Сабақ жүргізетін: 1 Сыздыкбеков Н. Т. доцент, т.ғ. к 2 Шакенова Ж. Н. аға оқытушысы 3 Исанова М. К. оқытушысы

MS-DOS жазылған IBM PC компьютерлері қазiргi компьютерлерге ұқсас болды

ақырын  жедел  жадтың Intel-8088, процессор  үшiн 256 Кбайты, қатты  дисксiз, тек

қана 160-Кбайт  бiржақты  дискеттерi,алфавиттық-цифрлық  қара-ақ  монитор  жəне

т.б. MS-DOSтың алғашқы нұсқасы қазiргi БЖге  қарағанда  мүмкiндiктері  ықшамды

болды. Ол  тек  қана  жалғыз  қолданушы  жəне (демек  бiр  қолданушылық  жəне  бiр

есептi болды) бiр  бағдарламалы  компьютерлерде  жұмысты  қамтамасыз  етеді

дискеттермен, клавиатурамен  жəне  алфавиттық-цифрлық  дисплеймен  жұмыс

істейді.Бiрақ MS-DOS ыңғайлы, аппаратураға  сыпайы  талаптар  көрсетiп  жəне

қолданушылармен  бағдарламалар  үшiн  функциялардың  қажеттi минимумын

орындады. Сондықтан Microsoftтiң  фирмасы MS-DOSқа  көптеген  өзгерістер  мен

мүмкiндiктер енгiздi:

- MS-DOSқа  көмекші  жаңа  құралдар  енгізілді (қатты  диск, дискеттердiң  жаңа

түрлерi, тығыз-диск, кеңейтiлген  жад  жəне  тағы  басқалар) сонымен  бiрге

программалық драйверлер көмегiмен қолдау мүмкiндiкпен қамтамасыз еткен;

- дискеттерге  жəне  қатты  дисктерге  иерархиялық  файлдық  құрылым  қолдауы

қосылды;

- ұлттық клавиатуралар мен əлiпбилердiң қолдауы қамтамасыз етілді;

- қолданушылар  үшiн  көптеген  жаңа  мүмкiндiктер  қосылды(DOSтың  жаңа

командасы, пайдалы  утилиталар, жадтың  қолдануы, дисктi қысуды  қолдауды

оптимизатор жəне тағы басқалар).

DOS құрылымы

Енгiзіп-шығарудың  негiздi жүйесi (BIOS). BIOS модулі  əрбiр есептеуiш  жүйесі

үшiн  жеке  жəне  оның  жасап  шығарушысымен  енгізіледі. BIOS - тұрақты  жадта

болады (тұрақты  есте  сақтайтын  құрал, ТСҚ) жəне  компьютер  архитектурасында

ерекше  орын  алады. Бұл  жүйенi бiр  жағынан,қарауға  болады, аппаратты

құралдардың  құрама  бөлiгі; бір  жағынан, BIOS негiзiнде, DOSтың  программалық

модулдарының  бiрi болып  табылады. Бұл  бағдарлама модулiне  кiретiн функциялар

компьютердiң  тiршiлiк  қабiлеттiгiн  қолдауы  бойынша  маңызды  орындауларын

қамтамасыз етедi.

BIOSтің  алғашқы  функцияларының – бiрі  жедел  жадты  қоса (RAM - Random

Access Memory) машинаны  қосындысында  негiзгi аппаратты  компоненттердiң,

автоматты  тестіленуі. Егер  жадтың  тестілеуде  немесе  басқа  аппаратты

компоненттердiң  процессiнде  қате  табылса, BIOS пердеде  тиiстi мəлiметтерді

бередi. Машинаның  ары  қарай  жұмысы  тоқтайды  жəне  қолданушы  айқындалған

қатенiң жоюы керек.

BIOSтiң  екiншi маңызды  функциясы - тестілеудің  аяқталуына  байланысты  іске

қосылатын DOSтың  бастапқы  жүктеуiн  блоктiң  шақыруы. DOS күрделi жүйе

болғандықтан - бiрнеше  модул  тұратын  жүктеуден  өтедi ол  екi баспалдақта  өтеді;

бастапқыда BIOS жедел жадтан жүйелiк дискіге жүктейдi, арнайы бастапқы блокқа

жүктеледі, содан соң DOSтың басқа модулдерінің жүктеуiн жүзеге асырады.

BIOSтың  үшiншi маңызды  функция - жүйелiк  шақырулар  немесе  үзулерге

қызмет  көрсету. Жүйелiк  шақырулар  программалық  немесе  əр  түрлi операциялық

аппараттарды  орындау  мақсатында  шығарылады. Бұл  тетiк  машинаның  мəні

ағымдағы  жұмыстың  пайда  болуын  көрсететiн  сигналдарды  қысқа  уақытқа  талап

етед. Үзулерді үш топта бөлуге болады: аппаратты, логикалық жəне программалық.

Аппараттың үзулу көздері - қоректенудiң кернеуiн құлауы, клавиатураны басу,

кезектi импульстiң  кiрiсiнің  уақыты  есептеуi, солқылдақ  немесе  қатты  дисктер

арнайы сигналдардың жинақтағыштарының пайда болуы жəне т.б.

Логикалық, немесе процессорлық, үзулер негiзгiзінен процессордың жұмысының

əр  түрлi ахуалдарда  қалыптасады - нөлге  бөлу  регистрлердiң  пайда  болуы "точки

останова" болуы жəне тағы басқа.

Программалық  үзулулер - өте  көлемдi дəреже. Бағдарлама  нақтылы  сервисi

алғысы  келгенде  олар iстеп  жатқан  басқа  бағдарлама  шығарылады  жəне  де  бұл

сервис, аппаратты құралдардың жұмысымен байланысқан.

Əрбiр үзу өз сирек кездесетiн нөмiрiн алады жəне пайда болған ахуалды қызмет

көрсетуге  шақырады, нақтылы iшкi программа  олармен  байлана  алады. Жалпы

айтқанда өздiк қызмет етушi iшкi программа ол да басқа үзумен тоқтаттыла алады,

яғни  дереу  қызмет  көрсетпегенiнде  емес, кезектерге  тұрғызылғанында, бiрақ

"маскируются" кейбiр  үзу  қызмет  етушiнің  басқа  үзулерiмен iшкi программаның

жұмысының мерзiмiне жиiрек.

Бастапқы  жүктеудегі  блок (Boot Record ). Бастапқы  жүктеудегі  блок (БЖБ),

немесе жай ғана тиеушi, бұл шағын бағдарлама,жалғыз функцияналды жедел жадқа

дисктерiне  жиiрек  орналасады, DOS модулін  оқуда  болатын  көптеген  бағдарлама

енгізу/шығару негiздi жүйесінiң кеңейтулерін жəне үзулерін өңдейдi. Өзiн тиеушiсi

əрдайым  бiр  орында  жүйелiк  дискте  жайласады - 0-шi тарапқа, соқпақтың 1-шi

секторында 00. БЖБ  ұзындығы - 512 байт, яғни  ол  дискте  тек  қана  бiр  секторда

орналасады, сондықтан онда орналасқан бағдарлама өте күрделi бола алмайды.

БЖБ  мен  жұмыс  келесiден  тұрады. Ол  жүйелiк  дисктiң  тiзбесiн  қарап  жəне

алғашқы  екi файл  дəл DOSтың  модулдарынан  болып  табылатынына  көз  жеткiзуi

керек. DOSта  бұл  файлдардың  арнайы  аттары  болады: IO.SYS жəне MSDOS.SYS.

Олар БЖБны жеңiлдету үшiн жүйелiк дискте əрдайым бiрiншi секторда жайласады

жəне  бірінен  соң  бірі  орналасады  Сонымен  қатар  бұл  екi файл  арнайы  атрибутпен

жабдықтандырылады  жəне  ол  оларды  каталокқа  енгізерде "Көрінбейтін" етіп

тiзбекте  енгізіледі, көрcетiлген  үйелiк  файлдардың  аттары  дисплей  немесе

принтерге дисктiң тiзбесiнiң қорытындысында пердеде iске аспай қалмайды. Оларға

мұндай  сақтаушылармен  басқару  жүйесiнiң  орналастыру  жүйелiк  дисктердiң

қалыптауы жəне тасымалдауда қамтамасыз етiледi.

Енгiзіп-шығарудың 

негiздi жүйесiнiң 

кеңейтілуінің 

модулі (IO.SYS).

Енгізу/шығару  негiздi жүйе  тұрақты  есте  сақтайтын  жүйеде  орналасқан (BIOS)

машина  орнатылатын  басқару  жүйесiне  қарағанда  инвариантты  болып  табылады.

