Сабақ №5 Тақырыбы: Орташа шамалар және вариацияның көрсеткіштері. Орындаған: Пазылхан а қабылдаған: Оспанова М



бет5/6
Дата07.01.2022
өлшемі261,52 Kb.
#17807
түріСабақ
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
статистика 5 апта

Шашыранды немесе дисперсия деп әрбір қатардағы белгінің (х) жеке мәнінен арифметикалық орташа шаманы алғандағы айырмаларды (х-) екі ece дәрежелеп (х-)2 және бір-біріне қосып, одан шыққан ауытқу қосындыны белгі саньша (п), немесе дәрежеленген ауытқу көрсеткіштері жиіліктеріне (f) көбейтіп, оның қосындысын ∑ (х-)2 f сол жиіліктің жалпы жиынтыгъша (f) бөлгеннен шыққан бөліндіні айтады.

Шашырандының анықтамасын қысқарған түрде былай айтуға да болады: орташа сызықтық ауытқудың алымындағы жақша ішіндегі көрсеткіштерді дәрежелеу.



Статистикада шашыранды гректің σ2 (сигма шаршы) -әрпімен белгіленеді және мына формула бойынша есептелінеді:

жай түрі

салмақталған түрі

Енді 1 және 2-кестелердің соңғы бағаналарындағы көрсеткіштерді қолдана отырып, шашырандыны жай және салмақталған тәсілмен есептейміз.



= 940000/5=188000тенге

= 5000000/100=50000тенге

Шашыранды әрқашанда орташа сызықтык ауытқудан артық болады. Себебі ауытқу көрсеткіштері дөрежеленген.



Статистикада шашыранды көптеген әлеуметтік-экономикалық керсеткіштерге талдау жасау үшін қолданады. Бірақ, есептеу тәсілдерінің бір-біріне сәйкес болмауына байланысты шашырандыны арифметикалық орташа шамамен салыстыруға болмайды. Оны салыстыру үшін шашырандыны түбірге аламыз, ягни орташа шаршылық ауытқуды анықтаймыз.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет