| ІІІ. Жаңа сабақ.
Электр тогы дегеніміз электр зарядтарының электр өрісінің ықпалымен реттелген қозғалысын айтады.
Электр тогы тұрақты болу үшін мынадай шарттар орындалуы қажет:
Еркін шапшаң электр зарядтарын тасымалдушылар болу керек;
Еркін зарядты тасушыларға әрекет ететін электр өрісі болу қажет;
Ток көзі қажет.
Алғаш рет «электр тогы» түсінігін физикаға енгізген француз ғалымы Ампер Андре Мари.
Электр тогының әсерлері:
Токтың жылулық әсері.
Токтың химиялық әсері.
Токтың магниттік әсері.
Токтың физиологиялық әсері.
Ток көздеріне:
Гальвани элементтері;
Аккумуляторлар;
Генераторлар жатады.
Ток көзін алу үшін зарядтарды бөлгенде электрлік емес күштерді қолданады. Оларды бөгде күштер деп атайды.
Бөгде күштердің әрекетін сипаттау үшін электр қозғаушы күші (ЭҚК) ұғымы енгізіледі.
ХБЖ-де ЭҚК бірлігі 1 Вольт (В) болып табылады:
Ток көзінің шартты белгісі:
Ток көзінде электр зарядтары бөлінеді: оң зарядтар анодқа, терісі катодқа жиналады.
Электрофорлық машиналарда зарядтарды бөлу жұмысы механикалық энергия есебінен болады.
Аккумуляторларда зарядтарды бөлу жұмысы химиялық реакция нәтижесінде болады.
Ток көзінде қайсыбір энергияның электр өрісінің энергиясына айналады.
Электр тогын өлшеу және салыстыру үшін ток күші деген шама енгізіледі.
- ток күші.
ХБЖ-де ток күшінің өлшем бірлігі 1ампер.
Әлсіз токтарды өлшеу үшін
1мА=10-3А
1мкА=10-6А
Күшті токтарды өлшеу үшін
1 кА=103A
Ток күшін өлшейтін аспаптар-амперметр.
Амперметр ток күші өлшенетін аспапқа тізбектеліп қосылады.
Сұлбадағы шартты белгісі:
Достарыңызбен бөлісу: | 