BIOS ДЭЕМның  осы  үлгiсi үшiн  ортақ  жəне  барлық  болуы  мүмкiн  басқару

жүйелерiнiң өзгермейтiн бөлiгi болып табылады.

BIOS өзгерiсі - қарапайым 

емес 

есеп,өиткені  ол 

аппаратураның

ерекшелiктерiмен өте тығыз байланысқан ДЭЕМның нақты үлгiсі. BIOS кеңейтілімі

DOS IO.SYS модулінің  көмегiмен  басқару  жүйесiне  иiлгiштік  қасиетке  ие  болады

жəне  ол  ВЭЕМсияқты  аппараттық  құралдарды  басқаруға  мүмкiндiк  беред,бұл

басқару  жүйесiнiң  өңдеушiлерiнiң  ниетiне  сəйкес  келеді. Бұл  модулді DOSтың

нақты мұқтаждықтарын  қанағаттандыратындай етіп  өңдеушiлердің  көмегімен  оңай

өзгертіледі.

Үзулердi өңдеудiң  модулі (MSDOS.SYS). MSDOS.SYSтың  үзулерінің  өңдеуiнің

модулін  жоғарғы  деңгейлі  жүйесі  құрастырады  бұл  қолданбалы  программалардың

көпшiлiгi əрекеттесетiн жүйе (нелiктен DOSтың бұл модулін негiзгi немесе ядролық

жүйесі  деп  атайды). Осы  модулдің  компоненттерi iшкi программалар  болып

табылады, енгізіп/шығару  файлдық  жүйесiнiң  жұмысын  қамтамасыз  етеді

(клавиатура, монитор, принтер, коммуникациялар) кейбiр  арнайы  ахуалдар

жұмыстың  аяқталуымен  байланысты  олардың  жасанды  үзілулерімен  жəне

қателiктердi өңделуі жұмысы. Бұл программалардың кейбiрi көлемі бойынша үлкен

болып келеді.

DOSтың  сервис  функциялары  екi деңгеге  бөлінуi келісілген  модулдiк  жəне

жүйенiң  келешек  дамытулуы. MSDOS.SYS модулімен  жүзеге  асырылатын

функциялар  ең  алдымен DOSтың  командаларымен  қолданылады (командалық

процессорлар: DIR, COPY жəне  тағы  басқалар), бiрақ  олар  сол  жетiстiкпен

қолданбалы программалармен де шақырыла алады.

DOSтың  қолданбалы  программаларын  шақырғанда  үзудi 33-шi үйреншiктi

функциясы  қолданылады, сонымен  бiрге  микропроцессордың  регистрлерінің

бiрлерiне  он  алтылы  нөмiрлi функцияны  енгізу  керек. Бағдарламаның  басқа

регистрлеріне  орындалуы  керек  операцияның  дəлелдерi енгізілуі  керек,егер  олар

керек  болса,ал  регистрлерден  өңдеудi аяқтау  бойыншасы iстелiнген  операцияның

нəтижелерi алына алады. Дəл осылай BIOSтiң үзулерге өндiрiліп алаынады.

Командалық  процессор (COMMAND.COM). DOSтың  үшiншi модулі, жүйелiк

диск орналасқан - бұл командалық процессор. Қарастырылған жоғары екi модулден

айырмашылығы (IO.SYS жəне MSDOS.SYS), командалық 

процессоры

(COMMAND.COM) бар  файл  кез  келген  жүйелiк  дискте  орналаса  алады  жəне

кəдiмгi бағдарлама сияқты түсiндiредi.

Командалық процессордың негiзгi функциялары төмендегiдей болады:

1. Клавиатурадан немесе командалық файлдан алған команданы қабылдау жəне

талдауы.

2. DOSтың  кiрiстiрiлген  файлдық  командаларын  орындау COMMAND.СОМ

файлының iшiндегі.

3. DOSтың  сыртқы  программасы  жəне  қолданбалы  программаларды  жүктеу

(COM жəне  ЕXE түр  файлдарында  болатын) жəне  орындауы.Қолданбалы

программаның iске  қосылуы  тағы DOSтың  сыртқы  командасы (утилитаға) сияқты

iске  асады  өйткені  екеуі  де  бірдей  жүзеге  асады; командалық  процессор,

шынындығына келгенде, олардың бiр-бiрiнен айырмайды.

Сонымен  бiрге  командалық  процессордың  функцияларына  автоiске  қосуда

кiредi (AUTOEXEC.BAT). DOS командалық процессоры команда ретiнде файл атын

тапқанда кiрiстiрiлген командалардың аттарымен дəл келмейтiн файлға осы сияқты

анализ  жүргізіледі,каталокта  көрсетілгендей. COM жəне  ЕXE типтегі  файлдар

жүктеушi болып есептеледi жəне тиiстi түрлермен қаралудан өтедi, ал ВАТ типтегі

файлдар командалық сияқты түсiндiріледі.

СОМ  түрдiң  атқарылатын  файлдары, адрестердi күйге  келтiру, оларды  жедел

жадқа жүктеуiнен кейiн талап етпейді,ал ЕХЕ түрдегі бағдарламасыны жедел жадқа

дисгiнен жүктеуде жанында мекенжайларына баптау керек,яғни сегменттерін тиiстi

мекен жайды орналастыу.

Команда DOSтың тұтас түрлері: nnn a1 a2... ak /fl.. . /fn.

Бұл  жерде nnn - команданың  аты (бағдарлама). Бұл  элемент  маңзды.

Аргументтер a1 ... ak көп  командада  қажет  емес, жəне  де  бұдан  басқа, бөлiктiң

кейбiр  командаларында  олардың iшiнен  төмен  түсе  алады. Сол  тəрiздi fl ... tn

параметрлері  де  жатады (жалаушаларға). Аргументтер  əдетте  сол  объектіні

көрсетеді, егер сол командаға қатысы болса: жинақтағыштар аты, тiзбелер, файлдар,

сыртқы құрылымдарды.

DOS утилитасы.  Əдетте  утилиталар  деп «сыртқы» командаларды  атайды

(бағдарлама), DOSтың  үйреншiктi комплектері  кiретiн  жеке  жүктеушi файлдар

түрiнде  жəне  орындайтын  сервис  функциялар. DOSқа  əртүрлi мақсаттар  үшiн

қолданылатын ондаған утилиталарлар кiредi. Жаттығу жұмыс iстегенде кейбiрi ғана

өте  жиi қолданылады: FORMAT.COM, CHKDSK.EXE, MODE.COM. Басқа

бағдарламаларды  сиректеу  қолданылады: FDISK.EXE, DISKCOPY.COMлер,

RESTORE.EXE, PRINT.EXE, GRAPHICS.GOM, TREE.COM.

Негiзгi əдебиет: 3

[112-116,132-135].

Бақылау сұрақтары:

1.Қай  жылы MS DOS жүйесi пайда  болды? Осы  жүйенiң  басты  қадыры  не  болып

табылады?

2. MS DOSтың  негiзгi мiнездемелерi. BIOSтiң 3 маңызды  функцияларын  санап

шығыңыз.

3. MS DOS қандй бөлімдерден тұрады? Оларды санап шығыңыз.

3 ДƏРІС. Windows жанұясының операциялық жүйелері

Windows 3.11 операциялық жүйесі

Дербес  компьютерлер (IBM – үйлесімді) өзінің  пайда  болған  кезінен  бастап

арнайы «қолданбалы  қабықтарсыз» операциялық  жүйенің (MS DOS, DR DOS, PC

DOS) басқаруымен  тікелей  жұмыс  істей  отырып, қарады. Компьютерге  отырған

қолданушылар  қосылғаннан  жалаңаш  экраннан С:  \  көмегін көруге  мəжбүр  болды.

Компьютерді  басқарудың  барлық  операциялары  клавиатурадан  кейбір  сөздерді –

нұсқауларды  енгізу  арқылы  жүзеге  асты. Мұндай  алфавитті-сандық  интерфейстің

қолайсыздығы  компьютердің  өзіне  кінə  тағуларды  жалғастырды. MS DOS

операциялық  жүйесінің  жетіспеушілігінің  бірі, 80-ші  жылдары IBM PC-үйлесімді

компьютерлер  үшін  нақты  стандарт  болған, өте  қарапайым  қолданбалы  интерфейс

болды. Microsoft фирмасына операциялық жүйенің біріккен интерфейсі жайлы, өте

біріккен терезелі графикалық қолданбалы интерфейстерімен (Graphics User Interface,

GUI), MS DOS IBM PC командалық  жолдарынан  əлдеқайда  ұтымды  көрінген,

Macintosh фирмасының Apple компьютерлері  шығып  қойған  кезінде, қамын  ойлау

керек  еді. Терезелі  интерфейсте  əр  орындалатын  бағдарламаға  экранның  бір  шетін

