Сабақ жоспары/План урока Пән/Дисциплина Қазақ тілі Топ: вт-169 Сабақтың тақырыбы: Тема урока: Дәстүрлі тамақ. Баяндауыштың жасалу жолдары Сабақтың мақсаты

Кеспе қағаз №1

Мәтінмен жұмыс.

І топ.

Ас, тамақ дайындауды қазақ әйелдерге жүктеген.

Құрметті кісілерге ұсынатын кәделі әрі орны бөлек тағамдардың ең бастысы - қазақша ет (бесбармақ). Әр табақ қонақтың дәрежесі мен жасына, іліктік жолына (нағашы, жиен, құдағи, қыз бала, т.б.) сәйкес келуі керек. Осыған орай табақ тарту – бас табақ, сый табақ, күйеу табақ, келін табағы, жастар табағы, жай табақ болып бөлінеді.

Бас тарту - сыйлы қонақтарға, алыстан келген құрметті кісілерге бас тарту оларды қадір тұтудың бір белгісі.

Шұжық - барлық малдың етінен жасауға болады, бірақ жылқы етінен жасалған шұжыққа ештеңе жетпейді.

Нан – ас атасы. Ұлт дастарханында нанның орны мен бағасы өте зор. Нан қазақ ұғымы мен салтында қасиетті, киелі ас. Оны жерге тастамайды, үстінен аттамайды, үстіне зат қоймайды. Нанды бір қолмен үзудің өзі күнә. Нан астың басы, құдыреті әрі символы. Үйге келген адамға да дәм ауыз тигізгенде де алдымен нан ұсынады.

Бауырсақ – халықтың ертеден келе жатқан кәделі, ұлттық тағамы. Қазақ дастарханының ажары. Әр адам оны сүйсіне жейді.

Мал және онан алынатын өнімдер қазақтың басты байлық қоры. Сүт тағамдарын халық бір сөзбен ақ деп атайды. Сүт тағамдары денсаулыққа пайдалы және қоректік қасиеті мол. Қазақ халқы “ақты төкпе”, “ақты аттама” , “ақты ысыраптама, малдың желіні кетеді” деген қағида қалыптасқан ел ішінде

Халықтың қасиетін, дәулетін, салтанатын, байлығын, мырзалығын, дастархан берекесін білдіретін әрі сусын, әрі ұлттық тағам.

Ұлы Жамбыл: «Ауруға – ем, сауға – қуат, дәрі – қымыз» – деп жырлаған.

Шұбат түйе сүтінен жасалатын бағалы сусын. Шұбат қымызға қарағанда дәмді, жұмсақ, майлы, әрі қоюлау.

Құрт – қой, сиыр сүтінен жасалады. Той кезінде шашу салтанатына да құрт араластырады.