Сабақ зертханалық ЖҰмыс №3 Тақырыбы: Айнымалы ток тізбегін зерттеу
жүктеу/скачать 0,54 Mb.
|
лаб физ 2 каз
| J Uo=JowL sin(wt+ ) (5).
L (1), (5) формулалардың индук- тивтiлiгi ғана бар айнымалы 5- сурет. Айнымалы тоқ тiзбегiндегi индуктивтiлiк тiзбектегi ток та кернеуде синус заңымен өзгеретiндiгiн және индуктивтiлiктегi кернеу тербелiсiнiң ток тербелiсiнен шамаға озып отыратындығын көремiз. Оның векторлық диаграммасы 6-суретте көрсетiлген. /5./ формуладағы Uo=JowL кернеудiң амплитудалық мәнi, ал Rl=wL индуктивтiлiк кедергi деп аталады. Кедергi,сыйымдылық,индук- тивтiлiктердi тiзбектей тоқ осi Жалғанғанда жалпы кернеу (u). 6- сурет. Индуктивтiлiк жалғанғанда кернеудiң век.диаграммасы уақытқа байланысты синус заңымен өзгеретiн кедергi, сыйымдылық индуктивтiлiктер- дегi кернеулердiң қосындысына тең болады. Осы үш гармониялық тербелiстердi қосу үшiн кернеудiң векторлық диаграммасын /7-сурет/ қолданамыз. Кедергiдегi кернеудiң тербелiсi av векторымен кескiнделедi ж әне ол кернеудiң активтi құраушысы деп аталады. Индуктивтiлiк пен сиымдылықтағы кернеу тербелiстерiн қосып кернеудiң реактивтi құраушысы - p векторымен кескiнделетiн гармониялық тербелiс шығарып аламыз. o және p векторларын қоссақ ұзындығы кернеудiң амплитудалық мәнiне (Uo) тең қорытқы вектор шығады, және 7-сурет Кедергi сыйымдылық индуктивтiлiк қалғанғане тiзбектегi кернеудiң векторлық диаграммасы онымен ток осiнiң арасындағы бұрыш фаза ығысуына ( ) тең. /7/ ал tg = /8./ /7./ формула айнымалы ток үшiн жазылған Ом заңын өрнектейдi. Айнымалы ток тiзбегiнiң кедергiсi Z= = 2 /9/ Осындағы I0, U0-тоқ пен кернеудiң ең үлкен мәндерi, ал айнымалы тоқтың құралдары тоқ пен кернеудiң әсерлiк мәндерi Jә.с. Uә.с. бойынша градиурленген. Айнымалы тоқтың тоқ күшiмен кернеуiнiң әсерлiк мәнiмен амплитудалық шамаларының арасындағы байланыс төмендегiдей. Jә.с. = Uә.с.= /10/ /10/ формуланы ескерiп айнымалы тоқ тiзбегiнiң кедергiсiн былай жазамыз: /11/. Қондырғының сипаттамасын өлшеу тәсiлi. Қондырғының электрлiк схемасы 8-суретте көрсетiлген. Қондырғының жиiлiгiн айнымалы тоқ көзiнiң тiзбегiне жалғанады. Конденсатор мен катушкадағы кернеу автотрансформатор арқылы реттеледi. К K=K C L=K A.T атушка және конденсатор (С) схемаға ажыратып –тұйықтауыш кiлт арқылы кезектесiп жалғанады. Ажыратып –тұйықтауыш кiлт А-Т қалпына қосылса, онда тiзбекке индуктивтiлiк катушка жалғанады. 8-сурет Өлшеуiш қондырығының электiрлiк схемасы Тiзбектегi Jә.с. тоқты, катушка ұштарындағы кернеудi Uә.с өлшеп тiзбектiң кедергiсiн /12/ формуламен табамыз. Бұл кедергiнi /11/ формуладан да табуға болады. бұдан катушканың индуктивтiлiгi /13/ болады. Мұндағы R катушканың активтi кедергiсi, ал . Ажыратып тұйықтаушы кiлттi (А-Т)”С” қалпына аударсақ айнымалы тоқ тiзбегiнiң конденсатор жалғанады. Онда /11/ формуладан . Бұдан сйымдылықты табамыз. ЖҰМЫС ТАПСЫРМАСЫ 8-сурет бойынша схеманы жинаңыз. Ажыратып –тұйықтағыш кiлттi (А-Т) “L” қалпына аударыңыз. К- кiлттi тұйықтап (Uә.с.) кернеудiң үш түрлi мәнiне сәйкес тоқтың (Jә.с.) үш мәнiн амперметрден анықтаңыз. Кернеудiң үш түрлi мәнiн шығару үшiн, трансформатордың тұтқасын үш рет сәл ғана бұрыңыз. Шыққан мәнiндердi 1-кестеге жазу қажет.
3.12/ формула бойынша кедергiнiң / Z/ мәнiн тауып сонан кейiн солардың орташа арифметикалық шамасын есептейдi. Осы орташа шамасының сан мәнді /13/ формулаға қойып одан индуктивтiлiктi табады. 4.Ажыратып-тұйықтағыш кiлттi (А-Т) “С” қалпына ауыстырып кернеудiң үш түрлi мәнi үшiн (Uә.с.) тоқ күшiнiң (Jә.с.) үш түрлi шамасын амперметрден жазып алады. Бұл кезде де трансформатордың тұтқасын үш рет сәл ғана бұрайды. Көрсеткен мәнiндердi 2- кестеге жазыңыз.
5./12/ формула арқылы Z-тің иәнін есептеп содан кейән орташа арифметикалық мәнін (Z) тауып, /14/ фрмуламен сиымдылықты есептеңдер. 6.Кез-келген өлшеу кезiндегi мәндi пайдаланып төмендегi формулалар бойынша сиымдылық пен индуктивтiлiктi өлшеу кезiнде жiберiлген қатенi есептеңдер: мұнда ал және дәлдiк мәнi класс арқылы анықталады. жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|