Нормальдық (эквиваленттік) концентрация

Ерітіндінің нормальдық (эквиваленттік) концентрациясын келесі формуламен анықтайды:

m_зат

Сн= моль/л, немесе

MVf

MV
Мұндағы: Сн-нормальдық концентрация (моль/л);

m_зат-еріген заттың граммен алынған массасы (г);

М-еріген заттың молі;

V-ертіндінің литрмен алынған көлемі;

f-заттың эквивалентік факторы;

Э-еріген заттың эквивалентік массасы.

Жұмыстардың орындалу реттілігі
1-тәжірибе. Концентрациясыжоғары натрий хлоридінің ерітіндісінен берілген NaCl-нің массалық үлесі бойынша көлемі белгілі ерітіндісін дайындау.

Төмендегі ерітінділерді дайындауүшін натрий хлоридінің массалық үлесі (NaCI)=22% (=1,164 г/см³) ерітіндісінің және судың қандай көлемі қажет екенін есептеңдер:

а) 50 мл, (NaCI) = 2%, = 1,014 г/см³

б) 60 мл, (NaCI) = 4% ,= 1,029 г/см³|

в) 70 мл, (КаСІ) = 6% ,= 1,044 г/см³

г)80 мл, (NaCI) = 8%,= 1,058 г/см³

д)90 мл, (NaCI) = 10% ,= 1,073 г/см³⁽

е)100 мл, (NaCI) = 12% ,= 1,089 г/см³

Натрий хлориді ерітіндісінің және судың қажетті көлемін есептеп, нәтижесін оқытушыға көрсетіп, ерітіндінің дайындауына кіріс. Ол үшін есептелген 22%-ті NaCI ерітіндісінің көлемін кішкене цилиндрмен өлшеп, оны үлкен цилиндрге құй. Содан кейін кішкене цилиндрді сумен шайып, оны да үлкен цилнндргеқұйып, цилиндрдегісуды керекті көлеміне дейін жеткіз (судылсоңғы жағын -тамшылатып құй).Дайындалған ерітіндіні шыны таяқшамен араластырьш оның тығыздығын ареометр көмегімен былай анықта:

*Егер ареометр қажетті бөлігіне дейін

1.-сурет сұйықтықта батпаса, немесе батып, ерітіндідегі цилиндрдің түбіне тиіп тұрса, онда тығыздығын басқа бөлігі бар ареометрді алу керек.

2-тәжірибе. Берілген NaCI-нің массалық үлесі бойынша натрий хлоридінің ерітіндісін дайындау.

Төмендегі ерітінділерді дайындауүшін NaCI- нің және судың қажетті массасын есепте:

а)100 г (NaCI) = 6% ерітіндіні;

б)80 мл (NaCI) = 4% ерітіндіні;

в)55 мл (NaCI) = 2% ерітіндіні; г) 160мл (NaCI) = 8% ерітіндіні;

д)120 г(NaCI) = 10% ерітіндіні;

е)100 мл (NaCI) = 6% ерітіндіні;

ж)70 г (NaCI) = 4% ерітіндіні.

* ЕсептегендеXIқосымша кестені пайдаланыңдар.

Есептелгеп NaCI- нің массасын технохимиялық таразыда өлшеп алып, конус тәрізді колбаға сал. Оның үстіне, цилиндрмен өлшеп алынған, судың қажетті көлемін бұдан. Ерітіндіні жақсылап араластыр. Тұз әбден еріп болған соң, ерітіндіні колбадан цилиндрге құйып, оның тығыздығын ареометр көмегімен өлше (1-ші тәжірибедегідей).

Ерітіндідегі еріген заттың концентрациясын көрсету әдістері:

а) массалық үлес;

б) молярлық концентрация;

в) эквиваленте(нормальдық) концентрация;

г) титр.

1. А.И.Ниязбаева, Г.В.Абрамова "Химиялық эксперимент: техника және әдістемесі" оқу құралы Алматы 2012ж.