немесе  толық  экранды  қамтитын, экранды  терезе  беріледі. MS-DOS операциялық

жүйесі бір есепті жəне бір қолданбалы тəртіпте жұмыс істейді. Сондықтан Microsoft

фирмасы, қолданушының графикалық интерфейсі аясында терезелік орта өзімен MS

DOS қабықшасын  ғана  ұсынбауына, файлдармен  жұмыс  істеуге  жəне

бағдарламаларды  жіберуге  мүмкіндік  беретін, бірақ  өндірушілерге  қолданбалы

бағдарламалауға  өзіндік  интерфейс (Application Interface Programming, API)

ұсынылуына  ұмтылатын  өзіндік  өндірулерді  жүргізді. Microsoft фирмасы DOS

операциялық  жүйесін  жетілдірілді. Windows 3.11 – операциялық  жүйесі Microsoft

фирмасымен өндірілген үлкен мөлшерде мүмкіндіктермен жəне қолданушылар мен

программисттерге  ыңғайлылықты  қамтамасыз  ететін, DOS операциялық  жүйесінің

құрылымы.

Windows 95 операциялық жүйесі

1995 жылы Microsoft фирмасы операциялық жүйе мен графикалық қабықтарды

бөлуден бас тартты, жəне қолданушының графикалық интерфейсі болатын, Windows

95 деп аталатын операциялық жүйені шығарды. Үлкен атағына қарамастан Windows

95 мақтап  айтатындай  мықты, орнықты  жəне  қауіпсіз  болған  жоқ. Windows 95-те

қарапайым қолданушыларға білінбейтін жетерліктей минустар көп болды. Windows

95-тің ең басты жетіспеушілігі – жұмыс кезінде оның төмен орнықтылығы. Microsoft

операциялық  жүйелерінің  келесі  болжамы  шықпай  тұрып 1996 жылы  кейбір

қателіктер  жөнделген, бірнеше  жаңа  құрылғыларды  ұстанатын, жəне  де  жаңа

файлдық  жүйелер - FAT32 (алдында Windows-та FAT16 қолданылған) түрінің

ұстануы қосылған Windows 95 OSR2 деп аталатын варианты шығаралды.

Windows 95 программисттерге  қолданбалы  интерфейстің  жасалуына  керек

барлық  құралдарды  ұсынды, сондақтан  программисттер  ұқсас  өзінің  құралдарын

құрмай, сонымен  қолданды. Осыған  орай Windows 95 қолданбалы  интерфейсіне -

түбегейлі деңгейдегі бағдарламалар  беймделген болатын, жəне қолданушыларға  əр

бағдарлама  үшін  өндірістің  осы  бағдарламаларымен  өзара  əрекеттесулерінің  жаңа

принциптерін  үйрену  керек  емес  еді. Windows 95 бір  уақыттағы  бірнеше

программалардың  орындалуын  жəне  бір  бағдарламадан  басқасына  ауысу

мүмкіндіктерін  қамтамасыз  етті. Windows ортасында  жұмыс DOS-бағдарламасын

қолданудан  бас  тартқыза  алмады. Керісінше, DOS-бағдарламаларын  жіберу  үшін

Windows-тан  шығу  қажеттілігі  болмады. Windows 95 процессордың  тез  жұмыс

істеуіне, компьютердің  оперативті  жады  көлеміне  жəне  дисктегі  бос  орынға  аса

қатаң  талапты. Бірақ, айтып  кететін  жағдай, Windows 95 басқаруымен DOS-

бағдарламалар ақырын орындалады.

Windows 98 операциялық жүйесі

Windows 98-де  алдыңғы  аралық Windows 95-тің (Service Pack 1 и OSR 2)

Universal Serial Bus (USB) шиналарының  қолдауымен, Internet Explorer 4.0

интерфейсімен жəне жаңа функциялар қатарымен барлық жаңартулары бар. Жүйеге

жаңа құралдар жəне жаңа қосымшалар қосылған, интерфейс жүйесі жақсарған. Бұл

32-разрядтық, Windows 95-пен  үйлесімді, Plug and Play стандарты  бойынша

жұмысты  аппаратпен  ұстанатын, бірақ  жоғары  өнімдірек  жəне  орнықты

операциялық  жүйе. Жүйе  тез  жүктеуді  қолдайтын  компьютерлер  үшін ACPI

(Advanced Configuration and Power Interface) жаңа  интерфейстермен, BIOS

жүйесімен  оптимизацияланған. On Now спецификациясы  компьютерді  төмен

энергия  тұтыну  тəртібіне  ауыстыру  мүмкіндігін  береді. Үлкен  қатты  дисктерді (2

