Сабақ нәтижесі: Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады



бет14/38
Дата25.11.2023
өлшемі8,12 Mb.
#127128
түріСабақ
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   38
Байланысты:
7 кмж

Білу және түсіну
Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.
Адам іс-әрекетінің экожүйеге кері әсері. Адам іс-әрекетінің табиғиэкожүйеге кері әсері орасан зор.Ол үнемі арта түсуде. «Адамзат өзіс-әрекетінің салдарынан туындаған күрделі өзгерістерден жойылып кетпей ме?» деген сұрақ туады. Адамзат іс-әрекетінің экожүйеге едәуір күшті әсер ететін салаларын қарастырайық. Өнеркәсіптік өндіріс, бірінші кезекте, қоршаған ортаға көп мөлшерде түсетін зиянды шығарындыларымен байланысты. Қандай да бір өнеркәсіптік материалды алу үшін адам табиғаттан кен, мұнай, көмір сияқты басқа да заттарды алады. Ал пайдаланып болған соң олар химиялық өзгерген күйінде қалдықтар түрінде табиғатқа қайтарылады Өсімдіктер де, жануарлар да бұл қалдықтарды тірі ағзаларға зиянды емес заттарға айналдыра алмайды. Пайдалы қазбаларды қазып алу және тасымалдау қоршаған ортаға зиянды әсер етеді. Ашық әдіспен алу (өндіру) кезінде үлкен аумақта құнарлы топырақ қабаты толығымен жойылады . Шахталық әдіспен өндіру кезінде жерде алып бос жерлер түзіледі де, кейін олар бұзылуға әсер етеді. Мұнайды тасымалдаған кезде апат болса (мысалы, мұнай төгілсе) қоршаған орта ластанады.Ауылшаруашылығы табиғи экожүйе өсімдіктері мен жануарларын үй жануарларымен және мәдени дақылдармен алмастырып, оларды толық жойылып кетуден қорғайды.Сонымен қатар ауылшаруашылығының­ дамуымен табиғи экожүйе (агроценоз) ауданы артып, сәйкесінше, табиғи экожүйе ауданы қысқарады. Ауылшаруашылығында табиғи ресурстарды тиімсіз пай-далану қайтымсыз салдарға апарып соғуы мүмкін. Арал трагедиясы­ тәуелсіз Қазақстан үшін нағыз экологиялық апат болды
Тура (тікелей) пайдалану – биологиялық ресурстарды жою өсімдіктер мен жануарлардың көптеген түрлерінің жойылуына себеп болды.
Өндіріс сияқты ауылшаруашылығы да экожүйеге және жалпы қоршаған ортаға кері әсер етеді. Бірақ қазіргі заманғы ауылшаруа­ шылығынсыз адамзат санының көбейе алмайтынын ұмытпаған жөн.


«Еркін микрафон» әдісі (Микрафонды бір-біріне беру арқылы әрқайсысы жауаптарын айтады.)

  1. «Экожүйе», «биосфера», «экология», «агроценоз» деген терминдердің мәнін түсіндіріңдер.

  2. Бүкіл адамзатқа тән, шаруашылық іс-әрекетке байланысты жалпы проблемаларды және біздің елімізде орын алған проблемаларды атаңдар.

  3. Пайдалы қазбаларды қазып алу және тасымалдау қоршаған ортаға қандай әсер етеді?

Оқулық.Кеспе мәтіндер.

Микрафон


Ортасы
10 минут



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   38




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет