Сабақ тақырыбы: Жер жұмыстар көлеміне сай құрал-аспаптар дайындау Модуль /пән атауы

Оқу сабағының жоспары

1. 
   Жалпы мәліметтер
   

2. 
   Мақсаты, міндеттері
   

3. 
   Сабақтың барысы
   

• 
  Механикалық тәсіл-топырақты жер қазатын және жерді қазып-тасымалдайтын машиналардың көмегімен өңдеу болып табылады.
  
• 
  Гидромеханикалық әдіс-гидромониторлы қондырғыдан қысым астында келетін су ағынымен қазу немесе топырақтың су астында еріген кезде жер сорғыш құралмен сорылатын топырақты қазу және жылжытудан тұрады.
  
• 
  Жарылыс әдісі- қазбаларда орналастырылған арнайы заттарды химиялық белсендетілуінен пайда болатын жарылыс энергиясымен топырақты өңдеу және қозғалту.
  

• 
  Дайындық жұмыстары негізгіден бұрын болады және топырақты өңдеу басталғанға дейін жүзеге асырылады. Олардың мақсаты:
  

• 
  өсімдік қабатын алу, ағаштарды отау, бұталардан тазарту, бұзылуға жататын құрылыстарды бөлшектеу, құрғату мен су бұруды қоса алғанда, жер қазу жұмыстарын жүргізуге аумақты дайындауды жүзеге асыру;
  
• 
  жұмыстарды геодезиялық қамтамасыз ету - орауыштар, реперлер, осьтік белгілер орнату;
  
• 
  кірме жолдарды орнату;
  
• 
  жерді бөлу, белгілеу;
  
• 
  қысқы жағдайларда жұмыс жүргізуге дайындау.
  

• 
  Негізгі жұмыстарға ойықтар мен үйінділерді салу кезінде, сондай-ақ құрылыс алаңын жоспарлау кезінде топырақты әзірлеу, жылжыту және төсеу кіреді.
  
• 
  Қосалқы жұмыстар негізгі жұмыстармен қатар жүреді немесе жер құрылымдарын салудың соңғы сатысында орындалады. Оларға жер қазу машиналарының жұмысы үшін алаңды дайындау, қатты және мұздатылған топырақты қопсыту, суды дренаждау және төмендету, топырақты жасанды қондырғылармен бекіту, қоршаулар, төсеніштер, өткелдер және басқа да еңбекті қорғау шаралары орындау, шұңқырлар мен үйінділердің қабырғаларын бекіту, топырақты тығыздау және т. б. жатады.
  
• 
  Суды дренаждау- топырақтың ылғалдануын және құрылыс алаңындағы шұңқырларды жер үсті суларымен су басуын болдырмауға арналған. Ол үшін құрылыс алаңының шекарасында таулы арықтар немесе жыралар. Осы мақсатта құрылыс алаңының аумағы жаңбыр мен еріген сулардың ағуын ұйымдастыру үшін көлбеу беру арқылы жоспарланады, ал таулардан ойықтар немесе дренаждық арықтар орнатылады.
  

• 
  Жер асты суларының деңгейін жасанды төмендету, әсіресе сүзу коэффициенті тәулігіне 1 м-ден асатын топырақтарда, ойықтарды құрғатудың анағұрлым жетілдірілген технологиялық әдісі болып табылады. Жер асты суларының деңгейін төмендету бұл ретте жер қазу жұмыстары басталғанға дейін және қазу жұмыстарын жүргізу кезеңінде су тұтқыш қабаттан суды үздіксіз айдау жолымен қамтамасыз етіледі. Суды төмендету бірқатар әдістермен жүзеге асырылуы мүмкін: жеңіл ине сүзгілеу қондырғылары, эжекторлық ине сүзгілеу қондырғылары, вакуумды су төмендету қондырғылары және т. б.
  
• 
  Инефильтрлік қондырғылардың сұлбасы
  
• 
  а) бір қатар жеңіл инефильтрлі шұңқыр
  
• 
  б) сол, тек екі қатарлы
  
• 
  в,д) эжекторлік инефильтрлі қондырғы мен фильтрлік түйін
  
• 
  г) электрмен кептіру сұлбасы
  
• 
  1-жұмыс сорғышы
  
• 
  2- су әкету құбыры
  
• 
  3-инефильтр
  
• 
  4-кептіргеннен кейінгі жерасты сулар деңгейі
  
• 
  5-төмен ағынды сорғыш
  
• 
  6-болат шыбық (анод)
  
• 
  7-фильтрлік түйін
  
• 
  8-сыртқы құбыр
  
• 
  9- эжекторлік қондырғысы бар ішкі құбыр құбыр
  
• 
  10-вакуум
  
• 
  11- шарлы клапан
  
• 
  УГВ- жерасты сулар деңгейі