Сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулық ТӘжірибелік сабақтарына

жүктеу/скачать 0,63 Mb.

бет	13/25
Дата	14.09.2023
өлшемі	0,63 Mb.
	#107186
түрі	Сабақ

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 ... 25

Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер және т.б.):

Тапсырма:

Кәсiпкер қала ішінде үш аудандарында сұранысы бар аудандары бірдей

«Өнiмдер» шағын-дүкендерді салуды жоспарлаған. Оларды салуға арналған жер анықталған. Ихқа салынуға болатын белгiлi орын. Олардың құрылысына және пайдалануға кеткен шығындар есептелген.

Шағын -дүкендерді орналастырғанда құрылысқа және пайдалануға кеткен шығындар минималды болуы қажет.
x

1

2

3

4

^g1^(x)

^a11

^a12

^a13

^a14

^g2^(x)

^a21

^a22

^a23

^a24

^g3^(x)

^a31

^a32

^a33

^a34
Кесте 5.2. Коэффициенттердің мәндері

	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
^a11	10	5	22	15	8	26	18	12	19	24
^a12	21	9	35	25	13	44	29	21	36	43
^a13	32	16	47	41	21	67	42	28	53	62
^a14	45	21	61	53	28	89	57	37	67	79
^a21	8	6	20	13	9	25	17	11	20	25
^a22	22	11	37	26	14	46	30	22	37	41
^a23	30	17	46	40	20	65	41	27	54	64
^a24	46	20	58	55	27	91	55	35	65	78
^a31	9	4	23	17	7	24	20	13	18	24
^a32	20	8	36	24	15	47	32	20	35	44

^a33	31	15	50	39	22	64	44	29	55	60
^a34	44	19	59	52	30	93	59	39	69	81

Құрылыс шығындары дегеніміз не?
Кәсіпорындарды пайдалануға қандай шығындарды білесіз?
Динамикалық бағдарламалау әдісінің мәні.
Құрылыс шығындарын қалай азайтуға болады?
Кәсіпорындарды пайдалануға жұмсалатын шығындарды қалай азайтуға болады?
Кәсіпорындардың құрылысы мен пайдалану шығындарын азайту есептерін шешуде динамикалық бағдарламалау әдісін қалай қолдануға болады?

№ 7 Сабақ

Тақырыбы: Жаппай қызмет ету жүйелерiндегi еңбек ресурстарын қолданудың тиiмдiлiгiн ұйғару
Мақсаты: Жаппай қызмет ету жүйесiнiң элементтерiн пайдаланып, есептерді шешуді үйрену
Оқыту міндеттері:

студент білу керек:

еңбек ресурстарын;
жаппай қызмет ету жүйесiн;
өтініштердің көзін;
кіріс ағынды;
қызмет көрсету арналарды;
шығыс ағынды.

студент істей білуі тиіс:

жаппай қызмет ету жүйесiнiң элементтерiн пайдаланып, есептерді шешуді;
тұрақталған ережені есептеуді жүргізу;
шектелген кезекпен және күтумен СМО есептеуді;
СМО қайтарумен есептеуді.

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

негізгі білім бойынша:

Экономиканың негізгі заңдары.
Шығын мен өзіндік құның есептеу.
Кәсiпорынның тиімділігін есептеу.
Excel бағдарламасымен жұмыс істеу негіздері.

негізгі білім бойынша:

СМО негізгі элементтері.
Көпарналық және бірарналық СМО
Қойылған есептерін шешу үшін Excel бағдарламаның функциялары.

Пәннің соңғы ОН қол жәткізудіңнегізгі формалары / әдістері/ технологиялары:

Практикалық жұмыс. Шағын топтардағы жұмыс.
СТУДЕНТТЕРДІҢ ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫСЫ.
Тапсырма 1. Цехтың ТББ - де үш бақылаушы жұмыс істейді. Егер барлық бақылаушылар бұрын келіп түскен бөлшектерге қызмет көрсетумен айналысса, онда ол тексерілмеген. Бір сағат ішінде ТББ-ге түсетін бөлшектердің орташа саны 24 - ке тең, контроллер бір бөлікке қызмет көрсетуге кететін орташа уақыт-5 мин.бөліктің қызмет көрсетілмейтін ТББ-ден өту ықтималдығын, бақылаушылар қанша жүктелгенін және оларды қанша қою керектігін анықтаңыз (*- Робстың берілген мәні).
^Шешім.^{Есептін}^шарты^{бойынша}^λ⁼²⁴^{бөлшек/сағ}⁼^0,4^{бөлшек/мин,}^tобс ⁼⁵^мин?^Сонда^μ
= 0,2, ρ = λ/μ = 2.

Қызмет ету аранлардың бос тұру ықтималдылығы:

^P0 ⁼
1 _

2⁰ / 0!2¹ /1!2² / 2!2³ / 3!

1  2  2  1,3

 0,1587 , мұнда 0! = 1.

Қызмет етпеу ықтималдылығы:

^Pотк⁼^{23∙0.1587/3!}⁼^0,21.

Қызмет ету ықтималдылығы:

P_обс 1  0,21  0,79.

Арналарды қызмет ететіндердің орташа мәні:

ⁿ3 ^²^^0,79^^1,58.

Қызмет ететіндердің арналарды үлесі:

^k3 ^^1,58/³^^0,526.

Абсолюттік өткiзу қабiлетi:

A  0,4  0,79  0,316.

Егер n  3
^Pобс
 0,79  P^*  0,95. Сол есептерді n = 4 үшін жүргізсек, онда

обс
^Р0 ^{= 0,14,}^Ротк ⁼^0,093,^Робс ^{= 0,907.}
Себебі P_обс 0,79  P  0,95, есептерді n = 5 үшін жүргізсек, онда

обс

*
^Р0 ⁼^0,137,^Pотк ⁼^0,035,^Робс ^{= 0,965}^^Р^*^^0,95.

обс
Жауабы. n = 3 болған жағдайда бөлшек ТБК-ны қызмет етілмей өтетіндігі туралы ықтималдылық 21% құрайды, ал котролерлер 53% қызмет етіп бос емес болады.
Қызмет етудің ықтималдылық көресткішін 95% жоғары болдыру үшін, бестен кем емес контролер қажет.
Шексіз күтумен СМО пайдаланып міндетті қарастырайық.

2 мысал

Сберкассада салымшыларға қызмет көрсету үшiн үш контролер -кассир бар (n = 3 ). Салымшылардың ағыны λ = 30 адам/сағ қарқындылықпен сберкассаға келеді. Бiр салымшыға ^{контролером}^-^{кассир орташа}^tобс ^³^мин^{ұзақтықта қызмет көрсетеді.}
Сберкассада сипаттамасын объект СМО ретiнде анықтау қажет.

^{Шешімі.}^Қызмет^{көрсету}^{ағынның}^{қарқындылығы}^μ⁼^1/^tобс
қарқындылығы ρ = 1,5.
= 1/3 =0,333, жүктеме

Бір жұмыс күннің ішінде контролер –кассирлердің бос тұрудың ықтималдылығы:

^P0 ⁼
1
1,5⁰ _1,5¹ _1,5² _1,5³ _


1,5⁴

 0,210.

0! 1!
2! 3!
3!(31,5)

Барлық контролер-кассирлерді бос емес жағдайда ұстап қалу ықтималдылығы:

1,5³

Р_n

0,21  0,118 .

Кезектін ықтималдылығы:

 
1,5⁴

Р_оч_3!(3__1,5)0,21 0,118.

Кезектегі өтініштердің орташа мәні:

1,5⁴

^Lоч ^

(3 1)!(3 1,5)²

^0,21^^0,236.

Кезекте өтінішті күту орташа уақыты:

_tоч _0,236
0,5
 0,472 мин.

СМО-да өтініштің болу орташа уақыты:

^tсмо^^0,472^³^^3,472мин.

Бос арналардың орташа саны:

ⁿсв ^³^^1,5^^1,5^.

Қызмет көрсететің арналардың бос еместіктің коэффициенті:

^k^^1,5^^0,5.

3 ₃

Сберкассаға келушілердің орташа мәні:

z  0,236 1,5  1,736адам.
Жауап. Контролер - кассирлардың бос тұру ықтималдылығы жұмыс уақыттан 21% құрайды, келушiге кезектен бас тарту ықтималдылығы 11, 8% құрайды, кезекте келушiлердің орташа мәні 0, 236 адам, келушілердің қызмет көрсетуді күту уақыты 0, 472 минут.
Кезектiң шектi ұзындығымен және күтумен СМО қолданып мiндетті қарастырайық.

Тапсырма 2. . Дүкен қала маңындағы жылы жайлардан ерте көкөнiстердi алады. Жүкпен автокөлiктерi күнніне λ = 6 машина қарқындылығымен әр түрлi уақытта келедi. Көкөнiстердi сатуға даярланған жабдықтар мен қоймалар екi автомашиналармен (m = 2) алып келген тауарларды сақтай алады және өңдей алады. Дүкенде үш бөлшектеп өлшеушiлер жұмыс iстейдi

(n = 3 ), әрқайсы бiр машинадан тауарды ұзақтығы күйiнде жұмысшының жұмыс уақыты 12сағат.
Тауарларды толық өңдеу ықтималдылығы сыйымдылығы қандай болуы қажет.

^tосб ^⁴^сағат^өңдей^алады.^{Сменалық}^жұмыс

обс
Р^*  0,97.болу үшін, қосалқы бөлмелердiң

Шешiм. Бөлшектеп өлшеушiлердiң жүктеу қарқындылығын анықтаймыз:

^ρ^{= λ/μ}^{= 6/3 =}^{2, μ}⁼^1/^tосб ⁼^1∙12/4⁼³^{авт./күн}

Машина жоқ кезде бөлшектеп өлшеушiлердiң бос тұрыпқалу ықтималдылығы:

жүктеу/скачать 0,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 ... 25

Сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулық ТӘжірибелік сабақтарына

№ 7 Сабақ

Оқыту міндеттері:

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

Пәннің соңғы ОН қол жәткізудіңнегізгі формалары / әдістері/ технологиялары:

20 / 0!21 /1!22 / 2!23 / 3!

1  2  2  1,3

n3  2  0,79  1,58.

k 3  1,58/ 3  0,526.

 0,210.

0,21  0,118 .

  1,54

1,54

(3 1)!(3 1,5)2

k  1,5  0,5 .

2⁰ / 0!2¹ /1!2² / 2!2³ / 3!

ⁿ3 ^²^^0,79^^1,58.

^k3 ^^1,58/³^^0,526.

 
1,5⁴

1,5⁴

(3 1)!(3 1,5)²

^k^^1,5^^0,5.