Сәлеметсіздер ме, құрметті оқушылар?
Сабағымыздың тақырыбы: «Аралас сандарды қосу. Аралас сандарды азайту»
Өтілген материалдарды еске түсіру мақсатында «Миға шабуыл» стратегиясы арқылы байланысы арқылы шолу сұрақтары қойылады:
Жай бөлшек дегеніміз не?
Бөлшектің алымы дегеніміз не?
Бөлшектің бөлімі дегеніміз не?
Жай бөлшектерді қалай азайтамыз?
Жай бөлшектерді қалай қосамыз?
Ең кіші ортақ бөлім дегеніміз не?
Бұрыс бөлшек дегеніміз не?
Дұрыс бөлшек дегеніміз не?
. Бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу. №1. Мысал.
Бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу үшін: 1) олардың бүтін бөліктерінің қосындысын, бөлшек бөліктерінің қосындысын табу керек; 2) бүтін бөліктерінің қосындысы мен бөлшек бөліктерінің қосындысын аралас сан түрінде жазу керек.
Бөлімдері бірдей аралас сандарды азайту. №2. Мысал.
Бөлімдері бірдей аралас сандарды азайту үшін: 1) олардың бүтін бөліктерінің айырмасын, бөлшек бөліктерінің айырмасын табу керек; 2) бүтін бөліктерінің айырмасы мен бөлшек бөліктерінің айырмасының қосындысын аралас сан түрінде жазу керек. Ескерту! Егер, азайғыш аралас санның бөлшек бөлігі, азайтқыш аралас санның бөлшек бөлігінен кіші болса, онда: Азайғыштың бүтін бөлігінен 1 бүтінді алып, оны бөлшек түрінде жазу керек.
МЫСАЛЫ: азайғыш болса, онда жазу керек. 1 бүтіннің бөлшек түріндегі жазылуына аралас санның (азайғыштың) бөлшек бөлігін қосып, оны бұрыс бөлшек түрінде жазу керек:
Азайғыш аралас санды бөлшек бөлігі бұрыс бөлшек болатын аралас сан түрінде жазу керек:
. Демек, . №3. Мысал.
Бөлімдері әртүрлі аралас сандарды қосу. №1. Мысал.
