Сабақта қарастырылатын мәселелер Қазақ, қарақалпақ, ноғай тілдеріндегі дауысты дыбыстардың көне тілдегі көріністері 1


Қазақ тілі түркі тілдерінің қыпшақ тобына жатады, көне қыпшақ тілінің белгілі дәрежедегі мұрагері. Қыпшақ тобында-ғы тілдердің оғыз, қарлұқ тілдерінен ортақ ерекшелігі мыналар



бет2/6
Дата28.04.2022
өлшемі3,52 Mb.
#32600
түріСабақ
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
Қазақ тіліне жақын қарақалпақ, ноғай тілдерінен мәтіндер келітру арқылы бұлардың өзара туыстық жақындағына көз жеткізіңіз.

Қазақ тілі түркі тілдерінің қыпшақ тобына жатады, көне қыпшақ тілінің белгілі дәрежедегі мұрагері. Қыпшақ тобында-ғы тілдердің оғыз, қарлұқ тілдерінен ортақ ерекшелігі мыналар:


1) 8-9 дауысты дыбыс қолданылуы, ы, і, у, ү қысаң дауысты- ларының түрлі мәнермен айтылуы. Қазақ тіліндегі ы, і, ұ, ү татар тіліндегі ы, и, у, ү дыбыстарына қарағанда бір шама ашық, бірақ қысқа дыбысталынады.

2) аффикстер құрамында еріндік дауыстылар айтылмайды. Бұл ерекшелік қыпшақ тілдерінің барлығын дер- лік қамтиды.

3) Сөз құрамында, дауыстылардың еріндік үндесуі өте әлсіз. Ерін үндестігінің әлсіздігі сез құрамында қысаң дауыс- тылар айтылғанда ғана байқалады, бірақ кең тараған жүйе болмағандықтан орфографияда ескерілмейді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет