Әдебиеттер: 1. Б.В. Виноградов Б.В. Растительные индикаторы и их использование при изучении природных ресурсов. Москва, 1964, 297-298 бет.
2. В.И.Артомонов. Растение и чистота природной среды. М., 1986. 44-57 бет.
3. Лархер В. Экология растений. М., 1978. 203-208 бет.
4. Ашимхина Т.Я. Эколгический мониторинг. М., 2004. 48-52 бет
12 апта Практикалық сабақ №12: Тақырыбы: Топырақ ортасының ластануын биоиндикациялау
Мақсаты: Топырақ ортасының жағдайын диагностикалауда қолданылатын ағзаларды зерттеу. Қала ортасының топырағының тұздану деңгейіе анықтау. Тұқым және өскін бойынша орта жағдайын бағалау.
Негізгі сұрақтар: 1.Топырақтың ботаникалық және зоологиялық индикациясы және диагностикасы
1.1. Топырақтың фитоиндикацияның және диагностикасының ботаникалық әдістері
1.2. Топырақтың зоологиялық диагностикалық зерттеулері
1.3. Топырақтық-альгологиялық индикациясы
1.4. Топырақтың микробиологиялық диагностикасы және биологиялық белсенділігі
Әдістемелік нұсқулар: Кресс- салатты топырақтың және ауаның ластануының бағалау үшін тест- обьект ретінде қолдану.
Алдын-ала тұқымдардың өсуін анықтау. Ол үшін Петри кесесіне 1 см озен құмын төсеп, оны фильтр қағазымен жабады. Тұқымдардың кеседе өсіру температурасы 20-250 С. Өну нормасы 3-4 тәулікте 90-95 пайыз.
Кейін субстратқа талдау жасалынады. Ол үшін Петри кесесін жартысына дейін зерттеліп отырған субстратпен толтырады. Сонымен бірге тза субстратқа тәжірибе қойылады. Барлық кесеге 50 тұқымнан салады. Олардың арасындағы ара-қашықтық бірдей болуы қажет. Кейін тұқмның үстін ол субстратпен жауып, 10-15 күн бойы тұқымның өнуін бақылайды. Тұқымның ылғалдылығын сақтап отырады.
Тұқымның өнуі бойынша субстратың ластану деңгейін келесі шкала бойынша біуге болады.
ластану жоқ – тұқымның өнуі 90- 100 пайыз.
әлсіз ластану – 60-90 пайыз.
орташа ластану – 20-60 пайыз.
өте қатты ластану - 20 пайызға дейін. Өскіндер ұсақ, ұсқынсыз.
Әдебиеттер: 1. И.П.Бабьева, Г.М. Зенова. Биология почв. М., 1989. 289-303 бет.
2. Ашимхина Т.Я. Эколгический мониторинг. М., 2004. 48-52 бет
