жетілмеген сперматидтер сперматозоидтарға айналады.
Әйел адамдардағы мейоз
Овогенез ұрықтың дамуының 12 аптасында басталып 20-шы аптасына қарай
даму тоқтайды. Бірінші реттік овоциттер профаза І-дің диплотена сатысында
овуляция басталғанша тыныштық күйде қалады, бұл кезеңді диктиотена
кезеңі деп атайды.
Айына бір ғана овоцит пісіп жетіледі. Гормондар әсерінен бірінші реттік
овоцитке цитоплазмалық материалдар жинақталып, ісінеді. Мейоз І соңында
екі жаңа жасушалар түзіліп біреуі овоциттердің екінші қатарына ал екінші
ядро бірінші реттік бағыттаушы денеге айналады, уақыт өте
дегенерацияланады. Екінші реттік ововцит жатырға немесе фаллопиев
түтігіне түседі.
Сперматозоидтар енгенге дейін еінші реттік овоциттер мейоз ІІ
метафазасында тоқтап қалады. Бұл үдерістерден кейін бөліну аяқталады
және
жұмыртқа
жасушасының
гаплоидты
пронуклеусы
түзіліп
сперматозоидтың пронуклеусымен қосылады, сонымен қатар екінші реттік
бағыттаушы денешік түзіледі, артынан дегенерацияланады. Ұрықтанудың
қай уақытта басталуына байланысты бұл үрдістің ұзақтығы 12-50 жылға
дейін созылады.
4) Митоз және мейоздың медициналық маңызы.
Митоздық белсенділіктің реттелуі гендік, жасушалық және ұлпалық
деңгейлерде зерттеу жасушалық циклдың бақылау механизмін, қартаюдың,
физиологиялық регенерацияның, клондаудың және ісік ауруларының пайда
болу механизмдерін түсінуге, оларды реттеу және емдеу үшін тиімді әдістер
табуға мүмкіндік береді. Жасушалық циклдің реттелу заңдылықтарын білу,
бұл нәтижелерді қатерлі ісіктерді анықтауда және жараның жазылуын
тездететін препараттар және қатерлі ісіктерді емдеудің әдістерін табуға
мүмкіндік береді.
Тіршілікті қамтамасыз ететін тірі ағзаларға тән қасиеттердің бірі көбею
болып табылады. Көбею процесінде генетикалық материал ата-анасынан
келесі ұрпаққа беріледі. Көбеюдің негізгі екі жолы ажыратылады: жыныстық
және жыныссыз.
Жыныстық көбею жыныс жасушаларының түзілуі (гаметогенез) арқылы
өтеді. Оның басты сатысы – мейоз. Ұрықтану мен мейоз хромосомалар
санының тұрақтылығын қамтамасыз етіп, комбинативтік өзгергіштікке себеп
болады. Ұрықтану мен гаметогенез процестерінің бұзылуы аномальді
зиготаның пайда болуына алып келеді, диагностикаланбайтын түсіктердің
және жаңа туған нәрестелердің әртүрлі патологияларының себептерін
түсінуге көмектеседі.
Достарыңызбен бөлісу: |