Қан сарысуындағы антиденелер (қан сарысуындағы антигендер)
Акцепторға арналған
Донорға арналған
І (О)
ОО
-
α β
(Анти–А+анти-В)
тек 0
Барлық топтар
ІІ (А)
АА; АО
А
β (анти – В)
А немесе 0
А немесе АВ
ІІІ (В)
ВВ; ВО
В
α (анти – А)
В немесе 0
В немесе АВ
IY (АВ)
АВ
А+В
-
Барлық топтар
Тек АВ
Резус жүйесі (Rh) бірінші хромосоманың қысқа иығының гомологтық локусында және екі тығыз тіркескен D и С (Е) генмен анықталады.
Екінші локустың альтернативті сплайсингтің нәтижесінде екі С және Е антигендері түзіледі. Медициналық көз қарас бойынша Д локусы маңызды, өйткені ол нәрестенің гемолитикалық ауруын тудыратын ана мен ұрықтың арасындағы резус сәйкессіздікке жауап береді.
DD және Dd генотипті даралардың эритроциттің беткейінде Rh – антигені бар. Бұл адамдар резус-оң адамдар. dd генотиптерінің эритроциттің беткейінде Rh – антиген жоқ. Бұл адамдар теріс- резусты. Резус оң (Rh+) дараларға теріс резусты (Rh-) – адамның қанын құюға болады, ал резус-теріс адамдарға (Rh –, dd) оң резусты (Rh +) қанды құюға болмайды, өйткені иммундық рекакция немесе резус қайшылық (конфликт) болады.
Резус оң (Rh+) қанды резусы (Rh-) теріс адамдарға құйғаннан кейінде немесе ұрығының резусы-оң (Rh+) ал резусы теріс жүкті әйелге қан құйылса Rh қа қарсы антиденелер түзілуі мүмкін.
Теріс резусты әйелдің бірінші жүктілік кезіндегі әйелдің құрсағындағы оң резусты ұрық пен ана арасында кайшылықтар болмайды сондықтанда ұрықта асқыну болмайды. Босану барысында баланың эритроциттеріндегі Rh антигені ана ағзасына түсетіндіктен де ананың қанында Rh – антигеніне қарсы антидене түзіліп ұзақ уақыт сақталады.
Оң резусты ұрықпен қайта жүкті болған әйелдің Rh – антигеніне қарсы антидене ұрыққа өтіп эритроциттерін бұзады да ұрықтың анемиясына алып келеді.
Ал ұрықтың анемиясы нәрестенің өлі туылуына немесе спонтанды түсікке алып келеді. Болмаса Rh қа қарсы антидене эритроциттердің геолизін туғызады, нәтижесінде нәрестенің сарғаюы байқалады. Резус теріс қан тобына гемотарансфузиясы жасау (қан алмастыру) қажет. Егер оны жүргізбейтін болса нәрестелердің шетінеуін, ақыл есінің кемістігінің дамуын, церебральды сал ауруын (церебральды паралич), кереңдік пайда болады..
Ана мен бала арасындағы резус сәйкессіздіктің алдын-алу бұл резус теріс әйелге жүктілік кезінде және босанғаннан кейін Rh қа қарсы антидене Rh иммуноглобулинді ендіру болып табылады.
Олар ұрықтың эритроциттерін бұзады да ұрықтың өзінде ананың антиденелерін түзілуін қамтамасыз етеді.