Сабақ №5 Тақырыбы: Орташа шамалар және вариацияның көрсеткіштері. Орындаған: Пазылхан а қабылдаған: Оспанова М
жүктеу/скачать 261,52 Kb.
|
| Шашыранды немесе дисперсия деп әрбір қатардағы белгінің (х) жеке мәнінен арифметикалық орташа шаманы алғандағы айырмаларды (х-) екі ece дәрежелеп (х-)2 және бір-біріне қосып, одан шыққан ауытқу қосындыны белгі саньша (п), немесе дәрежеленген ауытқу көрсеткіштері жиіліктеріне (f) көбейтіп, оның қосындысын ∑ (х-)2 f сол жиіліктің жалпы жиынтыгъша (f) бөлгеннен шыққан бөліндіні айтады.
Шашырандының анықтамасын қысқарған түрде былай айтуға да болады: орташа сызықтық ауытқудың алымындағы жақша ішіндегі көрсеткіштерді дәрежелеу. Статистикада шашыранды гректің σ2 (сигма шаршы) -әрпімен белгіленеді және мына формула бойынша есептелінеді: жай түрі салмақталған түрі Енді 1 және 2-кестелердің соңғы бағаналарындағы көрсеткіштерді қолдана отырып, шашырандыны жай және салмақталған тәсілмен есептейміз. = 940000/5=188000тенге = 5000000/100=50000тенге Шашыранды әрқашанда орташа сызықтык ауытқудан артық болады. Себебі ауытқу көрсеткіштері дөрежеленген. Статистикада шашыранды көптеген әлеуметтік-экономикалық керсеткіштерге талдау жасау үшін қолданады. Бірақ, есептеу тәсілдерінің бір-біріне сәйкес болмауына байланысты шашырандыны арифметикалық орташа шамамен салыстыруға болмайды. Оны салыстыру үшін шашырандыны түбірге аламыз, ягни орташа шаршылық ауытқуды анықтаймыз. жүктеу/скачать 261,52 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|