Сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру.
Мұғалім оқушыларға видео көрсету арқылы элиминирлеу реакциясының механизмін түсіндіреді.
https://www.youtube.com/watch?v=4AlUprQGvY4
Элиминирлеу реакциялары SN1 және SN2 қаныққан көміртегі атомдарында нуклеофильді орын басу реакцияларымен қатар жүреді.
Мономолекулалы элиминирлеу Е1.
Реакция схемасы карбоний катионының пайда болғанға дейін мономолекулярлы ауыстыру схемасымен сәйкес келеді, яғни үзілетін топтың бөлінуі:
Бұдан әрі орын басу реакциясы жүреді немесе (ортаға және шабуылдаушы бөлшектерге байланысты) протонды бөліп алу және элиминирлеу өнімі түзіледі:
Егер бірнеше алкенді қалыптастыру мүмкін болса, бірінші кезекте ең көп орын басарлары бар алкендер қалыптасады. Алайда, мұндай жағдай максималды орын басқан алкен кеңістіктік қиындыққа ие болмаған кезде байқалады, төмендегідей (I):
Бұл жағдайда алкеннің (II) түзілуі жақсырақ.
SN1 және E1 реакцияларының ерекшеліктері қалыптасқан карбкатионның орын ауыстыруы:
Оқушылар видеоны көріп,мұғалімнің түсіндірмесінен кейін кестені толтырады. Мұғалім оқушыларға қажетті қолдау көрсетеді.
Реагент
|
|
Реакцияның жүру жағдайы
|
|
Процестің сипаттамасы
|
|
Жалпы түрдегі теңдеу
|
|
Механизм
|
|
Мысал
|
|
Жауап:
| 
