Гайдарұлы Әділ
Сөж № 7
№ 7 тақырып. Мектептегі дене шынықтыру сабақтарындағы Гимнастика.
Сабақтың мақсаты: мектептегі гимнастика сабағының ерекшеліктерімен танысу.
Тапсырма. Жұмыс бағдарламасында (силлабус) көрсетілген әдеби дереккөздерді, сондай-ақ қосымша әдебиеттерді қолдана отырып реферат дайындаңыз. Жұмыстың соңында пайдаланылған әдебиеттер тізімін көрсету
Негізгі сұрақтар:
1. Мектептегі гимнастика сабағын өткізу әдістемесі.
2. Мектептегі гимнастика сабағының жас ерекшеліктері.
3. Мектептегі гимнастика сабағының құрылымы.
Гимнастика термині бірінші рет ежелгі грецияда пайда болды. Гимнастикамен үнемі айналысу дененің дұрыс бітімін, бұғананың дұрыс қалыптасуына және де дененің әдемі сымбатты болуына көмектеседі. Сонымен қатар жүрек қан жүруіне, дем алу, ас қорыту басқа да дене мүшелерінің дұрыс жұмысын қалыптастырады. Гимнастиканың негізгі маңызы оның білімді көтерудегі міндеттері. Дене қозғалысының анализі мен синтезін меңгеруге және де қозғалыс әрекеттерін одан әрі оқу гимнастикалық жаттығулардың есепсіз түрлерімен танысуға және адам ағзасының қозғалыстағы мол мүмкіндіктерін тануға көмектеседі және білімі мен дене тәрбиесін ұштастыруға көмектеседі. Гимнастика сабақтарының рет аментациясы өте маңызды, жаттығу жасаушылардың қатаң белгілері, оларды бір ізділікпен ұйымдастыру, әр түрлі жаттығуларды үйренудегі бірізділік және оның әсерінің дамуы.
Біздің заманымызда гимнастика дене тәрбиесін жалпы түрде жүргізу құралы болып табылады. Ол денеі шынықтырады, өмірге қажетті қозғалу дағдысын қалыптастырады.
Гимнастиканың алдында тұрған міндеттерді екіге бөліп қарауға болады. Бірінші топ-сауықтыру-гигиеналық, биологиялық міндеттерді шешеді. а) жан-жақты, адам қозғалысының тірек қозғалыс аппараты
б) оның ішкі құрылысының қызметін жақсарту
в) дұрыс бұғана қалыптастыру
г) дене тәрбиесінің сапасын жақсарту (күшін, жылдамдығын, ептілігін, секіруін және төзімділігін қалыптастыру)
Екіші топ-тәрбиелік- білім беру жағы әлеуметтік міндеттерді шешеді. а) адамның моральдық еріктік қасиетін қалыптастыру
б) есте сақтау қабілеті мен көңіл қоюын дамыту.
в) ақылын, ой-өрісін дамыту және жалпы мәдениетін дамыту
г) гигиеналық дағдысын өзінің тұрмыста қалай ұстау керек тәрбиелеу д) өмірге қажет маңызды қозғалыс дағдыларын қалыптастыру.
2. Гимнастика әсіресе өсіп келе жатқан ұрпақтың дене шынығуына көп әсер етеді. Гимнастикамен үнемі айналысу дененің дұрыс бітімін, бұғананың дұрыс қалыптасуына және де дененің әдемі сымбатты болуына көмектеседі. Сонымен қатар жүрек қан жүруіне, дем алу, ас қорыту басқа да дене мүшелерінің дұрыс жұмысын қалыптастырады.
Гимнастиканың негізгі маңызы оның білімді көтерудегі міндеттері. Дене қозғалысының анализі мен синтезін меңгеруге және де қозғалыс әрекеттерін одан әрі оқу гимнастикалық жаттығулардың есепсіз түрлерімен танысуға және адам ағзасының қозғалыстағы мол мүмкіндіктерін тануға көмектеседі және білімі мен дене тәрбиесін ұштастыруға көмектеседі.
Гимнастика сабақтарының рет аментациясы өте маңызды, жаттығу жасаушылардың қатаң белгілері, оларды бір ізділікпен ұйымдастыру, әр түрлі жаттығуларды үйренудегі бірізділік және оның әсерінің дамуы.
Гимнастикалық жаттығуларды жасау кезіндегі нақтылық, көркемділік, шынайылық баланы эстетикалық тәрбиеге үйретеді. Гимнастика көптеген
өмірде қажет болатын әдеттер мен дағдыларды үйретелі. Ол еңбек еткенде және де ұрыста қажетке жарайтын әдет дағдылар.
Гимнастика құралдары жоғары спорттық қорытындыларға табыстарға жету үшін қажет.
3 Гимнастиканың негізгі құралдары ретінде тарихи қалыптасқан, арнайы талданған гимнастикалық әдістер талаптарына сай адамның дұрыс гармониялық өсуін қамтамасыз ететін қозғалыс әрекеттері болып саналады.
Гимнастика мен оқыту әдістемесі пәнің мақсаты мен міндеттері
Гимнастика сабақтарында әр турлі жаттығулар, сонымен бірге өмір мен еңбек тәжірибесінде сирек кездесетін жаттығулар жасалынады. Олар күрделі қозғалыс қимылдарынан тұрады, ал оны орындау арнайы шарттарға байланысты.
Бұл шарттардың анықтауыш негізгі факторларына мыналар жатады:
Арнайы құрылма (конструкция, сайман) снарядтарда орындлатын көп көлемдегі түрлі формалы және мазмұнды қозғалыстар.
Дененің кеңістіктегі үнемі айналмалы қозғалысының көбірек қозғалуы. Қозғалысты комдану және түсу кезінде шебер басқара білу.
Гимнастика сабақтарында жарақаттың алдын алу үшін техникалық қауіпсіздік шараларын қолдануы керек.
Жарақаттану негіздеріне мыналар жатады:
1. Ұйымдастыру ережелері мен сабақ әдістемесін сақтамау. 2. Кұрал-жабдықтардың уақытылы тексерілмеуі.
3. Санитарлық гигиена жағдайының бұзылуы.
4. Дәрігерлік бақылау өткізудің жүйесіздігі немесе жоқтығы.
5. Жаттығушылармен тәрбие жұмысының жеткіліксіз болуы.
Жарақаттан сақтану шаралары мақсатында жарыстар мен сабақтарға дейін: Оқуқұжаттарындайындау (жоспар, конспект).
Санитарлықгигиеналықталаптарғасабақорындарыныңсәйкестігін, сондай- аққұрал – жабдықтардыңтүзулігін, жаттығушылардың спорт костюмы мен аяқкиімгигиенасыменкауіпсіздікталаптарына сәйкестігінтексеру.
Гимнастшыныңауырғандығынемесебелгілібірсебептергебайланыстыүзілістенке йінгідәрігердіңсабақкарұксатетуқағазын, сондай- ақжарыстрғарұксатетілгендігінтексеруқажет.
Сабақбарысында: Олардыұйымдастырудыңбарлықережелерінсақтау.
Сабақбасталаралдындаәрбірснарядтың бекітілуін, маттардың снаряд жанындаорналасуы,магнезия, конифольсапасынтексерукерек.
Казіргізаманғыоқуәдістемесінқолдану, көмекпенсақтандырутүрлеріншеберқолданабілу.
2. жарақаттансақтанушаралары.
Жоғарыдааталғандайжарақаттанусебептерініңеңкөптарағантүрі- сабақтыңнашарұйымдастырылуы. Оқытушығанемесежаттықтырушыға:
Әрсабактың жоспары мен кестесінқатаңсақтанукерек.
Жаттығушылардасаналы, тәртіптітәрбиелеу, оларданбарлықнұсқаулардьңорындауынталепетукерек.
Әрүйренушініңәрекетінүнеміқадағалапотыру,олардьңкөпсайыстүрінбіріненбірін еөзбетіменөтуінетыйым салу керек.
Үйренушілердіорналастырғандаснарядтарменсерпілу және жерге түсу орындарыанықкөрінетіндейболуыкерек. Снарядтардын ара қашықтығыүйренушілердіңбір-бірінебөгетболмайтындайболуыкерек.
3. САҚТАНДЫРУ ЖӘНЕ КӨМЕК.
Гимнастика сабақтарындағы сақтандыру мен көмек гимнастика жаттығуларының техникасын меңгеру міндеттерін шешіп қана қалмайды, сонымен бірге жарақаттанушыдан да сақтайды. Сақтандыру деп оқытушыньң
немесе гимнастың жаттығу орындаушыға сәтсіздік кезінде дер уақытында көмек көрсете алуды айтамыз.
Ал көмек үйренушіні демеу, итеру, орындалатын қозғалыс траекториясы бойынша жургізу болып саналады.
Сақтандыру мен көмекқауіптіқозғалысқимылдарынорындаудаберетінпсихологиялық маңызыныңорныерекше.
Түрлі гимнастика жаттығуларытехникаларынмеңгерудеденекөмегіүйренушілерденақтықозғалысқ имылдарының қалыптасуынакөмектеседі.
Денекөмегініңнегізгітүрлерінемыналаржатады:
а) Қозғалысбойымен "жүргізу".
б) Қозғалыстың қиын тұстарында аз уақыттыкөмек. с)Қозғалмайтын (статикальқ) қалыптағыжаттығушыныдемеу.
"Жүргізу" жалпықозғалыстымеңгерудіжеңілдетеді. "Жүргізу" тәсілінқолданғандаоқытушыоқушықимылынөзгертпейтіндейғанакүштусірукере к.
Қысқауақыттыденекөмегі (итеру) жекеленгенқозғалысфазаларынорындаубарысындаістеледі.
Үйренушібастапқы, аралықжәнесоңғықалыптардатұрғандемеужаттықтырушыңкөмегіменжасалады, әсіресегимнастыңөзкүшіжеткіліксіздұрыспайдаланаалмағанжағдайдаорындалад ы.
Гимнасшы денесіне демеу снарядқа (сайман) байланысты қалыпта істеледі немесе уақытьнда қайта ұстау қалпын орындауға еркіндік береді (асылу, таяну). Мысалы: дөңгелене айналып алға сермеуде оқытушы үйренушіні алға сермелудің жоғары нүктесінен демейді, яғни айналғаннан кейін уақытылы және дұрыс қолдарын сырыққа қоя білуіне көмектеседі.
Дене көмегінің әр түрлерін қолдану қорытындысында гимнасттың өз бетімен жаттығуларды орындау дағдысын меңгеру процессіне маңызды рөл ойнайтын дұрыс әдеттер қалыптаса бастайды. Жаттығушыларды орындау техникасыньң жетілуіше байланысты оқушыны демеуге күш салу азая береді, соңында мүлдем тыйылады.
Таяныпсекіру, снарядтардансекіружәнебасқажаттығулардыорындаукезінденегізінениықтаннем есеиықтұсынандемейді. Кейдемұндайдемеулерекеулепістелмейді.
Биікснарядтардажаттығуорындағанкездекөмекарнайытұғырларарқылыіскеасады .
Гимнастика сабақтарындасақтандырубелбеулері, поролон шұңқырларжәнебасқа да техникалыққұралдаркеңіненқолданылады.
Кауіптіжаттығулардыалғашкыүйренукезіндежаттығушыныцқолдарыарнайыбай ламменснарядқабайланады.
Техникалыққұралдардьңкөмегіменақтандыруғакөпбөліп, мейліншепайдалануоқушыбойындатудырып, кейбіреулергеқорқынышсезім!нұялатады, мұныңсоңыжарақатқаұрындыруымумкін.
Көмек пен сақтандырутәсілдеріншебержәнеуақыттылыпайдалануоқумерзімінқысқартадыж әнеүйренушілердіңпсихологияльқ (кедергі) барьерлерден тез өтуінекөмектеседі.
Күштіжүйкеқызметіменерекшеленетінжаттығуларды тез жеңеалады. Мұндайжағымсызэмоцияларменжаттығуылардьңтәуекелдікдәрежесінкөбейтужо лдарыарқылыкүресукерек. Бұғанжаттығудыигерукұрымынөзгертуарқылы, снаряд биіктігінжоғарлатуарқылы, денекөмегіназайтуарқылыжетугеболады. Мысалы: ілмекқолбелбеумен. Сонанкейінқолмендемеуарқылыорындау.
Гимнастыңсәтсіздігінде, яғникұлапқалужағдайындасолэлементтібірденқайталауқажет. Оқушыныңорындауғақорқатынэлементіністетудеоқытушыларүшінтүрліжолдар ы бар. Кейбіржағдайдажаттығушығақорқатынештеңежоқ, сақтандырукұралыныңсенімділігінайтыпендірсе, кейдетіптібұйырады. Кейдегимнасттыңжүйкесінқалпынакелтіруүшінмақсаттытүрдеоқытуарасындаүзі лісжасаукерек.
Сақтандыру мен денекөмегіөзаратығызбайланысты. Денекөмегі мен сақтандырудыазайтыпөзбетіменжаттығужұмысынорындағанда өз1н-өз1 сақтандыруғаүлкенмәнберіледі. Өзбетіменжаттығужұмыстарынорындауүшінжаттығушыөзін - өзісақтандырутәсілдерінмеңгеруікерек.
Жаттығушысақтандырғышарқылыжаттығуорындағандасақтандырушыжаттығут олыкбіткеншеұқыптықадағалапотыруыкерек, әсіресежергетүсукезінде, өйткенісәтсізтүсукезіндегікұлауларжарақатсебебіболуымүмкін.
Сақтандырутәсшдерініңөзгешеліктерісақтандырушы мен оқушыныңжеке бас ерекшеліктерінебайланысты (бойы, салмағы, денекүші, қозғалужылдамдығыреакциясы, алақанөлшеміт.т.б)
Достарыңызбен бөлісу: |