GB-тан  улкен  көлемдегі) қолдайтын  арнайы Windows 95 OSR2 шығарылымында

бірінші  рет  пайда  болған, Windows 98-де  жаңа  файлдық  жүйе FAT32

реализацияланды. FAT32 FAT файлдарын 16-разрядтық  кестеге  орналастыру

негізіндегі  бұрынғы  жүйені  дамытады (FAT32-мен  бірге  бір  контекстте  оны  жиі

FAT16 деп  атайды). FAT32 2 TB көлеміне  дейінгі  қатты  дисктермен  жұмыс

жасайды, сонымен  бірге FAT32 бөліміндегі  дисктегі  кеңістікті  үнемдейтін,

кластерлер  өлшемі  салыстырмалы  түрде  кішкентай. Бұдан  басқа, Windows 98-де

WDM (Win32 Driver Model) жаңа моделдер драйверлері, Windows 98-ден, жəне сол

сияқты  келешек Windows NT–ден  жұмыс  істейтін  құрылғылар  драйверлері  бар.

Windows 98 дамыған  құралдармен  Интернетпен  жұмысты, Web-хабарлар (Web –

casting) концепциясын іске асыратын – ол «жазылған» Интернет жəне корпоративті

желі арқылы ақпараттарды қолданушыға автоматты түрде жеткізетін, жаңа шолушы

Internet Explorer 4.0 қоса ие болады. Web-хабарлар белсенді жұмыс үстелінен (Active

Desktop) жəне белсенді каналдар (Active Channels) арқылы іске асады.

Windows NT операциялық жүйесі

Windows NT бастапқыда Microsoft өнімінің  жаңа  сызғышы  болды ("NT"

аббревиатурасы New Technology білдіреді, демек «жаңа  технология» дегенді

білдіреді). Ол  енді  тек  графикалық  қабық  қана  болған  жоқ, көп  есепті, бағалы

операциялық жүйе, демек бір уақытта бірнеше бағдарламаларды жіберуге мүмкіндік

берді. Локалды желідегі жəне желілі əкімдік етулердегі жұмысты қолдайтын мықты

құралдарға  ие  болды. Ол  орнықтылығымен  жəне  қорғаныштығымен  өзгешеленді.

Windows NT-да  ығыстыруымен  көп  есептелінетін  механизм  қолданылады

(preemptive multitasking). Windows NT есептеуіш процесстің араларындағы жадыны

бөліп, кез  келген  процессорда  немесе  барлық  процессорларда  бір  уақытта

орындалуына  сəкес, симметриялы  көппроцессорлы  ұйымын  ұстанады. Желілік

деңгейде көпесептік іске асатыны ескеріледі, бір процесстің түрлі бөліктері расында

да паралельді орындалуы мүмкін.

Windows NT операциялық  жүйесінің «жүрегі» болып, HAL-мен  тығыз  өзара

байланыста жұмыс істейтін, ядро (немесе микроядро – microkernel) табылады. Ядро

желіліердің  диспетчеризациясын, үзулерді  өңдеуді  жəне  ерекше  ахуалдарды  іске

асырады. Егер компьютер көппроцессорлы сəулетке ие болса, онда ядро процессор

жұмысын  синхронизациялап, өндіру  жүйесін  жоғарылатады. Мультипроцессорлы

конфигурацияларда ядро бір  уақытта барлық процессорларда орындай алады. Ядро

рөлі барлық процессорларды оптималды жүктеу жəне жүйенің жақсы өндіруі болып

келеді.

Windows XP операциялық жүйесі

Microsoft Windows XP - Microsoft Windows 2000 жəне Microsoft Windows

Millennium Edition (Windows Me) операциялық  жүйелерінің  мирасқоры  болып

табылады. Microsoft компаниясында  шығарылған, жеке  жəне  корпоративті

қолданушылардың  ұсынысына  сəйкес  келетін бірінші  операциялық жүйе. Windows

XP Home Edition жəне Windows XP Professional үшін  кейбір  əрекеттер бастапқы

процедуралар  арасындағы  айырмашылықтар  жəне  жұмыс  сеансының  аяқталуында,

жəне де компьтерді өшіргенде өзгешеленеді.

Windows, Windows XP түріндегі  операциялық  жүйе, сонымен  бірге  сіз  бен

компьютер  арасындағы  өзара  əрекеттесуді  қамтамасыз  етеді. Сіз  компьютерге

графикалық  образдарға  сүйене  отырып, сізге  интуитивті  жұмыс  істеуге  мүмкіндік

беретін, қолданушылық  графикалық  интерфейс  құралдарымен  тапсырма (GUI)

бересіз. Мысалы, сіз  белгілерді  шерту  арқылы  командаларды  таңдай  аласыз.

Windows XP жұмыстың  жоғарғы сенімділігін қаматмасыз етеді. Microsoft Windows

98 немесе Windows Me болжамдарынан Windows XP Home Edition болжамына

дейін, ал Windows XP Professional болжамына  дейін - Microsoft Windows NT

Workstation немесе Windows 2000 болдамдарынан  ОЖ  модернизациялауға  болады.

Windows XP-ге  дейінгі  жүйені  модернизациялау  сіздің жеке файлдарыңызға  əсерін

тигізбеу  керек, бірақ  модернизацияламай  тұрып  барлық  маңызды  файлдарыңызды

жеке сақтап алғаныңыз жөн.

Windows Vista операциялық жүйесі

Бүгінгі  күні  Windows  XP  жүйесінің  алты  түрі  бар  -  Home  Edition,  Media  Center

Edition, Professional Edition, Tablet PC Edition, Professional x64 Edition жəне Starter

Edition. Windows XP Home Edition жəне Windows XP Professional Edition

болжамдары  негізгі  дəрежелі  қолданушылардың  сұраныстарын  жабады, ал  қалған

варианттар ерекше аппаратты платформамен қызмет ететіні кең танымал. Windows

Vista жанұясы  оларға  қарағанда  қолданушылар  дəрежелерінің  нақты  орнын

анықтайды: бағдарламалық  байламдардың  қолданылуына  сəйкес  схемаларымен,

демек,  Windows Vista Home Basic, Home Premium, Business, Enterprise, Ultimate

жеке  қолданушылар, кішігірім  мекеме, орташа  жəне  үлкен  ұйымдар. Басқаша

айтқанда, жүйенің əр қолданушы сегменті ОЖ-нің кем дегенде екі нұсқасын алады –

бастапқы жəне кеңейтілген деңгейдегі.

Windows Vista функцияларының  ең  бастысының  бірі – бұл  іздестіруі құрылған

жүйе. Енді бағдарламаларды жіберу жəне деректерді ашу үшін көпдеңгейлі менюді

немесе  керек  белгіге  жету  үшін, кезекпен  бірнеше  папканы  ашу  керек  емес. Пуск

менюіндегі іздеу жолының көмегімен осыны тез жасауға болады.

Windows 7 операциялқ жүйесі

Windows 7 – компьютерлер үшін Microsoft компаниясымен жасалған, серверлік

болжамы Windows Server 2008 R2 болатын, операциялық жүйенің соңғы болжамы.

Windows 7 (Blackcomb жəне Vienna кодтық  аттармен  танымал) түп  тамыры 1988

жылдан  бері  келе  жатқан, бірінші  рет  операциялық  жүйенің NT OS/2 деген  атпен

жұмыс істеген, Windows NT операциялық жүйесінің жанұясына кіреді. Windows NT

жанұясының құрылымы: Windows NT 3.1-ден Windows Vista, Windows Server 2008 –

6.0; Windows 7, Windows Server 2008 R2 – 6.1-ге дейін.

Операциялық  жүйелердің  хронологиясынан  көрініп  тұрғандай, Windows 7

Windows Vista-да  негізделеді. Windows 7 құрамына Vista құрамынан  алып

тасталынған өңдеулер, жəне де көптеген құрылған бағдарламалардың жаңалықтары

мен  операциялық  жүйенің  интерфейсі  кірді. Microsoft компаниясы Windows 7

операциялық  жүйесінің  болжамдарының 6 редакциясын  шығарды: 1. Бастапқы

(Starter); 2. Үй  негіздісі (Home Basic); 3. Үй  ұлғаймалысы (Home Premium); 4.

Профессионалды (Professional); 5. Корпоративті (Enterprise); 6. Максималды

(Ultimate).

жүктеу/скачать 1,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: