2). Кестені толтыру «Тынысалу және тынысшығару механизмдерінің құрылым-функционалдық»
Құрылымы және
функциясы
|
Тыныс алу механизмі
|
Тыныс шығару механизмі
|
Негізгі бұлшықеттер
|
1)Көкет.
2)Сыртқы қабырға аралық еттер.
3)Шеміршек аралық еттер.
|
1)Құрсақ еттері
2)Ішкі қабырға аралық еттер.
|
Көмекші
бұлшықеттер
|
1)Тіс тәрізді еттер.
2)Көкірек-бұғана-емізік еттері.
3)Трапеция тәрізді еттер.
4)Үлкен және кіші көкірек еттері
|
1)Үлкен кеуде еттері.
2)Кіші кеуде еттері.
3)Тіс тәрізді еттері.
|
Кеуде жасушасының
өлшемінің, өкпе
көлемінің және
плевралды қуыс
қысымының өзгерісі
|
Жай дем алғанда ол –6 мм с.б., терең дем алғанда –20 мм с.б.
|
|
Тапсырма №3.
Кестені толтыру «Ауаның газдық көрсеткіштері және ағзаның әртүрлі орталары»
Ауа және ағза орталары
|
Газ құрамының көрсеткіштері
|
О2
|
СО2
| Атмосфералық ауа, % |
20.93%
|
0.03%
|
Демшығару ауасы, %
|
16-16.5%
|
3.5-4%
|
Альвеолярлық ауа*, %
|
14-14.5%
|
5.5-6%
|
Альвеолярлық ауа*, мм.с.б.
|
100-110мм.с.б
|
40мм.с.б
|
Артериалық қан, мм.с.б.
|
~100мм.с.б
|
40мм.с.б
|
Веноздық қан, мм.с.б.
|
40мм.с.б
|
46мм.с.б
|
Ескерту: * – мәндер өзгереді.
Тапсырма №2. Оксигемоглобиннің қисық диссоциациясын сызыңыз.
Схеманы салып , мәліметтерді үш тілде жазыңыз.
Қандағы СО2 кернеу күшіне байланысты оксигемоглобиннің диссоциясы.
а - қалыпты жағдайда (СО2 с.б. 40 мм)
б - СО2 -ның кернеу күшінің азаюы;
с - оның көбеюі кезіндегі оксигемоглобиннің диссоциасын көрсететін сызықтар.
Диссоциация оксигемоглобина из-за напряжения СО2 в крови.
а - в нормальных условиях (СО2 с.б. 40 мм);
б - уменьшение силы натяжения СО2;
с - линии, показывающие диссоциацию оксигемоглобина при его повышении.
Dissociation of oxyhemoglobin due to CO2 tension in the blood.
a - under normal conditions (CO2 s.b. 40 mm);
b - decrease in the tension force of CO2;
c - lines showing the dissociation of oxyhemoglobin with its increase.
Тапсырма №3. Кестеге көрсетіңіз «Қандағы газдардың тасымалдануы және өкпелердегі және ұлпалардағы газалмасу»
Атауы
|
Негізгі қызметтері
|
Оттегінің
тасымалдануы
|
Физикалық еріген жағдайда оттегінің ~1%-ы тасымалданады.
О2 негізгі бөлігі эритроцит Hb-імен қосылыс түрінде тасымалданады.
1 г Hb 1,34-1,36 мл О2-ні байланыстыра алады.
|
Қандағы
оттегінің
саны
|
Қанның оттегіге сыйымдылығы О2-нің 100 қанмен байланыса алатын ең үлкен мөлшері, 18-20 мл немесе 180-200 мл/л.
|
Көмірқышқыл
газының
тасымалдануы
|
Еріген жағдайда 2,5-3 об% тасымалданады.
Көмір қышқылының тұздары түрінде 48-51об%.
Карбгемоглобин түрінде – 4-5 об%.
|
Өкпедегі газ
алмасу
|
Газдардың альвеола ауасындағы меншікті қысымы мен олардың қандағы кернеуінің айырмашылығы нәтижесінде диффузия
жолымен жүзеге асады.
Сонымен қатар альвеола ауасы мен қан арасындағы газдар алмасуы.
|
Ұлпалардағы
газ алмасу
|
Оттегінің капиллярлар қанынан ұлпаларға және көмір қышқыл газының ұлпалардан қанға диффузиясы.
|
Тапсырма№4.
Ситуациялық тапсырмалар
1. Тыныштық күйінде тыныс алу жиілігі 18-ге, қалыпты тыныс алу көлемі 500 мл-ге тең болып, жұмыс кезінде тыныс алу жиілігі екі есе, ал қалыпты тыныс алу көлемі 250 мл-ге тең болады. Минуттық тыныс алу көлемінің мөлшері қандай болады?
ТМК = 500*18 = 9000 мл – 9л
ТМК = 250*36 = 9000 мл – 9л
БӨЖ №2 ТАПСЫРМАЛАРЫ
ФИЗИОЛОГИЯДАН ТЫНЫСАЛУ ЖҮЙЕСІ БОЙЫНША
Тапсырма №3.
Спирограмма схемасы.Өкпенің көлемі және сыйымдылығын көрсетіңіз ( мл.) Үш тілде мәліметтерді жазу
Өкпенің тіршілік сыйымдылығы спирометр арқылы анықталады, ал оны анықтау әдісі спирометрия деп аталады. Ерлерде ӨТС 3,5-4,8 литр, ал әйелдерде - 3-3,5 литр. Ол отыруға немесе жатуға қарағанда, тұрақты күйде болады. Дене шынықтыру ӨТС ұлғаюына әкеледі.
Жизненную емкость легких определяют с помощью спирометра, а метод ее определения называется спирометрией. У мужчин ЖЕЛ составляет 3,5-4,8 л, а у женщин - 3-3,5 л. Это более устойчиво, чем сидя или лежа. Физические тренировки приводят к увеличению ЖЕЛ.
The vital capacity of the lungs is determined using a spirometer, and the method of determining it is called spirometry. In men, TVS is 3.5-4.8 liters, and in women - 3-3.5 liters. It is more stable than sitting or lying down. Physical training leads to an increase in TVS.
Кестені толтыру спирограмма бойынша «Өкпенің көлемі және сыйымдылығы».
Достарыңызбен бөлісу: |
