Сабақ №3. Ядро, хромосома және хроматин, медициналық маңызы


Эухроматин мен гетерохроматиннiң айырмашылықтары



бет3/4
Дата17.10.2023
өлшемі101,5 Kb.
#117291
түріСабақ
1   2   3   4
Эухроматин мен гетерохроматиннiң айырмашылықтары

Көрсеткiштерi

Эухроматин

Гетерохроматин



Интерфазадаға гендердің жағдайы



Қарқынды

Қарқынды емес

Құрылымдық гендер

Көп



Аз

Нуклеотидтер қатары



Уникальды

Қайталанатын

Нуклеотидтер құрамы



Г - Ц көп кездеседi

А - Т көп кездеседi

Бөліктердің боялу дәрежесi



Ақшыл

Қара

Репликация жүредi



S кезеңнiң 1 жартысында

S кезеңнiң II жартысында

Маңызы

Тiршiлiкке маңызды



Құрамында РНҚ көп

Гетерохроматин конститутивті (құрылымдық) және факультативті деп ажыратылады.
Конститутивтік гетерохроматин барлық хромосомалардың центромера және теломера аймағында болады. Ол транскрипияланбайтын, орташа және жиі қайталынатын нуклеотидтер қатарынан тұратын, ДНҚ –дан құралған. Олар ядроның жалпы құрылымын сақтау, хроматиндердің ядро қабықшасына бекінуін, мейоз кезінде гомологты хромосомалардың өзара бірін-бірі тануын, көрші құрылымдық гендерді бөліп тұру, гендердің белсенділігінің реттелуі қызметтерін атқаруы мүмкін.
Факультативті гетерохроматин мысалы ретінде қалыпты гомогаметалы жынысты ағзалардың (адамдарда әйел жынысы гомогаметалы болады) екі Х-жыныс хромосомасының біреуі ядро мембранасында интерфаза сатысындағы Барр денешігін, жыныс хроматинін келтіруге болады.
Адам жасушаларындағы Х-хроматин санын анықтау жыныс хромосомасының санының өзгеруінен болатын тұқым қуалайтын аурудардың бастапқы диагнозын қоюға мүмкіндік береді.
Медицинада митоздық хромосомалардың молекулалық-генетикалық негіздерін оқып-үйрену адамның хромосоманың құрылыс мен қызметінің бұзылуынан болатын хромосомалық ауруларының себептерін түсіну үшін аса маңызды.
Алып политенді хромосомаларды зерттеу қызмет атқаратын хромосомалардың нәзік құрылымы туралы маңызды ақпарат береді. (poly- және лат. taenia – жіп, таспа).


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет