіретін жағдайда берілуі қажет. Заң талаптарын сақтамау қылмыстық құқық нормасына қайшы болып табылады. 2)Банк клиенттеріне не басқадай адамдарға негізсіз банк кепілін немесе негізсіз жеңілдік шарттарын беру. Клиенттерге не басқадай адамдарға оны негізсіз беру заңға қайшы әрекет болып табылады. Қылмыс материалдық құрамға жатады.




Азаматтың салық төлеуден жалтаруы (221-бап)

Азаматтың декларация табыс етуі міндетті болып табылатын жағдайларда табыстары туралы декларацияны табыс етпеуі арқылы не декларацияға немесе салықтарда немесе мемлекеттік бюджетке төленетін өзге де міндетті төлемдерді есептеу немесе төлеуге байланысты өзге де құжаттарға кірістер немесе шығыстар туралы не салық салынуға тиісті мүлік туралы көрінеу бұрмаланған деректерді енгізу арқылы салық немесе мемлекеттік бюджетке төленетін өзге де міндетті төлемдерді төлеуден жалтаруы, егер бұл әрекет ірі мөлшерде салық немесе міндетті төлемдерді төлемеуге әкеп соқса Қылмыстық кодекстің 221-бабының 1-тармағы бойынша жауаптылық туындайды. Қылмыстың тікелей объектісі-мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлігін қалыптастыру және мемлекеттік салық салу саласын реттейтін қоғамдық қатынастар. 2001 жылы 12 маусымда қабылдаған, 2002 жылдың 1 қаңтарынан бастап заңды күшіне енген қылмыстың заты-табыс туралы декларация.


Табыс туралы декларацияда азаматтың жыл бойы тапқан барлық табыстары көрсетіледі. Осы құжат арқылы азаматқа салынатын табыс салығының көлемі анықталады. Азаматтардың қандай ретте декларация тапсыруға міндетті болатыны заңда арнайы көрсетілген. Бұл қылмыстық жауаптылықтың негізгі шарты болып табылады. Қылмыс объективтік жағынан әрекет немесе әрекетсіздік нысанда жүзеге асырылады. Әрекетсіздік-салық төлеуден жалтару арқылы көрініс табады. Бұл салық органдарына заң бойынша міндетті болып табылатын, белгіленген мерзімге табыстары туралы декларацияны бермеу салық салынуға тиісті мүлік туралы көрінеу бұрмаланған деректер енгізу арқылы салық не мемлекеттік бюджетке төленетін өзге де төлемдерді төлеуден жалтару, не декларацияға немесе салықтарды, мемлекеттік бюджетке төленетін өзге де міндетті төлемдерді есептеу мен төлеуге байланысты бұрмалау арқылы жасалады. Қылмыстық жазаланатын әрекет кінәлы адамның көрінеу жалған декларациялар жасап, оған шындыққа жатпайтын деректерді табыс көзі туралы деректерді көрсетпеу; табыс көлемін аз көрсету; шығыс туралы көбірек көрсету мемлекеттік салық органына табыс етуі арқылы іске асырылады. Қылмыс құрамы материалдық және қылмыстық жауапқа тартудың шарты-азаматтың ірі мөлшердегі салық төлеуден жалтаруы болып табылады. Қылмыстың субъективтік жағы-тікелей қасақаналық. Қылмыстың субъектісі-арнаулы: табыс туралы декларацияны салық органдарына тапсыруға міндетті салық төлеуші адам. Бұлар ҚР азаматтары, шет елдіктер немесе азаматтығы жоқтар болуы мүмкін.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   231




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет