Барлық оқушылар слайдтарда берілген суреттер бойынша қойылған сұрақтарға жауап береді Жұмыс парақтарында берілген тапсырмалар деңгейі әр түрлі
Оқушылардың суреттер бойынша энергия түрленуін анықтау және әнгімелеу жұмысы бағаланады
Шағылу Сабақтың мақсаты / оқу мақсаты дұрыс па? Оқушылар бүгін не оқып-үйренді? Мен уақытты сақтадым ба? Мен жоспарда қандай өзгеріс енгіздім және қандай?
Қорытынды баға Ең табысты екі сәті қандай еді ? Сабақтың қандай екі сәтін жақсарттым ?
Мен сабақта сынып және жекелеген адамдар туралы нені білдім, мен келесі сабақта нені әңгімелеймін?
Сабақ жоспары № 48
Бөлім: Энергия түрлері мен көздері
Мектеп:
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні:
СЫНЫП: 6
Оқушылардыңсаны:
Сабақта жоқ оқушылар саны:
Сабақтың тақырыбы: Баламалы энергия- болашақтың энергиясы
Сабақта іске асатын оқу мақсаты (оқу бағдараламасынан сілтеме)
6.5.1.3 электр энергиясының бірлігін атау
6.5.1.4 электр энергиясының құнын есептеу
6.5.1.5 энергияны алудың баламалы көздерін ұсыну
Сабақтың оқу мақсаттары
Жастарды энергия үнемдеу ісіне деген дұрыс көзқарасын қалыптастырып, олардың экологиялық сана-сезімдерін ояту, энергияны пайдалану, энергия мен энергия ресурстарын үнемдеу, қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне назар аудару
Бағалау критерийлері
Төмендегі критерийлер орындалса, оқушы оқу мақсатына жетеді: оқушы жылулық ұлғаюды тұрмыстағы мысалдар арқылы сипаттайды;
оқушы жылулық ұлғаюды көрсететін экспериментті сипаттайды;
Тілдік мақсаттар
Тақырып бойынша глоссарий
қазақ
русский
English
жылу
тепло
heat
жылулық ұлғаю
тепловое расширение
Thermal expansion
Арнайы пәндік лексика және терминология Жылу, жылулық ұлғаю, сығылу, температура, дене жылынғанда оның көлемі ұлғаяды.
Құндылықтарды дарыту
Топтық жұмысқа қатыстыру арқылы бірлесе жұмыс жасауға баулу, өз пікірін дәлелдеуге және басқалардың пікірін сыйлауға тәрбиелеу
Пәнаралық байланыс
Математика: көлем, ұзындық, аудан түсініктері
АКТ
Power Point презентациясы
Осыған дейін меңгерілген білім
5 сынып: энергия
Уақыттыжоспарлау
Жоспарланғаніс-шаралар
Ресурстар
0-5 мин
(Т) (W) Сәлемдесу. Сабақ тақырыбымен және оқу мақсаттарымен таныстыру.
Power Point презентациясы
5-15
(Т) (D)Дененің қызған кезде ұлғаюын демонстрациялау. Эксперимент жасау алдында оқушыларға қауіпсіздік техникасы ережелерін ескерту.
Бөлме температурасында болаттан жасалған металл шар сақина арасынан оңай өтеді.
Оқушыларға сұрақ: шар мен сақина өлшемдері тупалы не айтуға болады? Жауап: шардың диаметрі сақинаның ішкі диаметрінен сәл кішірек. Егер болаттан жасалған шарды от жалынына қыздырсақ, ол шар сақинадан өтпей, тұрып қалады.
Оқушыларға сұрақ: шардың сақинадан өтпей тұрып қалуын қалай түсіндіреміз? Жауап: шардың өлшемдері ұлғайды. Біраз уақыттан кейін шар өз-өзінен сақинадан өтіп кетеді.
Оқушыларға сұрақ: осы құбылысты қалай түсіндіресіңдер? Жауап: дене қызған кезде оның өлшемдері артады, суыған кезде – азаяды. Ескертпе: егер арнайы құрал болмаса, екі шеге арасында тұрып қалатын теңгемен экспериментті ұсынуға болады.
Құрал-жабдықтар: металл сақина, металл шар, спирт жанарғысы.Екі шеге арасынан өтетін монета туралы эксперимент:
https://www.google.kz/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=i
25-30
Күн батареялары – күн энергиясын тікелей электр энергиясына айналдыратын жартылай өткізгіш құрылғы. Қазіргі уақытта көбінесе фотоэлектрлік түрлендіргіш кеңінен қолданылады. Фотоэлектрлік түрлендіргіште энергияның бір түрден екінші түрге ауысуы біртекті емес жартылай өткізгіш құрылғыларда күн сәулесінің әсерінен пайда болатын фотовольттық әсерге негізделген. Түрлендірудің тиімділігі жартылай өткізгіш элементтің электрофизикалық сипаттамасына, түрлендіргіштің оптикалық қасиеттеріне байланысты. Күн батареясы, фотоэлектрлік генератор — Күн сәулесінің энергиясын электр энергиясына айналдыратын шала өткізгішті фотоэлектрлік түрлендіргіштен (ФЭТ) тұратын ток көзі. Көптеген тізбектей - параллель қосылған ФЭТ - тер Күн батареясын қажетті кернеу және ток күшімен қамтамасыз етеді. Жеке ФЭТ - тің электр қозғаушы күші 0. 5 — 0. 55 В және ол оның ауданына тәуелді емес; 1 см2 ауданға келетін қысқа түйықталу тогының шамасы 35 — 40 мА. Күн батареясындағы ток шамасы оның жарықтану жағдайына байланысты, күн сәулелері Күн батареясы бетіне перпендикуляр түскенде ол ең үлкен мәніне (максимумына) жетеді. Қазіргі Күн батареясының ПӘК 8 - 10%, олай болса 1 м2 ауданға (ғарыш аппаратының Күннен қашықтығы 150 млн. болған кезде) келетін қуат ~130 Вт - қа тең. Температура жоғарылаған сайын (25oС - ден жоғары) ФЭТ - тегі кернеудің төмендеуіне байланысты Күн батареясының ПӘК кемиді. Күн батареясының жиынтық қуаты ондаған тіпті жүздеген кВт - қа жетеді. Күн батареясы ғарыш кемелері мен аппараттарында энергиямен жабдықтау жүйесіндегі негізгі электр энергиясының көзі ретінде қолданылады. Күн батареясы сондай - ақ, тұрмыс пен техникада қолданылатын көптеген бұйымдарды (калькулятор, қол сағаты, т. б.) токпен қоректендіру көзі болып табылады.
Жарты ғасырдан артық уақытта ғалымдар күн энергиясын алу және пайдаланудың түрлі жолдарын іздестірді. Күн технологияларын 4 топқа бөлуге болады: активті, пассивті, тура және тура емес(жанама).
Активті – түрлендіргіштермен бірге электромоторлар, әр түрлі механизмдер қолданылады. Күн энергиясы жарықтандыруда, вентиляцияда, ыстық сумен жабдықтауда қолданылады.
Пассивті – активтіден жүйе контурында механизмдердің болмауымен ерекшеленеді.
Тура – күн энергиясын түрлендіретін бір деңгейлік жүйелер.
Жанама – қажетті энергия түрін алу үшін көп деңгейлік түрленулер мен трансформациялау жүйелері.
Оқушыларды ғылыми зерттеу және білімдерін тәжірибе жүзінде іске асыру қызығушылығын ынталандыру.» Сабақты өткізу үшін сыныпты 4 топқа бөліп ,әр топқа өздеріне тақырып бөлініп берілген . Сол тақырып бойынша олар өз пікірлерін айтып қорғайды. Ал енді сіздерді сол топтың басшыларымен таныстырайын. І топ. Тақырыбы «Жел электр станциясы. ІІ топ. Тақырыбы: «Күн электр станциясы.»
ІІІ топ. Тақырыбы: «Атом электр станциясы.»
ІV топ. Тақырыбы:«Су электр станциясы.»
(І) Оқушылар экспериментті талқылау кезінде қорытынды жасайды және сол қорытынды бойынша дәптерлеріне анықтаманы жазып алады.
