Сыртқа бағытталған зейін – тысқы ортадағы мәнді заттар мен олардың маңызды тұстарын бөліп қарастыруға жұмсалады. Сыртқа бағытталған зейін адамның перцептивті қызметінде және заттық әрекетті басқаруда көрінеді.
Ішке бағдарланған зейін – психиканың өз қорындағы ниетті нысандарды бөліп алу қызметін атқарады. Ішке бағытталған зейіннің обьектісі - сезімдер, естеліктер, ойлар.
Ұжымдық зейін — барлық оқушылардың бір пәнге (затқа, құбылысқа) зейін аударуы.
Топтық зейін — ұжым жағдайындағы жұмыста топ болып зейінді шоғырландыру.
Жекелік зейін — өз тапсырмасына зейін аудару. Ол өзбетті тапсырмаларды орындағанда, бақылау жұмыстарын орындағанда т.б. пайда болады.
Зейіннің негізгі қасиеттері:
тұрақтылығы
аударылуы
бөлінушілігі
көлемі
алаңболушылығы
Зейіннің даму динамикасы:
1-3 жастағы баланың зейіні;
Мектепке дейінгі жастағы балалардың зейіні;
Бастауыш мектеп жасындағылардың зейіні;
Жеткіншек (5-9 сыныптар) жастағы оқушылардың зейіні;
Ересек жастағы (9-11 сыныптар) оқушылардың зейіні;
Орта жастағы адамның зейіні;
Егде жастағы адамның зейіні.
Егде жастағы зейіннің өзгерісі бірнеше себепке байланысты қарастырылады.
І-ден, қоршаған ортадан түсіп отыратын әсерлердің бас миында өңделуі жалпы баяулайды.
ІІ-ден, әрекетті реттеп отыратын бас миындағы маңдай тамырының қызметінің әлсіреуі.
ІІІ-ден, өзекті болған керек ақпаратты ұстап тұруға қажетті жұмыстық есте сақтау көлемінің азаюы.
ІV-ден, тежелу функциясының бұзылуы немесе санаға керек емес ақпараттардың кіруіне кедергі келтіру.
V-ден, кәрілік кезде зейіннің бұзылуы – есту, көру, моторлық координацияның шартты түрде нашарлауы заңдылық.
Жаңа білімді меңгеру кезеңі:
Достарыңызбен бөлісу: |
