Экологиялық басқару - бұл мемлекеттік органдар мен шаруашылық жүргізуші субъектілердің, негізінен экологиялық заңнаманың міндетті талаптарын орындауға, сондай-ақ тиісті мақсаттарды, жобалар мен бағдарламаларды әзірлеуге және жүзеге асыруға бағытталған қызмет.
Экологиялық менеджмент - бұл экономикалық субъектілердің өздерінің экологиялық мақсаттарына қол жеткізуге және экологиялық тиімділік пен экологиялық әділеттілік принциптері негізінде әзірленген жобалар мен бағдарламаларды іске асыруға бағытталған белсенді және тиімді қызмет.
Экологиялық менеджменттің басты мақсаты - қоршаған ортаның сапасын жақсарту, экологиялық дағдарыстар мен апаттардың ықтималдығын барынша азайту.
Кез-келген кәсіпорын қоршаған ортаның ластануы мен деградациясына әсер ететін, адамның экономикалық қызметіндегі бірінші және маңызды элемент ретінде әрекет етеді. Бұл жағымсыз әсерді барынша азайту үшін экономиканы экологизациялау қажет.
Экономиканы экологизациялау дегеніміз - қоршаған ортаға экологиялық жүктемені азайтуға бағытталған басқарушылық, технологиялық, қаржылық және экономикалық шаралар жиынтығы. Сонымен бірге, бұл іс-шаралар белгілі бір қызмет саласына тән принциптерге сүйене отырып және тиісті әдістерді қолдана отырып, қолданыстағы өндіріс шеңберінде жүзеге асырылуы керек екенін ескеру маңызды.
Экологиялық менеджменттің принциптері:
а) ұйымның өндірістік қызметінің экологиялық ерекшеліктерін ескеру;
ә) экологиялық даму мәселелерін уақытылы шешу;
в) қоршаған ортаны қорғаудың бағыттылығы мен басымдылық
мәселелері;
г) кәсіби басқару және барлық басқару шешімдерінің экологиялық салдары үшін жауапкершілік;
д) экологиялық даму мәселелерін шешуде дәйектілік (сабақтастық, кезең-кезеңімен);
е) экологиялық менеджментті жалпы кәсіпорынды басқару жүйесіне интеграциялау;
ж) экологиялық сана мен экономикалық уәждеме мотивация.
Экологиялық менеджменттің міндеттері: Энергия тұтынуды тиімді басқаруды ескере отырып, озық технологияларды қолдана, экологиялық таза өндірістік процестерді әзірлеу, жобалау және ұтымды ұйымдастыру.
Әр түрлі факторлардың қоршаған ортаға әсерін алдын-ала бағалау, барлық кезеңдерде өнімдер мен қызметтер өндірісінің экологиялық сараптамасы. Барлық салалардың экологиялық үйлесімділігін қамтамасыз ету.
Қалдықсыз және аз қалдықты технологияларды құру және енгізу
қоршаған ортаға минималды зиян келтіріп максималды нәтижелерге қол жеткізу.
Экологиялық таза және қауіпсіз тауарлар өндірісін ұйымдастыру, қоршаған ортаға минималды зиянды әсер ететін қызметтерді ұсыну. Өнімдерді өндіру, тұтыну және жою процесінде табиғатқа жағымсыз антропогендік әсердің алдын алу.
Жеткізушілердің қоршаған ортаға деген көзқарасын қалыптасыру, жеткізілетін ресурстарға қатысты сақтықты ескере отырып таңдау, яғни өсімдік материалдары, сондай-ақ қауіп төніп тұрған немесе экологиялық қолайсыз жерлерден әкелінген жануарлардың жүні мен етінен аулақ болу, тұтынушылардың сана-сезімі мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы қызметкерлерді насихаттау.
Табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану және қоршаған ортаны қорғау мәселелерін мемлекеттің немесе компанияның стратегиялық басымдықтарының қатарына қосу.
Экологиялық шектеулерді өндірістік қызметтің өсуіне жаңа мүмкіндіктерге қайта бағыттау.
Экологиялық менеджменттің әдістері Пікірлерді анықтау әдістері (сарапшы, сауалнама)
Жағдайды талдау әдістері (жүйелік талдау және математикалық модельдеу, экономикалық талдау)
Шешімдер мен жағдайларды бағалау әдістері (өндірістің ұйымдастырушылық-техникалық деңгейін бағалау, экологиялық тиімділікті бағалау, экологиялық тәуекелді бағалау)
Аргумент әдісі (презентация, келіссөз әдісі)
Көрнекі презентация әдістері (графикалық модельдеу, нұсқау беру).