Тыңдалым: топтарға сұрақтар беріледі.
— Адамдар ерте заманда немен айналысқан?
— Қандай құралдарды қолданған?
— Адамдар не үшін көшпенді өмір салтын ұстанды?
Оқушылардың жауаптарын тыңдай отырып, қосымша мағлұмат беремін.
Сол кездегі адамдардың негізгі іс-әрекеті диқаншылық, аңшылық және балық аулау болған. Көптеген халықтар, сонымен қатар қазақтар да көшпенді өмір сүрді. Сондықтан олар жұлдыздардың қозғалысын бағдарлап, жыл маусымдарының ауысуын болжаған. Себебі оларға қай уақытта егін егіп, қай уақытта жинап алу керектігін анықтау қажет болды. Сонымен қатар кейбір елдерде өзендердің арнасынан шығу кезеңдерін білу маңызды рөл атқарды. Оны алғашқы күнтізбелерден байқауға болады.
Оқулықпен жұмыс. Оқушылар оқып шығып, топта талқылайды.
№244. Астрономия http://bilimland.kz/kk#lesson=13809
Бақылау. Тапсырманы орындай отырып, оқушыларға сұрақтар қойылады:
— Аспанда не көрінеді? (Ай, Күн, жұлдыздар)
— Жұлдыздардың барлығы бірдей болып көріне ме? (Жарық жұлдыздар, сонымен қатар күңгірттері де бар)
— Кейбір жұлдыздардың бір-біріне жақын орналасқанына қарай қалай атауға болады? (Осындай жұлдыздар тобын шоқжұлдыз деп атауға болады)
Зерттейік. №248. Ғарыш кеңістігін алғашқы зерттеу кезеңі, http://bilimland.kz/kk#lesson=13813
Топтық жұмыс. Топтарға жұлдыздар туралы аңыздардан үзінді беріледі. Оқушылар өздері оқи отырып, тауып алған ақпараттарын тірек сөздердің көмегімен жазып алуды тапсырамын.
Топ мүшелері міндеттерді бөліп алып: олардың жартысы шоқжұлдыздардың суреттерін салады, келесі бөлігі шоқжұлдыздарды бірнеше сөзбен сипаттай алады, қалған оқушылар кітаптың мұқабасын әзірлей алады. Тапсырманы орындап болған соң, әр топ өз жұмыстарын сыныптың талқылауына ұсынады.
Зерттеу барысында қойылатын сұрақтар:
— Не себепті осы шоқжұлдыз таңдап алындың?
— Ол несімен қызықты?
— Шоқжұлдыздарды ажырату не үшін қажет болды?
— Жұлдыздар қандай заңдылықтарға бағынады?
— “Астрономия” сөзінің аудармасы қалай екен?
Топтар бір-біріне «Неге?» – деп, сұрақ-жауап жүргізеді.
